Iqtisodiy bilim asoslari

117

117

116

tabiiy ishsizlik darajasi deb yuritiladi. Bir hisobda, mamlakatda tabiiy ishsizlikning

bo‘lgani  ma’qul.  Chunki  bunday  ishsizlarning  bo‘lishi,  ish  bilan  band  aholini

yaxshiroq ishlashga undaydi. O‘z navbatida, ishsizlarni ham bekor yurmasdan,

malakalarini oshirib, tezroq ish topishga majbur qiladi. Lekin mamlakatda davriy

ishsizlikning paydo bo‘lishi iqtisodiyotga katta salbiy ta’sir ko‘rsatadi. Mustaqillik

yillarining boshida mamlakatimizda vujudga kelgan vaziyat bunga misol bo‘la oladi.

Sobiq  ittifoqdan  qolgan  qoloq  agrar  iqtisodiyot,  oldingi  iqtisodiy  aloqalarning

uzilib qolishi, ishlab chiqarish hajmining keskin kamayib ketishi, respublikamiz

iqtisodiyotining yangi bozor iqtisodiyotiga o‘tishi bilan bog‘liq chuqur iqtisodiy

va ijtimoiy o‘zgarishlar mamlakatimizda davriy ishsizlikni keltirib chiqardi.

Davriy ishsizlik paytida ko‘plab zavod va fabrikalar to‘xtaydi. Minglab odamlar

qishloqdan shaharga, bir shahardan ikkinñhi shaharga ish qidirib boradilar. Narx-

navoning oshishi, yashash sharoitlarining og‘irlashgani tufayli oldinlari ishlamasdan

yurgan uy bekalari, nafaqaxo‘rlar va talabalar ham ish qidirib qoladilar. Natijada,

ishchi kuchi bozoridagi muvozanat butun mamlakat miqyosida buziladi. Shu bois,

bunday ishsizlikning oldini olish va umuman, ishsizlikni jilovlab turish davlatning

eng muhim vazifalaridan biri hisoblanadi. Mamlakatdagi tabiiy ishsizlik darajasining

4—5 foiz bo‘lishi me’yoriy holat hisoblanadi.