Iqtisodiy va ijtimoiy geografiya


IQTISODIY VA IJTIMOIY GEOGRAFIYA



Download 4,99 Mb.
Pdf ko'rish
bet73/663
Sana24.01.2022
Hajmi4,99 Mb.
#408124
1   ...   69   70   71   72   73   74   75   76   ...   663
Bog'liq
Iqtisodiy va ijtimoiy geografiya darslik

IQTISODIY VA IJTIMOIY GEOGRAFIYA 

 

63 

 

Asta-sekin  keskin  raqobat  kurashlari  ostida,  yuksalish  va  bo‗hronlar 



sharoitida milliy va xalqaro mahsulotlar va fondlar birjalari tizimi shakllandi, busiz 

yirik  ko‗lamdagi  xalqaro  savdoni  iqtisodiy  faoliyatning  asosiy  shakli  sifatida 

aksionerlik  jamiyatlarini  tashkil  etish  va  kapitalni  jalb  etish  aslo  mumkin  emas. 

Milliy xo‗jaliklarning turli sur‘atlarda rivojlanishi va umumiy rivojlanishdagi har 

xil sur‘atlar mavjudligi qonuniyati N.D.Kondratyev davrlarining turli mamlakat va 

hududlarda  ―kapitalizmning  notekis  rivojlanishi‖ga  mos  tarzda  kechishda  yaqqol 

namoyon  bo‗ldi  va  dunyo  xo‗jaligi  tizimida  bu  turlicha  nazariy  va  empirik 

tadqiqotlar obyektiga aylandi. 

Shuningdek,  amerikalik  olim  R.Vernonning  (XX  asr  o‗rtalari)  eksport 

tovarining  hayot  sikli  to‗g‗risidagi  g‗oyasi  ham  yangiliklarning  diffuziyasi  va 

texnologik determinizm bilan bog‗liq. 

Diffuziya  kengayish  va  tarqalish  xususiyatiga  ega  bo‗lishi  mumkin. 

Birinchisida  yangilikning  amaliy  tatbiq  doirasi  asta-sekin  kengayib  boradi, 

ikkinchisida  esa  bu  birin-ketin  sodir  bo‗ladi,  yangilik  biridan  ikkinchisiga 

ko‗chadi.  Xuddi  shu  xususda  amerikalik  iqtisodchi  M.Porterning  (1993) 

markazdan  chetga  kashfiyotlarning,  yangi  texnologiyalarga  asoslangan  ishlab 

chiqarish  tarmoqlarining  ko‗chishi,  bir  mamlakatdan  ikkinchi,  uchinchiga  va 

boshqa  darajalarga  kaskadsimon  o‗tishi,  migratsiyasi  haqidagi  ilmiy  ishlanmalari 

ham bor. 

Sobiq Ittifoqning parchalanishi va mustaqil davlatlarning paydo bo‗lishi bilan 

geosiyosiy  vaziyat  o‗zgardi.  Ana  shunday  sharoitda  chegara  atrofi  mintaqalarini 

o‗rganish, ―Markaz – chekka‖ (perifiriya) munosabatlarini tadqiq qilish masalalari 

ham ishlab chiqarishni tashkil etish bilan bevosita aloqadordir. 

Jahon xo‗jaligi tizimi (bu tushuncha asoschisi amerikalik I.Vallerstayn), uning 

taraqqiyotidagi bosqichlar davriy, tarixiy xususiyatga ega. Bunday yondashuvni tik 

emas,  gorizontal,  ya‘ni  geografik  jihatdan  ham  qo‗llash  mumkin.  Natijada, 





Download 4,99 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   69   70   71   72   73   74   75   76   ...   663




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish