Iqtisodiyot” kafedrasi 5230100 – Iqtisodiyot (tarmoqlar va sohalar bo`yicha) bakalavr yo‘nalishlari talabalari uchun

Investitsiya faoliyatini byudjet tomonidan qo`llab – quvvatlash shaklining rivojlanishi.
O`zbekistonda chet el investitsiyalarini jalb etish yuli bilan bozor iqtisodiyotiga o`tishning qonuniy-huquqiy asoslari yaratilgan. Ular O`zbekiston Respublikasida xorijiy investitsiyalarning huquqlari va faoliyati imkoniyatlari tartibini belgilab beradigan O`zbekiston Respublikasining “Chet el investtsiyalari va xorijiy investorlar faoliyatining kafolatlari to`g`risida”gi Qonunda, Prezidentimizning “Xususiy tadbirkorlikni har tomonlama qo`llab-kuvvatlash va rag`batlantirish to`g`risida”gi Farmonida, Vazirlar Mahkamasining 1996 yil 12 martdagi 55-sonli “O`zbekiston Respublikasi xududida chet el investitsiyalari ishtirokida korxonalar tashkil etish va ularni davlat ro`yxatidan o`tkazish tartibini takomillashtirish to`g`risida” Qarorida aks etgan.
Shuningdek bir qator Prezident Farmonlari va Vazirlar Mahkamasining Qarorlariga ko`ra, respublikada chet el investorlarining faoliyati uchun kulay huquqiy sharoitlar yaratildi, respublikada ishlab topilgan foydani chet el valyutasiga almashtirish va xorijga o`tkazishni asoslashtirish bo`yicha valyutani tartibga solish to`g`risida, tashqi iqtisodiy faoliyatning erkinlashtirish, ajnabiy fuqarolarning uy-joy fondi, ob`ektlarini ular joylashgan er uchastkalari bilan birga mulk qilib olish imkoniyatlarini yaxshilash, Toshkent, Samarqand, Buxoro va boshqa shaharlarda mexmonxona va saexlik biznesi sohalarida erkin iqtisodiy xududlar barpo etish amalda joriy etildi.
O`zbekiston Respublikasi iqtisodiy islohotlarni o`tkaza borib, xalqaro mehnat taksimoti kulayliklaridan ko`proq foydalanishga intilmokda, ajnabiy tadbirkorlar uchun kulay investiya muxitini yaratmokda.
Mamlakat uchun chet el investitsiyalarini jalb etishning ustivor sohalariga quyidagilar kiradi:
agrosanoat majmuasini rivojlantirish, bu esa pirovardida aholini me`eridagi turmush faoliyatini ta`minlash imkoniyatlarini yaratadi;
sanoatning ustivor sohalarini, yoqilg`i-energetika majmuini jadal rivojlantirish, xalq xujaligining ilm-fan talab tarmoqlarida ishlab turgan kuvvatlarni yangilash va yangilarini barpo etish, respublikaning importga karamliligini kamaytirish;
eksport saloxiyatini kuchaytirish va mahsulotlarning raqobatbardoshligini ko`tarish, eksportda mashinasozlik texnika mahsulotlari, tayer mahsulotlar xissasini va xajmini ko`paytirish;
kichik va o`rta tadbirkorlikni rivojlantirish, kadimgi xunarmand va an`anaviy hunarmandchilikni tiklash;
Sug`urta tizimi-iqtisodietning alohida muhim tarmog`idir. O`zbekistonning sug`urta bozorida 60 ga yaqin davlat va xususiy sug`urta kompaniyalari bor.
O`zbekistonda uchta kompaniya mashhur bo`ldi. Bular O`zbekiston Respublikasining davlat sug`urtasi Bosh boshqarmasi; “O`zbektinvest” milliy sug`urta kompaniyasi hamda “Madad” agentligi” aktsiyadorlik jamiyatidir.
3.Franchayzingning mohiyati.
Kichik biznes tadbirkori ba’zi xollarda o‘ziga ishlatish uchun tayyor korxonani imtiyozli shart bilan boshqa davlat(firma)dan yoki ularning texnologiyasi, tovar markasi (belgisi)dan foydalanish huquqini, ya’ni franchayzingni oladi. Fronchayzing - bu tomonlarning o‘zaro manfaatli bitimga asoslangan biznes olib borish usulidir. Bu bitim yirik kompaniya hamda mayda firma yoki alohida ishbilarmonlar o‘rtasida tuziladi. Bu bitimning mohiyati kichik biznesga o‘z ishini maxsus tanlangan joyda va ma’lum vaqt davomiyligida olib borish imkonini berishdan iborat.Jahondagi ko‘p davlatlarda ishbilarmonlikning franchayzing tizimi o‘zining samarali faoliyat ekanini isbot qildi. Hozirda franchayzing AQSH da, Kanadada, Yaponiyada, G‘arbiy Yevropada yaxshi rivojlanmoqda. “Makdonalds”, “Adidas”, “Koka-Kola” boshqa- lar franchayzingli kompaniyalardir. Masalan, franchayzing “Doka pitsa” dastgoh va texnologiyalarni yetkazib beradi, har xil turdagi material va jihozlar bilan ta’minlaydi (nakleykalar, reklama plakatlari, bukletlar, uslubiy tavsiyanomalar), o‘qitishni tashkil qilish, original firma ko‘rsatmalarini berish va boshqa o‘z ishini yo‘lga qo‘yish uchun zarur bo‘lgan narsalarini yetkazib beradi.Hamkorlik davlatlari orasida birinchi franchayzingli tizimlar Rossiya Federatsiyasida paydo bo‘lib, hozirda “Interkongress Silling” (Sankt- Peterburg) firmasi faoliyat ko‘rsatmoqda.