Fan: Ekologiya va gigiena Mavzu: Ish joyida uchraydigan asosiy zararli ta'sirlar va ularga gigienik baho. Ish joyida uchraydigan fizikaviy ta'sirlar va ularga gigienik baho
O'zining kasbiy faoliyatini korxonada olib boradigan ishchi tashqi muhitning turli xil ishlab chiqarish ta'sirlari va namoyon bo'lishlarining butun majmuasiga duch keladi.
Har bir kishiga xavfli va zararli ishlab chiqarish omillarining ta'siri ish o'rinlarini normal ravishda tashkil etish, texnologik jarayonlarni yaxshilash, jamoaviy va (yoki) shaxsiy himoya vositalarini ishlatish va boshqa himoya vositalaridan foydalanishga ta'sir qilishi mumkin
O'zining kasbiy faoliyatini korxonada olib boradigan ishchi tashqi muhitning turli xil ishlab chiqarish ta'sirlari va namoyon bo'lishlarining butun majmuasiga duch keladi.
Mehnat muhiti omillari insonning funktsional holati va faoliyatiga sezilarli ta'sir ko'rsatadi. Shuning uchun HFMni loyihalashda ushbu omillarni hisobga olish kerak. Mehnat muhiti omillarini o'rganish ularni tasniflashni talab qiladi.
Umumiy tasnifda ushbu omillarni ikki guruhga bo'lish mumkin - fizikaviy va kimyoviy omillar.
Jismoniy omillar guruhiga quyidagilar kiradi.
Meteorologik omillar yoki ish joyining mikroiqlimlari (harorat, namlik va havo tezligi);
yoritish omillari (yorug'lik va rang ritmlari);
baroakustik omillar (atmosfera bosimi, shovqin);
radiatsiya omillari (ionlashtiruvchi, termal va radio chastotali nurlanish);
elektromagnit omillar (elektr va magnit maydonlari, kontakt potentsiali farqi, atmosfera elektr energiyasi);
mexanik omillar (tezlashtirish, tebranish).
Kimyoviy omillarning gigienik tasnifiga atmosferaning tabiiy tarkibi va zararli havo aralashmalari (gazlar, bug'lar va aerozollar) kiradi.
Mehnat muhiti omillarini standartlashtirishda quyidagi to'rt daraja ajratiladi.
Birinchi daraja inson ishi uchun maqbul bo'lgan parametrlarning qiymatini belgilaydi. Bu tanadagi fiziologik tizimlarni uzoq muddat ta'sir qilmaydigan omillar darajasi. Ushbu daraja turar joy binolari, maktablar, kasalxonalarni loyihalashda hisobga olinadi.
Ikkinchi daraja - bu operatsion standartlar. Ular fiziologik tizimlarning ma'lum bir zo'riqishini o'z zimmasiga oladi va takroriy harakatlarni hisobga olgan holda, ma'lum bir sharoitda, odatda ish smenasining cheklangan davomiyligi bo'lgan odamning ma'lum bir davri uchun hisoblanadi. HMSni loyihalashda ular ishlab chiqarish muhiti omillarining ekspluatatsion standartlariga asoslanadi.
Uchinchi daraja - bu maksimal ruxsat etilgan standartlar. Ular odam ushbu sharoitda epizodik ravishda qoladi deb taxmin qilinganida ishlatiladi va ishning mohiyati ishlashning vaqtincha pasayishiga imkon beradi.
To'rtinchi daraja inson hayoti minimal mehnat faoliyati bilan ta'minlanadigan maksimal toqatli qadriyatlarni belgilaydi. Ushbu darajadan faqat favqulodda vaziyatlar uchun foydalaniladi.