Irgasheva durdona yakubdjanovna ma’luMotlar oMbori

7.2. Ma’lumotlarni taqsimlangan qayta ishlashda 
mijoz-sеrvеr modеli
Taqsimlangan ma’lumotlar bazasi texnologiyalarida mijoz-
ser ver modeli 1990-yil ochiq tizimlarning paydo bo‘lishi bilan 
bog‘liq.
Kliyent server tushunchasi axborotlarni qayta ishlash 
ning 
ikki jarayonidan tashkil topgan (kliyent va server) dasturiy 
ta’minot arxitekturasida ishlatilgan (kliyent mijoz). Bu tizimda 
mijoz jara yoni serverdan ba’zi bir xizmatlarni bajarishni so‘raydi, 
server esa ularning bajarilishini ta’minlaydi. Bunda bitta server 
ko‘pincha mijozlarga xizmat ko‘rsatadi. MB boshqa rishning bu 
modeli texnik amalga oshirish, korxonalarni mahalliy hisoblash 
tarmoqlari bilan bog‘liq bo‘lganligi uchun axborotlarni bunday 
qayta ishlash jarayoni tashkil qilishning kliyent server arxitek-
turasi deb ataladi. 
MBni boshqarish texnologiyasiga nisbatan tatbiq qilishdagi 
kliyent server texnologiyasining asosiy prinsipi inter ilovaning 
standart funksiyalarini, har xil tabiatga ega bo‘lgan 5 guruhga
ajratishdan iborat:
• 
ma’lumotlarni kiritish va akslantirish funksiyalari (prezen-
tatsion Logic);
• 
ilova masalalarini yechishning asosiy amallarini aniqlovchi 
amaliy funksiyalar (Business Logic);
• 
ilova ichida ma’lumotlarni qayta ishlash funksiyalari; 
• 
axborot resurslarni boshqarish funksiyalari;
• 
birinchi tur guruh funksiyalari orasida bog‘lanish vazifasini 
bajaruv chi xizmatchi funksiyalar.
Kliyent server arxitekturasida ma’lumotlar bazasi bilan ishla-
tiladigan ilovani namunaviy tizimli rasmda keltirilgan:
Ma’lumotlar baza
mantig‘i