Iqtisodiyoda axborot komunikatsiya texnalogiyali va tizimlari

Uzoq kommunikatsiya tarmoqlari bilan ishlash tezligi, ularning fizik o‘lchoviga muvofiq:

Uzoq kommunikatsiya tarmoqlari bilan ishlash tezligi, ularning fizik o‘lchoviga muvofiq:

• 
  - LAN ( Local-Area Network) lokal tarmoq (bir ofis, bino ichidagi aloqa);
  
• 
  - CAN (Campus-Area Network) - kampus tarmoq, bir-biri bilan telefon yoki modemlar bilan ulanish, ammo yetarlicha bir-birlaridan uzoqda joylashgan kompyuter lokal tarmoq;
  
• 
  - MAN (Metropolitan-Area Network) katta tezlik bilan aloqa uzatish (100 Mbit/s) imkoniyatiga, katta radiusga (bir necha o’n km) axborot uzatuvchi kengaytirilgan tarmoq;
  
• 
  - WAN (Wide-Area Network) keng masshtabli (mintaqaviy) maxsus qurilma va dasturlar bilan ta’minlangan alohida tarmoqlarni birlashtiruvchi yirik tarmoq;
  
• 
  - GAN (Global-Area Network) global (xalqaro, qit’alararo) tarmoq;
  

Kompyuter tarmoqlari har xil xususiyatlari, masalan, hududiy taqsimlanishiga ko’ra quyidagi turlarga bo’linadi:

Kompyuter tarmoqlari har xil xususiyatlari, masalan, hududiy taqsimlanishiga ko’ra quyidagi turlarga bo’linadi:

1. Lokal (mahalliy) tarmoqlar.

2. Regional (mintaqaviy) tarmoqlar.

3. Global (xalqaro) tarmoqlar.

Lokal tarmoqlar bir korxona, muassasaning bir yoki bir qancha yaqin binolaridagi kompyuterlarni bir – biriga bog’lash uchun xizmat qiladi. Lokal tarmoqda kompyuterlar orasidagi masofa 10 kilometrgacha bo’lishi mumkin. Agar radiokanal aloqasidan foydalanilsa 20 kilometrgacha bo’lishi mumkin.

Mintaqaviy tarmoqlar uncha katta bo’lmagan mamlakat, shaxarlar va viloyatlardagi foydalanuvchilarni birlashtiradi. Aloqa kanali sifatida ko’pincha telefon tarmoqlaridan foydalaniladi. Ular orasidagi masofa 10 – 1000 kilometrgacha bo’lishi mumkin.

• 
  Mintaqaviy tarmoqlar uncha katta bo’lmagan mamlakat, shaxarlar va viloyatlardagi foydalanuvchilarni birlashtiradi. Aloqa kanali sifatida ko’pincha telefon tarmoqlaridan foydalaniladi. Ular orasidagi masofa 10 – 1000 kilometrgacha bo’lishi mumkin.
  
• 
  Global kompyuter tarmog’ida ishlash uchun modem, telefon bo’lishi shart. Bu resurslar orqali boshqa kompyuterlar bilan bog’laniladi va axborot almashuvi amalga oshiriladi. Bunday tarmoqlarda kompyuterlar va kommunikatsion programmalar yordamida fayllar boshqa uzoq masofadagi kompyuterlarga aloqa tizimlari orqali etkaziladi. Agar ixtiyoringizda telefon va modem bo’lsa, u holda aloqa bo’linmalaridan ro’yxatdan o’tilgandan so’ng elektron pochtalarga ulanish mumkin bo’ladi.