Iqtisodiy va ijtimoiy geografiya

P

↑↓

 = 

  

  

 

Bu yerda, 

P

↑↓

 = ishlab chiqarishning o‘zgarish ko‘rsatkichi; 

 

 

  

 = boshlang‘ich davrdagi ko‘rsatkich; 

 

 

  

 = keyingi davrdagi ko‘rsatkich. 

25344

 

64883

 

54444

 

58312

 

38700

 

41000

 

34716

 

40505

 

70070

 

101010

 

140080

 

171809

 

195038

 

205011

 

217733

 

222022

 

236201

 

246641

 

245680

 

185400

 

88152

 

157132

 

---

IQTISODIY VA IJTIMOIY GEOGRAFIYA 

 

467 

 

 

 

2)  boshlang‘ich  davr  sifatida  olingan  T

1996

  yildagi  ishlab  chiqarilgan 

avtomobillar soni aniqlanadi – 25 344 ta; 

 

 

3)  keyingi  davr  sifatida  olingan  T

2017

  yildagi  ishlab  chiqarilgan 

avtomobillar soni aniqlanadi – 157 132 ta; 

 

 

4) mos ravishda, hisoblash amali bajariladi: 

P

↑↓

 = 

  

  

 = 

       

      

 ≈ 6,2 barobar 

Javob: 

2017-yilda  1996-yilga  nisbatan  6,2  marta  ko‘p  avtomobil  ishlab 

chiqarilgan. 

b)  1996-2017-yillar  hisobida  ishlab  chiqarilgan  avtomobillar  necha  foiz 

o‘zgarganligini aniqlash. 

 

1) nisbiy o‘sishni aniqlash formulasidan foydalaniladi: 

P

[↑]

 = 

  

  

 · 100 % 

Bu yerda, 

P

[↑]

 = ishlab chiqarishni nisbiy o‘sish ko‘rsatkichi; 

P

[↑]

 = 

  

  

    

  

 · 100 %

 = 

       

      

 = · 100 % ≈ 620 %

 

 

Javob:

  2017-yilda  1996-yilga  nisbatan  620  %  ko‘p  avtomobil  ishlab 

chiqarilgan. 



 

Yillar davomida  turli  omil,  sabab va  vaziyatlarga  bog‘liq holda,  avtomobil 

ishlab chiqarish ko‘rsatkichi har xil bo‘lgan. 1996 – yildan 2017 – yilgacha 

eng  yuqori  ko‘rsatkich  2013  –  yilga  to‘g‘ri  kelib,  shu  yili  246 641  dona 

ishlab chiqarilgan. Aksincha, eng kam ko‘rsatkich, tabiiyki, dastlabki 1996 – 

yilga  to‘g‘ri  kelib,  o‘sha  yili  25 344  donani  tashkil  etgan.  2008  –  yili  esa 

millioninchi avtomobil ishlab chiqarilgan. 



 

Eng yuqori va eng past ko‘rsatkich orasidagi tafovutni tahlil qilish orqali ishlab 

chiqarish jadalligiga baho berish mumkin.