Iqtisodiy bilim asoslari

1
4
2
3
6
5
http:eduportal.uz

---

43
tovarni  arzonroq  narxda  sotgan  sotuvchining  birortasi  ham  bozordan 
ranjimaydi. Bozor — tovarning narxini belgilovchi eng xolis hakam.
Bunda  “Nima  ishlab  chiqarish  kerak?”,  “Qanday  ishlab  chiqarish 
kerak?”, “Kim uchun ishlab chiqarish kerak?” degan savollarga faqatgina 
bozor  javob  beradi.  Bozor  tovar  narxining  ko‘tarilishi  yoki  pasayishi 
orqali  ishlab  chiqaruvchilarga  qaysi  tovardan  qancha  ishlab  chiqarish 
kerakligi  yoki  kerak  emasligi  haqida  axborot  berib  turadi.  Tovar 
bozorgir  bo‘lsa,  uni  ishlab  chiqarish  ko‘paytiriladi,  tovar  mo‘ljaldagi 
narxda  sotilmasa,  uni  ishlab  chiqarish  to‘xtatiladi  yoki  sarf-xarajatlar 
kamaytirilib, tovar narxi arzonlashtiriladi. 
O‘zaro manfaatli hamkorlikdan hamma foyda ko‘radi. Shunday ekan 
bozor  chegara  bilmaydi.  Hozirda  bozorlarimizdagi  dunyoning  deyarli 
barcha mamlakatlaridan keltirilgan tovarlar buning yorqin isbotidir. 
Bozorlar ularda sotiladigan tovarlarga ko‘ra iste’mol tovarlari, ishlab 
chiqarish  vositalari,  moliya,  mehnat,  intellektual  tovarlar  bozori  kabi 
turlarga bo‘linadi.
Aholi  uchun  zarur  bo‘lgan  tovarlar  va  xizmatlar  iste’mol  tovarlari 
bozorida sotiladi. Biz yaxshi bilgan dehqon bozori, mol bozori, mashina 
bozori,  uy-joy  bozori,  kiyim-kechak  va  buyumlar  bozori,  do‘konlar, 
supermarketlar,  oshxona,  novvoyxona,  transport,  aloqa,  elektr,  suv, 
gaz, issiqlik ta’minoti korxonalari, sartaroshxona, madaniyat, sog‘liqni 
saqlash, ta’lim maskanlari — iste’mol tovarlari bozorini tashkil qiladi.