Iqtisodiyot nazariyasi” kafеdrasi “Makroiqtisodiyot” fanidan

u = f ( x x₁, x₂, x₃..., xn) (1)
bu yerda u - biron-bir tovarning talabi (yoki taklifi);
x {x₁, x₂..., xn - talabga (yoki taklifga) ta’sir qiluvchi omillar.
Talab va taklif vazifasi faqat ikkita o ‘zgaruvchan jihat - talab va baho (talab egri chizig‘i) hamda taklif va baho (taklif egri chizig‘i) o‘rtasidagi o‘zaro aloqadorlikni aks ettiruvchi talab va taklif egri chiziqlari ko‘rinishida grafik holda gavdalanadi. Talabning bahoga matematik bog‘liqligini birinchi bo‘lib XIX asming birinchi yarmida A.O.Kumo ko‘rsatib bergan. U talabni baho vazifasi sifatida ko‘rsatgan. U bu vazifani odatda kamayib boruvchi deb taxmin qilgan. Shunga o ‘xshash tarzda talab vazifasidan farqli ravishda taklif vazifasi bahoga nisbatan: S = f ( p ) bo‘ladi va o‘sib boruvchi hisoblanadi, ya’ni noldan katta birinchi natijaga ega, deydi u. Amerikalik iqtisodchi G. Mur bozor tadqiqotchilari orasida birinchi bo‘lib bozoming haqiqiy statistikasi asosida talab va taklif egri chizig‘ini yaratishga intiladi. U jumladan, bozorda paxta narxining uni ishlab chiqarishga va unga b o ‘lgan talabga ta ’simi tadqiq qilgan. Keyin talab va taklif egri chiziqlarini statistik tadqiq qilish G.Shuls tomonidan davom ettiriladi va rivojlantiriladi. U talab nafaqat narxga bog‘liqligini, balki boshqa umumiy bog'liqlikni buzib ko‘rsatuvchi ayrim qo‘shimcha omillarga ham bog‘liq deb isbotlagan. Shuls bu omillarning talabga ta’sirini bu ikki vazifa, ya’ni narxga bog‘liq holdagi talab vazifasi va talabga ta ’sirni aks ettiruvchi qo‘shimcha omillami k o ‘zda tutgan holda vaqtning ayrim vazifalari umumlashtirilgan bo‘lishi mumkin deb ifodalaydi.
Xo‘jalik amaliyotida odatda talabning quyidagi turlari ajratib ko‘rsatiladi.
a) makrotalab, ya’ni katta, u yoki bu belgilari bo‘yicha birlashgan tovar guruhlari talablari, mikrotalab - ayrim turdagi tovarlarga talablar;
b) shahar va qishloq talabi, ya’ni aholining ayrim iste’molchi gumhlari talablari;