Iqtisodiyot (tarmoqlar va sohalar bo‘yicha)” ta’lim yo‘nalishi

Vaqt qatori – bu o’rganilayotgan ob’yekt biror xususiyatining turli paytda kuzatilgan qiymatlaridan iborat. Masalan, meditsinada kardiogramma, geologiyada zilzila yoki er ostida o’tkazilgan portlashlar natijasida vujudga kelgan tebranishlar grafigi, astronomiyada quyosh aktivligi grafigi yoki biror korxonaning ishlab chiqarish hajmi va h.k.
Iqtisodiyotda ishsizlik darajasi yoki foiz stavkasining o’zgarishi, valyuta va aksiyalar kursining o’zgarish dinamikasini misol qilib ko’rsatish mumkin.
Kuzatiladigan vaqt oralig’i esa uzluksiz davom etishi, bir minut, bir soat, kun, oy yoki yil bo’lishi mumkin.
Umuman olganda bir ob’yektning bir nechta xususiyati bir paytda kuzatilishi ham mumkin.
Masalan, valyuta va aksiyalar kursining o’zgarish dinamikasi beshta ko’rsatkich bilan xarakterlanadi:
Open – vaqt davri boshlanishidagi narx; 
High – davrdagi eng yuqori narx; 
Low − davrdagi eng past narx; 
Close – davr oxiridagi narx; 
Volume – davrdagi operatsiyalar miqdori.
Bu ko’rsatkichlar turli birliklarda ifodalanishi mumkin, biroq bundan qat’iy nazar, bozorning faolligini xarakterlaydi. Ularning har biriga o’z vaqt qatori to’g’ri keladi. Undan tashqari bu miqdorlar qatnashgan har qanday ifoda yana vaqt qatori bo’ladi.

Vaqtli qatorlar ma’lumotlari
Vaqtli qatorlar ma’lumotlar majmui belgilangan vaqt mobaynida bir yoki bir necha o‘zgaruvchilarni kuzatishdan iborat. Shunga ko‘ra, vaqtli qatorlar ma’lumotlari xronologik tartibda joylashgan va turli xil vaqt chastotasiga ega bo‘lib, xususan yillik, choraklik, oylik, haftalik, kunlik va soatlik kabi turli xil vaqt ifodasida bo‘lishi mumkin. Vaqtli qatorlar ma’lumotlariga bir qator misollar keltirish mumkin va ular orasida aksiyalar narxlari, yalpi ichki mahsulot (YaIM), pul ta’minotini, muzqaymoq sotish ko‘rsatkichlarini ko‘rish mumkin.
Vaqtli qatorlar ma’lumotlari t indeksi bilan ifodalanadi. Bunga ko‘ra, Y 1990 yildan 2002 yilgacha mamlakat YaMMni ko‘rsatsa, buni:
Y_t uchun = 1,2,3,...,T
deb ifodalaymiz. Bunda 1990 uchun t = 1, 2002 uchun t = T = 13.