Iqtisodiy bilim asoslari

Yalpi ichki mahsulot (YaIM)

— mamlakat hududida bir yil mobaynida ishlab

chiqarilgan, pirovard ko‘rinishdagi tovar va xizmatlarning bozor narxlaridagi

umumiy qiymati.

---

91

91

90

Bilasizmi?

2013-  yilda  O‘zbekiston  Respublikasining  YaIM  hajmi  joriy  narxlarda

118986,9 mlrd so‘mni tashkil qildi. Bu 2012- yil dekabr holatiga nisbatan 8%

ortiq. YaMM esa YaIMdan ko‘p bo‘ldi.

Har bir davlat YaMMning YaIMdan katta bo‘lishiga intiladi.

Formula             

YaMM = YaIM + E − I ;     SIM = YaIM − A

Bu  yerda:  E  —  mamlakat  kapitali  asosida  chet  elda  yaratilgan  tovar  va

xizmatlar qiymati; I — chet el kapitali asosida mamlakatda yaratilgan tovar va

xizmatlar qiymati; A — amortizatsiya ajratmasi.

1. YaIM, YaMM, SIM, SMM va MD bir-biridan nimasi bilan farqlanadi?

2. Nima sababdan mamlakatda ishlab chiqarilgan barcha tovar va xizmatlar qiymati

YaIMga qo‘shilmaydi?

3. Pirovard va oraliq mahsulotlarga 3 tadan misol keltiring.

4. Bir  mamlakatning  YaMM  miqdori  7669  mln  AQSH  dollarni,  chet  ellik

fuqarolarga to‘langan daromadlar 190 mln AQSH dollarni, boshqa davlatlarga

qo‘yilgan  sarmoyadan  tushgan  daromadlar  esa  —  205  mln  AQSH  dollarni

tashkil qildi. Bu mamlakatning YaIM miqdorini toping.

5.  Mamlakat YaIM ining o‘sishi iqtisodiyotning rivojlanishiga qanday ta’sir etadi?

6. Aholi jon boshiga to‘g‘ri kelgan YaIM nimani ifodalaydi?