Iqtisodiy bilim asoslari

3
6
5
2
1
4
http:eduportal.uz

---

21
—  iqtisodiyotning  birlamchi  sohasida  foydali  qazilmalar,  suv,  gaz, 
neft, yog‘och kabi tabiiy ne’matlar xom ashyo sifatida tabiatning o‘zidan 
bevosita  olinadi.  Bu  ne’matlarni  biz  ishlab  chiqarishning  tabiiy  omili 
deb aytgan edik.
— iqtisodiyotning ikkilamchi sohasida xom ashyo qayta ishlanadi va 
kiyim-kechak, konfet, daftar, velosiped kabi tayyor mahsulotga aylan-
tiriladi.
— iqtisodiyotning uchlamchi yoki xizmat ko‘rsatish sohasida esa tu-
rizm, teatr tomoshalari, tibbiy va shu kabi xizmatlar ko‘rsatiladi.
2. Ishlab chiqarish kim tomonidan amalga oshirilayotganiga qarab:
— davlat sektoridagi ishlab chiqarish;
— xususiy sektordagi ishlab chiqarish.
3. Ishlab chiqarilgan mahsulot kimga mo‘ljallanganligiga qarab:
— iste’molchilar uchun tayyor mahsulot ishlab chiqarish;
— ishlab chiqaruvchilar uchun mahsulot ishlab chiqarish.
4. Ishlab chiqarish omillaridan foydalanish darajasi bo‘yicha:
— kapitaldan ko‘p foydalaniladigan ishlab chiqarish. Masalan, kimyo, 
neft va gaz, avtomobil sanoatida inshoot, dastgoh, asbob-uskunalardan 
ko‘p foydalaniladi va ularning ishlab chiqarish omillaridagi ulushi kat-
tadir.
— ishchi kuchidan ko‘p foydalaniladigan ishlab chiqarish. Masalan, 
turizm, chakana savdo, teatr tomoshalari kabi xizmat ko‘rsatish sohalarida 
ishchi kuchining ishlab chiqarish omillari tarkibidagi ulushi kattaroq.