Iqtisodiyot nazariyasidan yakuniy nazorat ishi 26 variant

faoliyatini tartibga solish O’zbekiston Respublikasining “Fermer 
xo’jaligi to’g’risida”gi (1998), “Dehqon xo’jaligi to’hrisida”gi (1998), 
“Qishloq xo’jaligi kooperativi (shirkat xo’jaligi) to’g’risidagi” (1998) 
Qonunlarga hamda qishloq xo’jaligi islohotlarni chuqurlashtirishga 
qaratilagn boshqa huquqiy bitimlarga va hukumat qarorlariga 
asoslanadi. Bu qonuniy hujjatlarda fermerlarga ajratilgan yerlarni 
meros qilib qoldirish sharti bilan uzoq muddatli (50 yil) ijaraga olish 
huquqi mustahkamlab qo’yildi.Fermer xo’jaliklarini rivojlantirishni 
rag’batlantirish uchun ham huquqiy, ham tashkiliy shart-sharoitlar 
yaratildi. Buning natijasida 2007 yilda respublikada fermer 
xo’jaliklarini soni 185492ta bo’lgan bo’lsa, 2009 yilda 220, 1taga yetdi. 
Qashqadaryo viloyatda 33447tani tashkil qildi. Fermer xo’jaliklarini 
qishloq xo’jalik foydalanishidagi yerlar maydoni 4881,9 ming 
gektardan ko’proqni tashkil qilib, bir xo’jalik ixtiyoridagi yer maydoni 
26,3 gektarga, har bir kishiga 3,49 gektarni tashkil etadi. 
Agrofirma – ma‘lum turdagi qishloq xo’jalik mahsulotlarini yetishtirish 
va uni pirovard mahsulot darajasigacha qayta ishlashni qo’shib olib 
boradigan korxonadir. Bunday korxonalar turli mulkchilikka 

---

asoslanishi, chunonchi oilaviy xo’jalik aosida ham tashkil topib, kichik 
zavodlar bilan birikishi mumkin. 
Agrosanoat birlashmalari – bir turdagi mahsulot ishlab chmqaruvchi 
va unga bog’liq ishlab chiqarish faoliyati bilan shug’ullanuvchi bir 
nechta xo’jalik hamda korxonalarning birlashmasidir. Masalan, 
bog’dorchilik va uzumchilik bilan shug’ullanuvchi xo’jaliklar, ular 
mahsulotini qayta ishlovchi tsex va zavodlar, yetkazib beruvchi savdo-
sotiq korxonalari bir texnologik jarayonga birlashib agrosanoat 
birlashmalarini tashkil qiladi. Birlashma ishtiroqchilari ishlab 
chiqarish, xo’jalik va moliyaviy mustaqilliklarini saqlab qolishi bilan 
birga ularning umumiy mulki ham tarkib topib boradi. 
 
Agrosanoat kombinatlari qishloq xo’jalik mahsulotlarini yetishtirish, 
qayta ishlash va iste‘molchilarga yetkazib berishgacha barcha 
texnologik jarayonga xizmat qiluvchi xo’jalik va korxonalarning 
ma‘lum bir hududida birlashuvidir. Qishloq xo’jaligidagi davlat 
korxonalari, jamoa xo’jaliklari va shirkatlari, turli xil mulkchilik asosida 
tashkil qilingan qo’shma korxonalar ham agrobiznes turlari sifatida 
faoliyat ko’rsatadi. 
Agrobiznes turiga ko’ngilli va paychilik mablag’lari asosida tashkil 
qilingan turli xil uyushma va ittifoqlarni ham kiritish mumkin. 
 
 
Saidov.Yo'ldosh