Ish haqini tashkil etish va uni isloh qilish

Ish haqini tashkil etish va uni isloh qilish

19.121-guruh | Salohiddin Mahammadjonov

«Ish haqi - mehnatga pul shaklida to’lanadigan haq; qiymatning o’zgargan shakli, ish kuchi resurslari (taqdim etilgan mehnat xizmatining) bahosi»

• «Ish haqi - mehnatga pul shaklida to’lanadigan haq; qiymatning o’zgargan shakli, ish kuchi resurslari (taqdim etilgan mehnat xizmatining) bahosi»
• O’zbekiston milliy ensiklopediyasi

«Alohida olingan har bir tovarning narxi yoki penya qiymati kursatilgan u yoki bu yoxud barcha uch tarkibiy qismiga taalluqli ekan, har bir mamlakatning yillik umumiy mehnat mahsulotini hosil qiluvchi barcha tovarlar narxi yoki penya qiymati mazkur mamlakat turli aholisi o’rtasida yoki mehnat uchun ish haqi, yoki kapitaldan foyda, yoxud yer maydoni uchun renta sifatida taqsimlanishi kerak. Ish haqi, foyda va renta har kanday penya qiymati kabi har kanday daromadning uch asosiy manbai xisoblanadi»

• «Alohida olingan har bir tovarning narxi yoki penya qiymati kursatilgan u yoki bu yoxud barcha uch tarkibiy qismiga taalluqli ekan, har bir mamlakatning yillik umumiy mehnat mahsulotini hosil qiluvchi barcha tovarlar narxi yoki penya qiymati mazkur mamlakat turli aholisi o’rtasida yoki mehnat uchun ish haqi, yoki kapitaldan foyda, yoxud yer maydoni uchun renta sifatida taqsimlanishi kerak. Ish haqi, foyda va renta har kanday penya qiymati kabi har kanday daromadning uch asosiy manbai xisoblanadi»
• Adam Smit

- ish haqi - bu mehnat qiymati;

- ish haqi - bu mehnat qiymati;

- ish haqi - bu ishchi kuchi qiymati;

- ish haqi - bu mehnat baxosi;

- ish haqi - bu ish kuchi baxosi.

Ish haqi bir yo’la ham yollanma xodim daromadi, ham ish beruvchi xarajati sifatida namoyon bo’ladi
Shaxsning bo’sh vaqtga talabi boshqa barcha neʼmatlar kabi quyidagi uch omilga boglikdir:

• neʼmatlarning muqobil chiqimlari;
• shaxsning moddiy farovonligi darajasi;
• shaxs tomonidan nimani (ishlash yoki bo’sh vaqtga ega bo’lish) maqbul topishi.

Bozor iqtisodiyoti sharoitlarida mehnatga haq to'lashni tartibga solishning, asosan, uch tizimi karor topgan:

• Mehnatga haq to'lashni makrodarajada - davlat tomonidan tartibga solinishi.
• Mehnatga haq to'lashning jamoa shartnomalari asosida tashkil etilishi.
• Mehnatga haq to'lashning korporativ, bozor tomonidan o'zini-o'zi muvofiqlashtirish usullari asosida tashkil etish.

TUGADI