Iqtisodiy statistika

Ishlab chiqarish va import uchun subsidiyalar — bu davlat organlari tom onidan korxonalarga m a’lum iqtisodiy va ijti­ moiy siyosatni o ‘tkazish m aqsadida ishlab chiqarish om illari- dan foydalangani yoki m a ’lum ishlab chiqarishni, sotishni yoki im portni amalga oshirgani uchun to ‘lanadi.
Ishlab chiqarish va im port uchun subsidiyalar quyidagi­ larni o ‘z ichiga oladi:
1) m ahsulot va im portga bo‘lgan subsidiyalar;
2) ishlab chiqarishga bo'lgan boshqa subsidiyalar.
Mahsulot va importga bo‘Igan subsidiyalar rezident korxonalarga har bir ishlab chiqarilgan yoki im port qilingan m ahsuloti yoki xizmatiga to ‘lanadigan to ‘lovlar kiradi. Ularga davlat budjetidan korxonalarga ko‘rgan doim iy zararlari
o ‘rnini qoplash uchun to ‘lovlar kirib, ular sotgan m ahsulot-


www.ziyouz.com kutubxonasi

lari sotish bahosi o 'rtacha ishlab chiqarish xarajatlaridan past bo‘lganda sodir bo‘ladi. Eksport va im port subsidiyalari ham shunday yuz beradi.
Ishlab chiqarishga boshqa subsidiyalar — ular davlat
boshqaruv organlari tom onidan korxonalarga ishlab chiqarish om illaridan foydalanganlari uchun to 'lanadi. U lar quyidagi- larni o ‘z ichiga oladi:
— alohida kategoriya shaxslar m ehnatidan foydalangani
uchun to'lanadigan subsidiyalar (invalidlar, o'sm irlar va h.k.);
— boshqa ishlab chiqarish om illaridan m asalan, fermerlar
tom onidan moddiy-texnika resurslari qiym atini pasaytirish bilan bog‘liq resurslardan foydalanish uchun;
— atrof-m uhitni ifloslantirishni kam aytirish uchun sub­ sidiyalar.
Ishlab chiqarish va im portga bo‘lgan subsidiyalar haqi- dagi m a’lum otlar moliya vazirligining davlat budjetini bajari- lishi haqidagi hisobotidan olish mumkin.


4 -§ . Makroiqtisodiy faoliyat natijalarini ifodalovchi ko‘rsatkichIar tizimi

M akrodarajada iqtisodiy faoliyat natijalarini hisoblash uchun quyidagi ko‘rsatkichlar tizimi (jadval) va boshqa ko‘rsatkichlar orqali aniqlanadi. M akroiqtisodiy ko‘rsatkichlarni hisoblash asosida barcha sektor va tarm oq- lardagi xo'jalik yurituvchi subyektlar iqtisodiy faoliyati nati­

jalarini ifodalovchi mahsulot ko‘rsatkichlari yotadi.