Iqtisodiyot fakulteti

YaIM daromadlar bo„yicha ham xarajatlar bo„yicha ham hisoblanishi mumkin.

Xarajatlar bo‘ycha YaIMni hisoblashda butun bozor iqtisodiyoti sub‘ektlarining umumiy xarajatlari e‘tiborga olinadi. Mikroiqtisodiyotdan ma‘lumki mamlakat iqtisodiyotida 3 ta asosiy sub‘ekt: uy xo‘jaligi, korxona va davlat ishtirok etadi. Aynan ular umumiy xarajatlarni amalga oshiradi. Mazkur xarajatlar tarkibi quyidagicha:

C (consumption) - shaxsiy iste‟mol, uy xo‟jaliklarining iste‟moli va xarajatlari;

Ig (gross investment) - yalpi investitsiyalar, firmalar iste‟moli, investitsion xarajatlar; Ta‘kidlash joizki YaIM tarkibiga yalpi investitsiya, ya‘ni ichki investitsiya va amortizatsiya kiradi IgqInQd

Bu yerda, In (net investment) - sof investitsiya, d (deprication) - amortizatsiya

G (government) - davlat xarajatlari;

Ochiq iqtisodiyot sharoitida umumiy xarajatlar tarkibiga yana bir ko‘rsatkich: NX(net export) - sof eksport ham qo‗shiladi. Sof eksport eksportdan import ayirish orqali aniqlanadi: X (export) – M (import)

Agar rezidentlarning chet-el tovarlariga bo‘lgan xarajatlari, norezidentlar amalga oshirgan milliy tovar va xizmatlarga bo‘lgan xarajatdan kam bo‘lsa,u holda sof eksport ijobiylashadi. Rezidentlarning chet-el tovarlariga bo‘lgan xarajatlari, norezidentlarning milliy Tovar va xizmatlariga bo‘lgan xarajatidan yuqori bo‘lsa, tabiiyki sof eksport salmog‘i salbiy bo‘ladi.

Shu asnoda, YaIM xarajatlar bo‘yicha quyidagicha aniqlanadi: