Iqtisodiy-ijtimoiy geografiya fanidan atamalar to’plami: Obyektivlik

Аҳоли географияси - бу ижтимоий-иқтисодий географиянинг мустақил йўналиши бўлиб, аҳолининг ҳудудларда тарқалиш хусусиятларини ўрганадиган йўналиши. Аҳоли географияси қуйидаги саволларга жавоб беради: 1) "Қаерда?" - одамлар қаерда яшайдилар, аҳоли тарқалишининг замонавий ҳудудий манзараси қандай ва нима учун шаклланди; 2) "Ким?" - бу одамлар кимлар, аҳолининг таркиби қандай: жинси, ёши, оиласи, этник, диний, маълумот даражаси, касбий, иқтисодиётнинг қайси соҳаларда банд ва ҳ.к.; 3) "Қандай қилиб?" - бу одамлар қандай шароитларда (табиий, иқтисодий, ижтимоий-маданий ва ҳ.к.), яшаш тарзи (иш, яшаш, дам олиш ва ҳ.к.). Баъзида аҳоли географиясининг тузилиши "ҳис - туйғулар географиясини" ўз ичига олади, яъни. "Одамлар ўз ҳаётларини қандай қабул қиладилар?", деган саволга жавоб, улар буни қандай баҳолайдилар, бу қандай сабабларга боғлиқ ва ҳ.к.

Анъанага кўра, аҳоли географияси таркибида қуйидаги бўлимлар ажралиб туради: 1) демогеография - аҳолининг кўпайишининг ҳудудий тузилиши, демографик ҳолат; 2) миграция географияси; 3) этник ва диний география; 4) меҳнат бозори ва бандлик географияси; 5) аҳолининг таълим даражаси ва ижтимоий таркиби географияси; 6) аҳоли пункти географияси (шаҳарларнинг географияси) - шаҳар ва қишлоқ; 7) аҳолининг жойлашиши (ҳудуд аҳолиси ва аҳоли зичлиги); 8) даражаси ва турмуш тарзи географияси.

Мультикультурализм -Тор маънода - муайян мамлакат ёки минтақадаги маданий фарқларни сақлаб қолиш, унинг маданий ва ҳуқуқий хилма-хиллигини қўллаб-қувватлаш, шунингдек, бундай сиёсатнинг назарий ва мафкуравий асосларини таъминлашга қаратилган сиёсат. Кенг маънода - умуман олганда маданий хилма-хилликнинг синоними, муайян мамлакат ёки минтақадаги кўп маданиятли вазият; турли маданиятларнинг бир ҳудудий жамоа ичида, одатда, этник, тил ёки конфессияли шароитларда бир-бирлари билан бирга яшаши ва ўзаро таъсири.

Депопуляция- аҳоли мутлоқ сонининг камайиши демографияда депопуляция деб аталади

Миллат. 1) фуқаролик (сиёсий) миллат - суверен давлат фуқароларининг йиғиндиси; халқаро ҳуқуқда (БМТ талқини бўйича) - давлатнинг синоними. 2) Этник миллат (этномиллат; "маданий миллат" атамаси ҳам ишлатилади) - саноат ва постиндустриядан кейинги даврлар учун ягона этник ўзига хослиги ва ўзига хос хусусияти (қабила ва миллатдан фарқли ўлароқ) билан ажралиб турадиган одамларнинг барқарор ижтимоий-иқтисодий ва маданий жамияти.

Этноснинг юқори даражаси миллат - ҳудуди, иқтисодиёти ва маданияти, тилининг барқарор тарзда умумийлиги бўйича ажралиб турувчи инсонлар йиғиндиси.