Iqtisodiyot, boshqaruv, soliqlar va sug‘urta

Moliya bozori (moliyaviy aktivlar bozori)

• 10 дан слайд

• bu moliyaviy aktivlar (pullar, aktsiyalar va obligatsiyalar)sotiladigan va sotib olinadigan bozordir. Bu bozor ikkiqismga bo’linadi:
• pul bozori (money market) yoki pul ko’rinishidagi moliyaviy aktivlar bozori;
• b) qimmatli qog’ozlar bozori (bonds market) yoki pul ko’rinishida bo’lmagan moliyaviy aktivlar bozori. Pul bozorida olish va sotish jarayonlari yuz bermaydi (pulni pulga sotib olish ma’nosizdir), biroq pul bozori amal qilishi, pulga bo’lgan talab hamda taklifni shakllanishi qonuniyatlarini tadqiq qilish makroiqtisodiy tahlil uchun juda muhimdir.

Iqtisodiy resuslar bozori

• 10 дан слайд

• Makroiqtisodiy modellarda resurslar bozori mehnat bozori bilan ifoda etilgan, chunki uning amal qilish (mehnatga talab va mehnat taklifini shakllanishi) qonuniyatlari makroiqtisodiy jarayonlarni, ayniqsa qisqa muddatli davrda tushuntirish imkoniyatini beradi. Mehnat bozorini o’rganishda biz turli mehnat ko’rinishlaridan, malaka va mutaxassis tayyorlash darajasidagi farqlardan abstraktlashimiz lozim. Uzoq muddatli makroiqtisodiy modellarda shuningdek kapital bozori ham tadqiq qilinadi. Mehnat bozori muvozanati iqtisodiyotda muozanatli mehnat miqdorini va muvozanatli «mehnat narxi» - ish haqi stavkasini aniqlash imkoniyatini beradi.

Valyuta bozori (foreign exchange market)

• 10 дан слайд

• bu turli mamlakatlar milliy pul birliklari (valyutalar) bir biri bilan ayirboshlanadigan (dollarni ienaga, evroni funtga va shu kabi) bozor. Bir milliy valyutani boshqasiga ayirboshlash natijasida ayirboshlash (valyuta)kursi (exchange rate).shakllanadi.

Makroiqtisodiyotda qo’llanadiqan usullar

• 10 дан слайд

• abstraktlashtirish
• analiz va sintez
• oddiydan murakkabga
• deduktsiya
• induktsiya
• statistik
• iqtisodiy-matematik usullar, modellashtirish