Iqtisodiy bilim asoslari

Jamg‘arma
  —  kelajakdagi  ehtiyojlarni  qondirish  uchun  jamg‘ari-
ladigan pul.
Omonat yillik foydasi =
 Omonat miqdori . omonat yillik foizi 
                                              100 %
Omonat bankka bir oyga qo‘yilgan bo‘lsa, u holda omonat foydasini quyidagi 
formula orqali hisoblab chiqarish mumkin:
Omonat oylik foydasi = Omonat yillik foydasi : 12
Omonat bir necha oyga qo‘yilgan bo‘lsa u holda bunday omonat foydasini  
Omonat oylik foydasini oy soniga ko‘paytirib topiladi. Masalan, omonat 3 oyga 
Investitsiyalar(ing.  Investments) 
—  yangi  korxonalarni  tashkil  qilish, 
mavjudlarini modernizatsiya qilish, yangi texnologiya va texnikani o‘zlashtirish, 
ishlab chiqarishni kengaytirishga yo‘naltirilgan mablag‘lardir.
http:eduportal.uz

---

74
qo‘yilgan  bo‘lsa  bu  omonat  foydasini  Omonat  oylik  foydasini  3  ga  ko‘paytirib 
topiladi. Omonatga pul qo‘yish uchun bankni tanlashda, asosan, ikkita mezonga 
ahamiyat berish zarur: daromadlilik va ishonchlilik. 
Omonatning eng katta dushmani — bu inflatsiya. Inflatsiya — bu mamlakatda 
o‘rtacha narx-navoning muttasil oshib borishi natijasida pulning qadrsizlanishidir.
Agar mamlakatda iste’mol tovarlarining narxi 3 marta ortsa, demak, aholining 
omonatlari  ham  shuncha  marta  qadrsizlanadi.  Shuning  uchun,  kuchli  inqiroz 
davrlarida  omonatni  pul  ko‘rinishida  saqlash  iqtisodiy  jihatdan  to‘g‘ri  emas. 
Yaxshisi, zudlik bilan kelajakda yuqori narxlarda sotish oson bo‘lgan tovarlarni 
sotib olish kerak bo‘ladi. 
Iste’molchilarning  shaxsiy  pul  mablag‘lari  foydalanilmasdan  bir  joyda 
turgandan  ko‘ra  tegishli  muassasada  saqlansa,  bu  nafaqat  omonatchi  uchun, 
balki  davlat  va  ishlab  chiqaruvchi  firmalar  uchun  ham  foydalidir.  Chunki,  bu 
pul  mablag‘lari  ishlab  chiqarishga  yo‘naltirilib,  tovar  va  xizmatlar  hajmining 
ko‘payishiga olib keladi. Bundan esa, o‘z navbatida, mamlakat iqtisodiyoti manfaat 
ko‘radi. Shu bois, jamg‘armalar iqtisodiy rivojlanishning asosiy negizlaridan biri 
bo‘lib xizmat qiladi.