Iqtisodiyotda axborot texnologiyalari

M.Poret diagrammasi ma’lum ma’noda jamiyat rivojlanishining ijtimoiy-iqtosdiy mezonini tasvirlaydi (bandlik mezoni).



1.1.-rasm. Ijtimoiy tizimlar evolyutsiyasi (M.Poret diagrammasi):

1 – oziq-ovqat mahsulotlari ishlab chiqish (agrar jamiyat); 2 – moddiy ishlab chiqarish (industrial jamiyat); 3 – xizmat ko’rsatish sohasi (postindustrial jamiyat); 4- axborot xizmatlari ko’rsatish sohasi (axborotlashgan jamiyat); 5 – intellektual faoliyat sohasi (bilimga asoslangan jamiyat).

Axborotlashgan jamiyat g’oyasining asoschilaridan biri M.Kastels¹ bandlik evolyutsiyasini quyidagi parametrlar bilan tavsiflaydi:

• 
  qishloq xo’jaligi faoliyatidagi bandlikni siqib chiqarish;
  
• 
  an’anaviy sanoat ishlab chiqarishidagi bandlikni doimiy ravishda qisqartirib borish;
  
• 
  ishlab chiqruvchilar tomonidan turli xizmalar ko’rsatilishini rivojlantirish (ishbilarmonlik xizmatlariga urg’u berish) va ijtimoiy xizmatlar (sog’liqni saqlash sohasiga urg’u berish);
  
• 
  xizmatlar ko’rsatish sohasida ish o’rinlari manbai sifatida dibersifikatsiyaning o’sishi;
  
• 
  boshqaruv, kasbiy-professional va texnik ish o’rinlarining yuqori sur’atlar bilan ortib borishi;
  
• 
  idoralardagi xizmatchilar va savdo xodimlaridan tashkil topgan odamlar guruhining shakllanishi;
  
• 
  chakana savdoda band bo’lganlar ulushining nisbatan barqarorligi.
  

Axborotlashgan jamiytga xos bo’lgan 12 alomat Don Tepskottning “Elektron-raqamli jamiyat” nomli asarida taqdim etilgan². Ular quyidagilar:

1.