Iqtisodiy va ijtimoiy geografiya



Download 4,99 Mb.
Pdf ko'rish
bet69/663
Sana24.01.2022
Hajmi4,99 Mb.
#408124
1   ...   65   66   67   68   69   70   71   72   ...   663
Bog'liq
Iqtisodiy va ijtimoiy geografiya darslik

iqtisodiy  landshaft

‖  (hozirgi  kunda  –  iqtisodiy 

rayon) tushunchalarini yaratdi va fanga kiritdi. Agar avvalgilar, xususan, I.Tyunen 

va  A.Veber  alohida  korxonani,  tarmoqni  o‗rgangan  bo‗lishsa,  A.Lyosh  ishlari 

barcha  xo‗jalik  sohalarini  qamrab  oldi  va  o‗z  mohiyatiga  ko‗ra  mikroiqtisodiy 

bozor  munosabatlari,  uning  ta‘sir  doirasi  haqiqiy  rayon  tashkil  qiluvchi  omil 

ekanligini  ta‘kidladi,  matematik  usullarni  keng  qo‗lladi.  Aynan  ana  shu 



IQTISODIY VA IJTIMOIY GEOGRAFIYA 

 

59 

 

tamoyillarni  hozirgi  kunda  O‗zbekistonni  iqtisodiy  rayonlashtirish  masalalariga 



tatbiq qilish ahamiyatdan xoli bo‗lmasa kerak. 

Ta‘kidlash  joizki,  I.Tyunen  va  A.Veber  g‗oyalari  o‗z  davri  talabiga  mos 

kelardi. Chunki, u davrda hududning iqtisodiy sig‗imi, zichligi uncha yuqori emas, 

hududiy-iqtisodiy  manzara  qutbiylashmagan,  ya‘ni  deyarli  bir  tekis  edi.  Ana 

shunday iqtisodiy geografik holat alohida korxona yoki tarmoqlarni ayrim joylarda 

o‗rinlashtirish  ta‘sirida  o‗zgaradi,  notekislik  xususiyatini  oladi.  Boshqacha  qilib 

aytganda,  avvalgi  tabiiy  ko‗rinishdagi  iqtisodiy  tekislik  notekislikka,  hududiy 

mujassamlashuvning  kuchayishiga  o‗zgaradi.  Buning  natijasida  notekislikni 

tekislashga urinib ko‗radigan ilmiy izlanishlar talab etildi. Xuddi shunday regulyar 

tizimga  moslashgan  ishlab  chiqarish  va  aholiga  xizmat  ko‗rsatish  sohalarini 

hududiy tashkil qilish g‗oyalarini V.Kristaller va A.Lyosh yaratdi. 

Iqtisodiyot  nuqtai  nazaridan  uncha  o‗zlashtirilmagan,  xo‗jalik  sig‗imi  past 

hududlarni  rivojlantirish  va  jonlantirish  borasida  o‗sish  qutblari  va  rivojlanish 

markazlari  to‗g‗risidagi  nazariya  ham  katta  ahamiyatga  ega.  Uning  asoschisi 

fransuz olimi 

Fransua Perru

dir. 


F.Perru  ―Markaziy  o‗rinlar‖  g‗oyasidan  kelib  chiqdi,  omillarni  emas, 

tarmoqlarni  rivojlanish  xususiyati,  harakatchanligi,  atrofga  ta‘siri  bo‗yicha 

tabaqalashtirdi  va  ularni  uch  guruhga  ajratdi.  U,  eng  avvalo,  hududiy  iqtisodiy 

munosabatlarda  tengsizlik,  nobarobarlikni  tan  oldi  va  mutlaq  jihatdan  tenglikni 

amalga oshirish mumkin emasligiga to‗la ishondi. 

Perru  fikricha, iqtisodiyot tarmoqlari tez, jadal  rivojlanish, rayon hosil qilish 

salohiyatiga, qobiliyatiga ega bo‗lib, aynan ana shunday  mintaqaviy iqtisodiyotni 

harakatga  keltiruvchi  tarmoqlar  rivojlanishi  o‗sish  markazlarini  tashkil  qiladi. 

Markazlarning  mustahkamlanishi,  ularda  turdosh  korxonalarning  ko‗payishi, 

atrofga  bo‗lgan  ta‘sir  doirasining  kengayishi  natijasida  o‗sish  qutblari  vujudga 

keladi. 




Download 4,99 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   65   66   67   68   69   70   71   72   ...   663




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish