Iqtisodiyoti

Pilla ishlab chiqarish, tonna
 
 
2016
2017
2018
2019
O‘zbekiston Respublikasi 
26355,6 
12480,3 
17912,3 
21374,1 
Qoraqalpog‘iston Respublikasi 
852,6 
346,8 
607,0 
684,6 
Andijon 
3303,4 
2110,1 
2450,6 
3059,8 
Buxoro 
3099,7 
1855,2 
1659,7 
2043,4 
Jizzax 
641,5 
400,0 
596,4 
641,7 
Qashqadaryo 
3082,1 
1068,5 
1812,7 
2184,7 
Navoiy 
1007,9 
653,8 
801,3 
969,8 
Namangan 
2827,2 
601,8 
1498,5 
1636,0 
Samarqand 
2829,8 
1984,2 
2241,1 
2942,8 
Surxondaryo 
1552,7 
1131,3 
1515,9 
1627,0 
Sirdaryo 
616,0 
132,9 
400,9 
483,1 
Toshkent 
1641,4 
532,9 
1166,8 
1170,1 
Farg‘ona 
2722,9 
858,7 
1655,1 
2055,8 
Xorazm 
2178,4 
804,1 
1506,3 
1875,3 
Manba: O‘zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo‘mitasi ma’lumotlari 

---

505 
Ushbu jadval ma’lumotlaridan ko‘rinib turibdiki, mamlakatimizda 2016-
yilda 26355,6 tonna pilla ishlab chiqarilgan bo‘lsa, 2019-yilga kelib 
ushbu ko‘rsatkich 21374,1 tonnani tashkil etgan. Bundan ko‘rinadiki, 
mamlakatimizda pilla ishlab chiqarish hajmi 2019-yilda 2016-yilga 
nisbatan kamaygan. Ayniqsa 2017-yilda pilla ishlab chiqarish hajmi 
keskin 
kamayganligini 
ko‘rishimiz 
mumkin. 
So‘nggi 
vaqtda 
mamlakatimizda 
pillachilikni 
rivojlantirishga 
alohida 
e’tibor 
berilmoqda. Pillani ishlab chiqarishni zamonaviy usullarda tashkil etish 
bilan bir qatorda, pillani qayta ishlovchi korxonalar faoliyatini tashkil 
etish va ularning faoliyatini rivojlantirishga ham alohida e’tibor 
qaratilmoqda. 
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017-yil 29-martdagi 
“O‘zbekipaksanoat” uyushmasi faoliyatini tashkil etish chora-tadbirlari 
to‘g‘risida”gi PQ-2856-sonli qaroriga ko‘ra, 2023-yil 1-yanvargacha uy 
sharoitida tirik pilla yetishtirish bilan shug‘ullanuvchi (kasanachi)lar – 
jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘ini to‘lashdan hamda 
pilla yetishtiruvchi tashkilotlar – pilla yetishtirish bilan shug‘ullanuvchi 
kasanachilar va boshqa ishchi-pillakorlar mehnatiga haq to‘lashga 
yo‘naltirilgan mablag‘lar bo‘yicha yagona ijtimoiy to‘lovni to‘lashdan
ozod etilgan. 
Chorvachilikning 
yana 
bir 
yo‘nalishi 
– quyonchilikdir. 
Mutaxassislar quyon go‘shtini, avvalo, parhezbop, inson salomatligi 
uchun foydali, deya ta’kidlashadi. Shu bois ham u xaridorgir va jahon 
bozorida bu turdagi go‘shtga talab o‘sib borayotgani mazkur omil bilan 
bog‘liq. Xalqaro standartga ko‘ra, bir kishi yil davomida 90 kilogramm 
go‘sht iste’mol qilsa, shuning 5 foizini quyon go‘shti tashkil etishi 
lozim. O‘z navbatida mazkur tarmoq yaxshigina daromad manbai ham 
hisoblanadi. Chunki bitta ona quyon tabiiy uy sharoitida yiliga besh 
marta, har safar kamida besh-oltitadan bolalaydi. Yana bir jihati, yil 
boshida tug‘ilgan quyonlar yil oxiriga kelib, o‘zlari ham bolalaydi.
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2015-yil 17-
dekabrdagi “Qishloq xo‘jaligi tarmoqlarini rivojlantirish to‘g‘risida”gi 
majlis 
bayoniga 
muvofiq, 
mamlakatimizda 
quyonchilikni 
rivojlantirishga “Mikrokreditbank” ATB mas’ul etib biriktirilgan. Bank 

---

506 
tomonidan o‘tgan vaqt mobaynida mazkur yo‘nalishda ko‘plab loyihalar 
amalga oshirildi, tashabbuskor tadbirkorlar g‘oyalari qo‘llab-quvvatlandi 
va jarayon hozir ham izchil davom ettirilmoqda. “Mikrokreditbank” 
ATB o‘tgan davrda jami 1751 ta jismoniy va yuridik shaxsga 
quyonchilik bilan shug‘ullanishlari uchun 106 milliard so‘m miqdorida 
kredit ajratdi. Shundan 80,4 milliard so‘mi moliyaviy qo‘llab-quvvatlash 
uchun yo‘naltirilgan bo‘lsa, 25,7 milliard so‘mi aholiga o‘z xonadonida 
quyon boqish uchun taqdim etildi. Respublika bo‘yicha 190 ta 
quyonchilikka ixtisoslashtirilgan agrofirma faoliyati yo‘lga qo‘yildi. 
Qolaversa, aholini quyonchilik sohasidagi loyihalarga jalb etish orqali 
ularning bandligini ta’minlash, daromadlarini oshirishga alohida e’tibor 
qaratilmoqda.
Keyingi yillarda mamlakatimizda baliqchilikka ham alohida e’tibor 
berilmoqda. Baliqchilikning rivojlanishi oziq-ovqat xavfsizligini 
mustahkamlashi barobarida, aholini baliq tarkibidagi yuqori sifatli 
oqsillar bilan ta’minlash imkonini beradi. Ayniqsa, baliq tarkibidagi 
kalsiy moddasi bolalarning sog‘lom bo‘lib o‘sishida muhim ahamiyatga 
ega. Tahlillarga ko‘ra, O‘zbekiston uchun baliqni iste’mol qilishning 
minimal me’yor miqdori bir yilda bir kishi uchun 12 kilogrammni 
tashkil etadi. Bu ko‘rsatkich dunyo miqyosida 1 kishi uchun 16,6 
kilogrammdir.
Baliqchilikni rivojlantirish bo‘yicha maxsus dastur va me’yoriy 
hujjatlar qabul qilinib, baliq yetishtirishga ixtisoslashgan fermer 
xo‘jaliklari tashkil 
etilmoqda. 2018-yil 
6-aprelda 
O‘zbekiston 
Respublikasi 
Prezidentining 
“Baliqchilik 
tarmog‘ini 
jadal 
rivojlantirishga doir qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi PQ-3657-
sonli qarori qabul qilingan bo‘lib, unga ko‘ra Toshkent viloyati Quyi 
Chirchiq tumani hududida “Baliq ishlab chiqaruvchi” erkin iqtisodiy 
zonasi tashkil etilgan. Ushbu erkin iqtisodiy zonasining asosiy 
vazifalaridan vazifalari sifatida quyidagilar belgilab berilgan: 
• 
baliqchilik xo‘jaliklarini ta’minlash uchun baliqning yangi va 
sinalgan turlarini iqlimlashtirish orqali naslli baliq chavoqlarini yaratish; 
• 
nasldor baliq lichinkalari yetishtiruvchi zamonaviy inkubatsion 
sexlar faoliyatini tashkil etish; 

---

507 
• 
baliq chavoqlarini ishlab chiqarish hajmini oshirish; 
• 
o‘z ehtiyoji va baliqchilik xo‘jaliklari uchun to‘la qiymatli va yuqori 
oqsilli ozuqalarni ishlab chiqarish bo‘yicha zamonaviy quvvatlarni 
yaratish orqali ozuqa bazasini mustahkamlash; 
• 
innovatsion va zamonaviy intensiv texnologiyalarni keng joriy 
qilish; 
• 
birinchi navbatda, aholi ehtiyojlarini qondirish, shuningdek, 
keyinchalik eksport qilish uchun baliqlarni qayta ishlash hamda baliq 
mahsulotlarini ishlab chiqarish va boshqalar.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018-yil 6-noyabrdagi 
“Baliqchilik sohasini yanada rivojlantirishga doir qo‘shimcha chora-
tadbirlar to‘g‘risida”gi PQ-4005-sonli qarori ham soha rivojida muhim 
ahamiyat kasb etdi. Ushbu qarorda baliqchilikni intensiv rivojlantirish, 
sun’iy havzalarda baliqchilikni innovatsion usullarda ko‘paytirish chora-
tadbirlari belgilab berilgan.
Ushbu qarorga ko‘ra: 
- baliqchilik xo‘jaliklarini bosqichma-bosqich intensiv usulda baliq 
yetishtirishga ixtisoslashtirish; 
- “Ipoteka-bank” ATIB baliqchilik sohasini rivojlanatirishni uchun 
taqdim etilgan loyihalarni kreditlashni amalga oshirishi nazarda tutilgan. 
Qarorda baliqchilik loyihalari hajmi va uni amalga oshirish uchun 
zarur bo‘lgan valyuta turidanqat’i nazar, tijorat banklari tomonidan 
2019-2020-yillarda 
ajratilayotgan 
kredit 
foizi 
uchun 
Vazirlar 
Mahkamasi huzuridagi Tadbirkorlik faoliyatini rivojlantirishni qo‘llab-
quvvatlash davlat jamg‘armasi hisobidan kompensatsiya berishning 
quyidagi tartibi o‘rnatilgan: 
- aylanma mablag‘larni to‘ldirish ga (baliq chavoqlari, omixta yem, 
mineral o‘g‘it va boshqalar) tijorat banki tomonidan o‘rnatilgan kredit 
stavkasining 25 foizi miqdorida; 
- naslli ona baliq va baliq uvildirig‘i, yopiq suv aylanma tizimi, 
qafas qurilmalarida va boshqa intensiv usullarda baliq yetishtirishni 
tashkil etish, baliq mahsulotlarini qayta ishlash va saqlash, inkubatsiya 
sexlari va reproduktorlarni tashkil etish, hovuzlar qurish va qayta 
ta’mirlash, maxsus texnika va boshqa asosiy vositalarni xarid qilish 

---

508 
hamda barpo etish uchun tijorat banki tomonidan o‘rnatilgan kredit 
stavkasining 50 foizi miqdorida.
Bundan tashqari, ushbu qarorga ko‘ra barcha dehqon bozorlarida 
baliq sotishni tashkil etish uchun akvariumlar tashkil etildi. 
Mamlakatimizda ovlangan baliq to‘g‘risidagi ma’lumotlar 21.18-
jadvalda keltirilgan. 
21.18-jadval