Iqtisodiy statistika

2 .2 M a’muriy xarajatlar:
— boshqaruv xodim lari m ehnat to ‘lovlari;
— ularga sug'urta ajratm alari;
— xizm at avtom obillarini asrash;
— boshqaruvning texnik vositalari, aloqa, q o ‘riqlash, hisoblash m arkazi va h.k.;
— boshqaruvdagi asosiy fondlar amortizatsiyasi;
— yuqori tashkilotlarni asrash (vazirlik, idora, assotsiat- siya, konsern va h.k.);
— xizm at safari xarajatlari;
2 .3 Boshqa operatsion xarajatlar:
— kadrlar tayyorlash;


— qurilishdagi kamchiliklarni yo'qotish;
— maslahat berish va axborotlar xizmati toiovlari;
— auditorlar xizmati to ‘lovlari va h.k.
III. Moliyaviy faoliyat xarajatlari:
— banklarning uzoq va qisqa muddatli kreditlari uchun to'lovlar;
— uzoq muddatli ijara uchun to ‘lovlar;
— valuta kursining o ‘zgarishi sababli foyda va zararlar;
— korxonaning o ‘z qim m atbaho qog‘ozlarini chiqarish va tarqatish xarajatlari.
IV. Favqulodda zararlar.
Yuqoridagilardan ko‘rinib turibdiki, yangicha sharoitda m a’muriy, tijorat, um um xo‘jalik va moliyaviy xarajatlar m ahsulot tannarxiga kiritilmaydi. Balki ular (har davrning o ‘zida korxona foyda summasi hisobidan qoplanadi va bu holat milliy hisoblar tizimiga mos keladi.
Davr xarajatlari korxonalar faoliyatida yangi ko‘rsatkich hisoblanadi. Bu xarajatlar bevosita ishlab chiqarish jarayoni bi­ lan bog'liq emas, balki ishlab chiqarishni boshqarish va mahsu- lotni sotish bilan bog'liq xarajatlarni o‘z ichiga oladi. Bu N izom moddiy ne’mat ishlab chiqaruvchi korxonalarga ham xizmat ko‘rsatuvchi korxonalarga ham taalluqli bo‘lib, u mahsulot tannarxini va soliqqa tortiladigan foyda summasini to ‘g ‘ri aniqlash imkoniyatini beradi.
Yuqoridagi nizomdan kelib chiqqan holda, davlat sta- tistika hisobi F№ 5-ye m a’lumot laridan foydalanib, «А»
korxona xarajatlarining tarkibiy tuzilishini tahlil qilamiz:


www.ziyouz.com kutubxonasi