Iqtisodiy va ijtimoiy geografiya

Klasterli

 

yondashuv

dan  keng  foydalanilmoqda.  Klaster  modelini  joriy  etishning 

tarafdori  M.Porterning  fikricha,  klasterlar  geografik  jihatdan  o‗zaro  bog‗langan 

kompaniyalar, 

firmalar, 

tashkilotlar 

(korxonalar, 

agentliklar, 

markazlar, 

universitetlar va hokazolar)ning mujassamlashuvidir.  

Klasterlar,  aslida,  ishlab  chiqarish  kuchlarini  joylashtirish  haqidagi  nazariy 

qarashlar  va  amaliyotning  evolutsiyasi  natijasidir.  Xususan,  XIX  asr  va  XX  asr 

birinchi  yarmida  ishlab  chiqarish  kuchlarini  joylashtirish  shtandortlari,  rayon 

kombinatlari, energiya ishlab chiqarish sikllari kabi nazariy qarashlar ostida sanoat 

o‗sishi  qutblari,  sanoat  rayonlari,  hududiy  ishlab  chiqarish  majmualari  tashkil 

etildi. O‗tgan asrning 70-yillaridan esa jahonda ishlab chiqarish aloqalarida o‗zaro 

bog‗langan turli bo‗g‗inlarning yuqori kooperatsiyasi va mujassamlashuvini o‗zida 

qamrab  olgan  klasterlar  joriy  etila  boshlandi.  Rivojlangan  mamlakatlarda  hozirgi 

kunda iqtisodiyotning turli sohalarida minglab klasterlar faoliyat yuritmoqda.  

Professor  A.Soliyev  ta‘biri  bilan  aytganda,  qo‗yilgan  maqsad  va  vazifalarni 

yechish  ushbu  masalani  moliyaviy,  ashyoviy,  tashkiliy  va  boshqa  tomondan 

uyushtirilishini  taqozo  etadi.  Bu  tadbirlar  majmui  esa  dasturni  tashkil  qiladi.  Shu 

---