Iqtisodiy bilim asoslari

90
  
Amaliy tadqiqot
Ushbu  amaliy  tadqiqot  uchun  ma’lumot  to‘plash  6  oy  vaqtni 
egallaydi. Avvalambor oilangizda qanday meva va sabzavotlar iste’mol 
qilinishining va ular, asosan, qayerdan xarid qilinishini aniqlang.
Shundan keyin, har haftaning bir xil kunida meva va sabzavotlarning 
do‘kondagi  narxlarini  yozib  boring.  Ushbu  ro‘yxatda  oilangiz 
tomonidan  sotib  olingan  meva  va  sabzavotlarning  miqdorini  ham 
yozib  boring.  6  oy  davomida  to‘plangan  ma’lumotlaringizni  tahlil 
qiling.  Buning  uchun  talab  grafigini  chizing.  Grafikda  har  haftada 
xarid qilingan har bir turdagi meva yoki sabzavotlarning miqdorini va 
narxlarini nuqtalar bilan belgilang. So‘ngra hosil bo‘lgan egri chiziq 
bo‘yicha o‘z fikrlaringizni yozma ravishda bayon qiling.
1. Qaysi oyda qaysi mahsulotga talab keskin ortib (kamayib) ketdi? 
Bunga nima sabab bo‘ldi deb o‘ylaysiz?
2. Qaysi oyda qaysi mahsulotning narxi eng yuqori (past) bo‘ldi? 
Bu  oyda  ushbu  mahsulotga  talab  qanday  o‘zgardi?  Nima  sababdan 
bunday bo‘lgan deb o‘ylaysiz?
3. Narxning va talab miqdorining eng baland  (past) bo‘lganligiga 
qanday sabablar bo‘lishi mumkin?
4. Grafikdan foydalanib, kelgusi 2–3 oy ichida ushbu mahsulotlarga 
talab  qanday  o‘zgarishi  mumkinligini  taxmin  qilib  ko‘ring. 
Taxminingizni mantiqan asoslashga harakat qiling.
5. Tadqiqotni mukammallashtirish uchun yana nimalar qilish zarur 
deb o‘ylaysiz? Shunday tadqiqotlar yuritishning qanday nafi bor? 
Topshiriq
Ingliz iqtisodchisi Robert Giffen qiziq iqtisodiy hodisani kuzatgan. 
XIX asrda Irlandiyadagi ochlik paytida kartoshkaning narxi oshishiga 
qaramasdan  uni  iste’mol  qilish  oshgan.  O‘sha  paytlarda  kambag‘al 
kishilarning asosiy xo‘ragi bo‘lgan kartoshka narxining oshishi ularning 
real daromadlarini kamaytirgan. Shu bois, odamlar nisbatan qimmat 
bo‘lgan  oziq-ovqat  mahsulotlarini  sotib  olmasdan,  ularning  o‘rniga 
kartoshka sotib olishga majbur bo‘lishgan. Yana qaysi tovarlar bunday 
xususiyatga ega bo‘lishi mumkin? Javobingizni asoslang.
http:eduportal.uz

---