Iqtisodiy bilim asoslari

Oldi-sotdi jarayoni
  —  tovar  va  xizmatlar  pulga,  pul  esa  tovar  va 
xizmat larga ayirbosh lana digan jarayon.
Bozor
—  xaridor  va  sotuvchilar  oldi-sotdi  jarayonini  amalga 
oshirishlari bilan bog‘liq o‘zaro munosabatlardir.
http:eduportal.uz

---

44
Pulni  maxsus,  hammabop  tovar  deb  aytgan  edik.  Demak,  uning 
ham o‘z bozori bo‘ladi. Bu bozorni moliya bozori deb atashadi. Moliya 
bozorida pullar qarzga beriladi yoki qarzga olinadi. Bunday xizmatlarni 
banklar  amalga  oshiradi.  Moliya  bozorida  oddiy  pullardan  tashqari 
“qimmatli qog‘ozlar” — aksiya, obligatsiya, veksel deb ataluvchi maxsus 
pullar  sotiladi  va  sotib  olinadi.  Qimmatli  qog‘ozlar  savdosini  tashkil 
qilish  bilan  fond  birjalari  shug‘ullanadi.  Shuningdek,  moliya  bozorida 
xorijiy davlat pullari — valutalar ham sotiladi va sotib olinadi. Bu ishni 
banklarning valuta almashtirish shoxobchalari amalga oshiradi.
Bunday bozorda aholini ishga joylashtirish bilan shug‘ullanuvchi ishchi 
kuchi  birjalari,  korxona  va  tashkilotlar  faoliyat  ko‘rsatadi.  Bandlikka 
ko‘maklashish  va  ijtimoiy  muhofaza  qilish  markazi  ishchi  kuchiga 
ehtiyoji bor, bo‘sh ishchi o‘rinlari mavjud bo‘lgan korxona va ish qidirib 
yurgan kishilar o‘rtasida vositachilik faoliyatini olib boradi.
Tovar birjasi
 — tovarlarni katta-katta hajmda, ul gurji (ko‘ tarasiga) 
sotib olish va so tishni uyushtira digan vositachi tashkilot.