Iqtisodiyotda axborot-kommunikatsion texnologiyalar va tizimlar


“Iqtisodiyotda axborot-kommunikatsion texnologiyalar va tizimlar”



Download 4,13 Mb.
Pdf ko'rish
bet167/216
Sana31.12.2021
Hajmi4,13 Mb.
#238193
1   ...   163   164   165   166   167   168   169   170   ...   216
Bog'liq
MA'RUZA(IAKTT)

“Iqtisodiyotda axborot-kommunikatsion texnologiyalar va tizimlar” 
-- 
 
algebraik  ifodalarni  qayta  ishlash,  matnni  tarjima  qilish,  sun‘iy  idrok  sohasidagi 
masalalarni yechishga qaratilgan. 
1965-yilda  Kiyevdagi  Kibernetika  institutida  akademik  V.M.Glushkov 
boshchiligida Almir ishlab chiqildi. U Algol tiliga o‗xshash bo‗lib, faqatgina kirill 
alifbosidan foydalangan. 
1971-1972-yillarda  Alan  Kolmari  tomonidan  Prolog  (Programming  in 
Logic)  tili  taklif  etildi.  Ushbu  til  sun‘iy  idrok  tizimlarini  yaratishga  qaratilgan. 
Ushbu til orqali kompyuter «fikrlashtirish» qobiliyatini yaratish mumkin bo‗ladi. 
1965-yilda Djon Kemeni va Tomas Kurtz tomonlaridan BASIC (Beginner‘s 
All-purpose Symbolic Instruction Code ) tili ishlab chiqildi.  Shu yerda ta‘kidlash 
lozimkim, 1975 yilda Pol Allen va Bill Geyts Altair 8800 mikrokompyuteri uchun 
ilk  bor    Basic    tili  dasturini  kiritishgan,  keyinchalik  ular  mashxur  Microsoft 
kompaniyasini yaratishdi.  
1969-yilda  N.Virt  tomonidan  Pascal    tili  yaratildi.  Ba‘zi  bir  adabiyotlarda 
uning kelib chiqishini Paskal olimiga bag‗ishlangan deyilgan bo‗lsa, boshqalarida 
―Philips Automatic Sequence CALculator‖ so‗zlaridan kelib chiqqan deb yozilgan. 
U yuqori darajadagi algoritmik til hisoblanib quyidagilarga ega: 
1. Dasturlashtirish konsepsiyasini va tarkibini tizimli va aniq ifodalaydi
2. Dastur tuzishni tizimli olib borish imkonini beradi. 
3. Dastur tuzish uchun boy termin, tarkiblanish sxemalariga ega. 
4.  Hosil  bo‗lgan  xatoliklarni  tahlil  qilish  tizimiga  ega  bo‗lib,  u 
dasturlashtirishni ma‘lum darajada o‗rgatishni tashkil eta oladi.  
1975-1980-yillarda J.Ishbia boshchiligida Ada tili yaratildi. Eng qiziqarlisi, ushbu 
til  bevosita  Pentagon  tomonidan  buyurilgan  bo‗lib,  harbiy  obyektlarning  bort 
tizimlarini boshqarish uchun ishlab chiqilgan. 
Ada tili obyektga yo‗naltirilgan dasturlash tillariga mansub bo‗lib, bevosita Pascal 
tiliga o‗xshash hisoblanadi. 
1979-yilda  N.Virt  tomonidan  Modula-2  tili  yaratildi.  Unda  ham  Pascal  tiliga 
o‗xshashlik va modullik tamoyilligi mavjud. 
1987-yilda  N.Virt  Oberon  tilini  yaratdi.  Unda  ko‗p  yaxshi  jihatlarni 
umumlashtiruvchi til sifatida qarash kerak, shu o‗rinda kombinatsiyalashgan tiplar, 
obyektga yo‗naltirilgan dasturlash. Bundan tashqari translyatsiya jarayonida dastur 
kodlarini qat‘iyatlik bilan nazorat qilish imkoni mavjud. 
1972-yilda  D.Ritchi  va  B.Karnigan  ―C‖  dasturlash  tilini  yaratishdi.  Keyinchalik 
1979-yilda Bern Stroustrop C tiliga klass tushunchasini kiritdi va 1983-yilda C++ 
tilini ishlab chiqdi. 
Hozirgi  kunda  bir  necha  ming  dasturlash  tillari  mavjud.  Ulardan  keng  tarqalgani 
loyihalovchi dasturlash tillari  – Visual  dasturlash tizimlari, bularga Visual Basic, 
Delphi, C++ Buelder, Visual C++ tillarini misol qilib aytish mumkin. Ilk bor 1991-
1993-yillarda  Microsoft  firmasida  Visual  Basic  yaratildi.  1995-yilda  Borland  
firmasi Delphi tilini ishlab chiqdi, Microsoft esa Visual C++ tilini yaratdi. 
Internetning rivojlanishi quyidagi tillarning yaratilishi bilan bog‗liq bo‗ldi. 
1987-yilda  Larry  Wall  PERL  (Practical  Extraction  and  Report  Language)  –  tilini 
yaratdi.    Undan  ma‘lumotlarni  fayllardan  o‗qib  olish  va  hisobotlarni  tuzishda 
foydalanish  mumkin.  U  orqali  katta  hajmdagi  matnlar  va  fayllar  qayta  ishlanadi. 



Download 4,13 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   163   164   165   166   167   168   169   170   ...   216




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish