Iqtisodiyot” fakulteti “buxgalteriya” kafedrasi

Korxona to’lov qobiliyatining tahlili

O’zbekiston Respublikasi korxonalari o‘rtasida debitor-kreditor qarzdorlik muammosining mavjudligi tufayli debitor qarzdorlikning korxonalarning pul oqimi barqarorligiga salbiy ta’sir ko‘rsatayotganligini hisobga olgan holda bir nechta metodlarga asoslangan metodikada korxonaning debitor qarzdorligini aylanish ko‘rsatkichini kiritish lozim.

O’zbekiston Respublikasi Markaziy bankining ma’lumotiga ko‘ra, 2016 yilning 1 dekabr holatiga ko‘ra, respublikamiz korxonalarining umumiy debitorlik qarzlari 95,5 trln. so‘mni tashkil etdi.³ Bu esa, korxonalar o‘rtasidagi to‘lovsizlik muammosining jididy ekanligidan dalolat beradi.

Fikrimizcha, debitor qarzdorlikni aylanish koeffitsientini ushbu metodikaga kiritilishi debitor qarzdorlikning korxona pul oqimiga nisbatan ta’sir darajasini aniq baholash imkonini beradi.

Hozirgi davrda, xalqaro amaliyotda debitor qarzdorlikning aylanishinianiqlashning quyidagi usulidan foydalanilmoqda.⁴

Debitor qarzdorlikning o’rtacha qoldig’i