Iqtisod Ispaniya
Download 55,17 Kb.
|
ispaniya
- Bu sahifa navigatsiya:
- Kataloniya jarayoni
|
Iqtisod Ispaniya (España), Ispaniya Qirolligi (Reino de España) — Yevropaning janubi-gʻarbida, Pireney yarim orolda joylashgan davlat. Oʻrta dengizdagi Balear (shu jumladan Pitius), Atlantika okeanidagi Kanar orollari, Afrikaning shimoliy qirgʻogʻidagi Seuta va Melilya shaharlari va unga yondosh Veles-de-la-Gomera, Alusemas, Chafarinas orollari ham Ispaniyaga qaraydi. Maydon 504,75 ming km2. Aholisi 47,27 mln. kishi (2012). Maʼmuriy jihatdan oʻz hukumati va parlamentiga ega boʻlgan 17 muxtor regionga, ular, oʻz navbatida, 50 viloyat (provincia)ra boʻlinadi. Poytaxti — Madrid sh. Ispaniya industrial-agrar mamlakat. Sanoat ishlab chiqarish qajmi jihatidan Gʻarbiy Yevropada 5-oʻrinda, rivojlangan mamlakatlar oʻrtasida 8-oʻrinda turadi. Yalpi ichki mahsulotda sanoatning ulushi 23%, qishloq xoʻjaligi ulushi 3,5%, xizmat koʻrsatish sohasining ulushi esa 60 % dan ortadi. Baʼzi subtropik va bogdorchilik mahsulotlarini yetishtirish va eksport qilishda dunyoda oldingi oʻrinlarda turadi. Sanoatida ogʻir sanoat yetakchi oʻrinda turadi. Mashinasozlik, avtomobil va kemasozlik, stanoksozlik, elektrotexnika, kimyo sanoati gʻoyat rivojlangan. Sanoatning eng qad. tarmogʻi — toʻqimachilik ham ravnaq topgan. Elektron sanoati tez surʼatlar bilan taraniy etmoqda. Ammo konchilik va metallurgiya tarmoqlaridagi ishlab chiqarish qisq-arib bormoqda. 100 turdagi foydali qazilmalardan 16 tasi qayta ishlanadi. Pirit, simob, temir, qoʻrgʻoshin-rux, uran rudalari va toshkoʻmir qazib olinadi. Qazib olinadigan neft I. ehtiyojining 10% ni krndiradi. Asosiy kemasozlik korxonalari Bilbao, Kartaxena, Barselonada, avtoz-dlar Madrid, Barselona, Valyadolid, Vigo sh.da, kora metallurgiya korxonalari Biskayya, Santander, Asturiya, Valensiya viloyatlarida, rangli metallurgiya Kordova, Xaen, Mursiya, Ovyedo, Santander, Gipuskoa, Biskayya viloyatlarida, chetdan keltirilgan neftni qayta ishlovchi korxonalar Lakorunya, SantaKrus-de-Tenerife, Eskombre-ras va boshqa port shaharlarida, vinochilik sanoati Kataloniya, Aragon, Andalusiya va Yangi Kastiliya viloyatlarida joylashgan. Yiliga 155,7 mlrd. kVt-soat elektr energiyasi ishlab chiqariladi. Elektr energiya, asosan, GES larda hosil qilinadi. 3 ta AES mavjud. Yoqilgʻi taqchilligi muqobil energiya manbalarini izlashni taqozo qiladi. Quyosh va geotermal styalardan keng mikyosda foydalaniladi. Asosiy sanoat markazlari — Barselona, Madrid, Bilbao, Ovyedo. Agar moliyaviy bozorlarning xatti-harakatlari turlicha bo'lishi mumkin bo'lgan parametr mavjud bo'lsa, bu Yalpi ichki mahsulot (YaIM) dan boshqa narsa emas. Ayniqsa, bu ko'rsatkich mamlakatning o'sishini o'lchaydi. Ushbu bozorlar bilan bog'langan moliyaviy agentlar tomonidan batafsil kuzatiladigan muntazam sharhlar bilan. Yalpi ichki mahsulot o'sishi bilan fond bozori muvaffaqiyatning katta kafolatlariga ega tendentsiyani rivojlantirishi mumkin. Albatta, siz fond bozorida aktsiyalarni sotib olish va sotishda unutishingiz mumkin emas. Ayni paytda Ispaniyaning Yalpi ichki mahsuloti 2,4% dan 3% gacha tebranadigan juda tor chegaralarda harakat qilmoqda. Biroq, kichik va o'rta sarmoyadorlar uchun noxush xabar, pastga qarab qayta ko'rib chiqilishidan kelib chiqadi Kataloniya jarayoni. Va 21-dagi saylovlar o'tkazilgandan keyin Kataloniya parlamentining yangi tarkibidan keyin yana ko'p narsalar. Bu omil fond bozorida ro'yxatga olingan kompaniyalarning katta qismining rivojlanishiga zarar etkazishi mumkin. Ayniqsa, bank va moliya sohasi vakillari. Agar bundan buyon xato qilishni xohlamasangiz, unutmang. Iqtisodiy kengashni, uni qayta taqsimlash, almashtirish va undan keyingi iste'mol qilish mamlakatning iqtisodiy tuzilmasini shakllantirish bosqichidir. Shu bilan birga, mahsulot yoki xizmatlarni yaratish qurollar va uskunalar, xom ashyo, yoqilg'i, energetika, mehnat, mehnatdan foydalanishdan boshlanadi. Ro'yxatga olingan elementlarning aksariyati sanoat bo'yicha iqtisodiyotning real sektoriga kiradi. Источник: https://awgm.ru/uz/nacionalnoe-hozyaistvo-ispanii-obshchaya-harakteristika-ekonomiki.html Mehnat vositalarini yaratish vazifasini bajaradigan xo'jalik yurituvchi subyektlar uyushmasi sanoatga etikdir. Shu bilan birga, mehnat vositalarida ishlov berish vositasi sifatida bir qismidir va yakuniy iste'mol mahsulotini yaratish uchun zarurdir. Sanoatning mamlakat iqtisodiyotiga ta'siri katta. Birinchidan, bu ko'payish sur'atiga va samaradorligiga ta'sir qiladi. Buning uchun ma'lum bir sanoat majmualari rivojlanmoqda va hatto butun sohalar. Sanoat butun ishlab chiqarish zanjiriga foydali ta'sir ko'rsatadigan ilmiy kashfiyotlarga asoslanadi. Sanoat ikki yirik tarkibiy qismga bo'lish uchun amalga oshiriladi:
Kompleksning asoslari xom ashyo, minerallar, qimmatbaho metallar, toshlarni qazib olish bo'yicha sanoat asosidir. Bu shuningdek, dengiz hayvonlari va baliq chiplari ham bor. Ishlab chiqarish sanoati iste'mol qilishga tayyor bo'lgan yarim tayyor yoki yakuniy mahsulotlar yaratilishi bilan shug'ullanadi. Hozirgi vaqtda sanoat tarmoqlari tor, ishlab chiqarishning intensivligi o'z tashkilotiga turli xil usullar bilan qo'llab-quvvatlanadi. Tarmoq birligi texnik va ilmiy taraqqiyot, ma'lum bir hududni rivojlantirishning ijtimoiy va tarixiy jihatlari asosida shakllantirilgan. Tarmoq ajralib chiqishiga zarur tabiiy va mehnat resurslari mavjudligi bor. Источник: https://awgm.ru/uz/nacionalnoe-hozyaistvo-ispanii-obshchaya-harakteristika-ekonomiki.html Ispaniya Evropa Ittifoqining partiyasi. Unda bu nominal yalpi ichki mahsulotning ishlashi va hajmi bo'yicha beshinchi o'rinni egallaydi. Mamlakatda sanoat majmuasini rivojlantirish bo'yicha katta e'tibor qaratilmoqda. Biroq, Ispaniyaning iqtisodiy nufuzli muvaffaqiyatlari bilan bir qator tizimli muammolarni boshdan kechirmoqda, ular orasida ajratilgan: davlat qarzi; juda yuqori ishsizlik; mamlakat mintaqalari o'rtasidagi iqtisodiy nomutanosibliklar; siyosiy separatizm. Ispaniya ishlab chiqarish kontsentratsiyasi Kataloniya va Madrid. Sanoat sohasida ishlab chiqilgan Bask va Navrre mamlakat. Mamlakatning boshqa yo'nalishlari va mintaqalari qiyinchiliklarga duchor bo'ladilar va asosan turizm tufayli ish olib borishadi. Ushbu hududlarning aksariyat qismi xizmat ko'rsatish sohasida yoki qishloq xo'jaligida band. So'nggi ikki turdagi faoliyat turlarining raqobatbardoshligi, mamlakat Evropa Ittifoqiga kirishdan so'ng, mehnat resurslarining ishsizlik va migratsiyasiga olib keladigan pasayish. Источник: https://awgm.ru/uz/nacionalnoe-hozyaistvo-ispanii-obshchaya-harakteristika-ekonomiki.html spaniyaning arzon mehnat qobiliyati bunga Evropaning eng yirik eksportchilaridan biri bo'lish imkoniyatini beradi. Mamlakat iqtisodiyoti avtomobil ehtiyot qismlari, sanoat uskunalari, audiodual vositalar, shuningdek metallni qayta ishlash sanoati, organik va noorganik kimyo mahsulotlari ishlab chiqarishga ixtisoslashgan. Ispaniya iqtisodiyotining xususiyati davlat sektorining kuchli ta'siri hisoblanadi. Shunday qilib, mamlakatning daromadi asosan, boshqa Evropa mamlakatlarida asosiy yuk xususiy biznes bilan bog'liq bo'lganida, bu ta'sir tufayli shakllanadi. Davlat sektorining ta'siri mansabdor shaxslarning amaldorlarining bo'yoqlariga olib keldi. Aholini kam ish bilan ta'minlash mamlakat byudjeti holatiga salbiy ta'sir ko'rsatadigan soyali biznesni rivojlantirishga yordam beradi. Bularning barchasi iqtisodiy tizimni beqarorlashtiradi va global inqiroz holatlariga bog'liq qiladi. Shu bilan birga, Ispaniya iqtisodiyoti innovatsion texnologiyalar sohasidagi etakchi va etakchi kuchlardir. Masalan, biotexnologiya, transport, qayta tiklanadigan energiya manbalari. Eksportda, ayniqsa Lotin Amerikasi va Osiyo mamlakatlarida jadal o'sish kuzatilmoqda. So'nggi yillarda ko'plab xorijiy investitsiyalar jalb qilingan ilmiy sohada ilmiy sohalar yaxshi rivojlangan. Источник: https://awgm.ru/uz/nacionalnoe-hozyaistvo-ispanii-obshchaya-harakteristika-ekonomiki.html Bir tomonda Ispaniyadagi evroga kirish davrida mamlakat iqtisodiyotiga ijobiy ta'sir ko'rsatdi va boshqa tomondan, Ispaniyada mavjud bo'lgan ichki muammolarni kuchaytirdi. Birinchidan, bunday ichki muammolar orasida, birinchi navbatda, Evropa Ittifoqi bozorida ispan tovarlarining raqobatbardoshligi va ispan tovarlarining raqobatbardoshligi, shuningdek, mamlakat sanoatida yuqori masalalarning ustunligi. Ispaniya nisbatan rivojlangan Evropa mamlakat ekanligiga qaramay, Evroga o'tishdan keyin ushbu davlat iqtisodiyotining moslashuvi kechiktirildi. Buning sababi 199evo Ispaniyaga Evroga o'tishdan keyin G'arb mamlakatlarida umumiy kon'yunkturaning sovutishi kabi salbiy omil bo'lgan. Uning yuqori ta'siri mamlakat iqtisodiyotidagi ichki muammolar, shuningdek, Ispaniya ittifoqining eng yirik savdo sheriklari, Ispaniya Ittifoqining (75%) (65%) kamayishi bilan bog'liq edi Frantsiya va Germaniya. 1990 yillarning o'rtalaridan boshlab Ispaniyada davom etgan iqtisodiy o'sishda davom etdi, 2001 yil oxirida 2001 yil oxirida - 2002 yil boshida qabul qilindi. Azob qo'yilgan iqtisodiy vaziyatni sovutish ishlari: 2001 yilda Ispaniyada atigi 320 ming yangi ish o'rni yaratildi, bu o'tgan ikki yil ichida bu ko'rsatkich har yili 500 mingni tashkil etdi. 2002 yilda atigi 150 mingga yaqin ish o'rinlari yaratildi. Va bu Ispaniyada Evropa Ittifoqi mamlakatlari orasida ishsizlikning eng yuqori darajalaridan biri 2001 yildagi 13% va 2002 yilda 12% ni tashkil qiladi.
Qisman ishsizlik bilan bog'liq vaziyatni qisman ta'sir ko'rsatdi va Ispaniyada, Evropada eng kichik tug'ish darajasi. Boshqa tomondan, mahalliy aholi orasida ishsizlik darajasini pasaytirish chet eldan qo'shimcha mehnatni jalb qilishni oldini oladi. Arzon xorijiy mehnatni jalb qilish dunyoda, ayniqsa qishloq xo'jaligi mahsulotlarini dunyodagi ispan tovarlarining raqobatbardoshligini oshirishga imkon beradi. Bundan tashqari, ko'plab arzon ishchi kuchida Ispaniya iqtisodiyoti ehtiyojlarining mavjudligi nafaqat yuridik muhojirlar oqimi, balki hozirda mamlakat uchun juda jiddiy muammo bo'lgan noqonuniy immigratsiya kuchayishiga olib keladi. Hisob-kitoblarga ko'ra, noqonuniy muhojirlar soni Ispaniyada 300 ming kishini tashkil etadi, ularning aksariyati Shimoliy Afrikadan mamlakatga keladi. Shuni ta'kidlash kerakki, evro hududiga kirgandan so'ng, Ispaniyada ishsizlik darajasi asta-sekin, ammo barqaror pasayib ketdi. Masalan, agar 1999 yilda mamlakat iqtisodiy faol aholisining 15,9% ishsiz deb tan olindi, shunda 2004 yilda 2004 yilda atigi 10,5% bunday mavjud edi. 2002 yilda Ispaniyada iqtisodiy o'sishning iqtisodiy o'sishining pasayishining yana bir sababi, oldingi yillarda iqtisodiyotni rivojlantirishdan muhim ahamiyatga ega bo'lgan iste'mol talabining pasayishi edi. Markaziy bank ma'lumotlariga ko'ra, bozorning o'tgan yili 15 milliard evro miqdoridagi "iflos" pulni qabul qilganiga qaramay, ichki talabning pasayishi yuz berdi, ular asosan qimmat avtomobillarni sotib olishga sarflandi. Kamayishni kamaytirishda asosiy rol o'ynaydigan ispanlar endi kelajakka optimist emas. Joriy yilda iste'mol talabining yanada pasayishi kutilmoqda.
2002 yilning birinchi yarim yilligida, boshqa ko'plab evozon shtatlarida bo'lgani kabi, narxlarning sezilarli o'sishi kuzatildi. Ispaniyada inflyatsiyaning o'sishi 19 yildan beri hech qanday prezentatsiya bo'lmagan, evroga o'tish oqibatlari tufayli yuzaga kelgan. Ularning tadqiqotlar natijalarini e'lon qilgan iste'molchilar va foydalanuvchilarning nufuzli tashkiloti mutaxassislari ushbu xulosaga kelishdi. Ushbu hisobot Ispaniya hukumati Evroga o'tish paytida "yaxlitlashtirish narxi" ga qarshi va'da qilingan chora-tadbirlarni qabul qilmaganligini va o'zi rasmiylar tomonidan boshqariladigan ba'zi kompaniyalarning narxlarini ko'targanini ta'kidladi. Ispaniya kasaba uyushmalari, shuningdek, "Vinil", ammo uning iqtisodiy siyosatiga urg'u berishdi, ularning fikriga ko'ra ish haqining o'sishi va tadbirkorlarning daromadlarining o'sishini rag'batlantirishga rag'batlantirildi. Baribir, ammo 2002 yilda, umuman olganda, Ispaniyada inflyatsiya darajasi 0,8 foizga o'sdi va 3,5 foizga etdi. 7% dan ortig'i poyabzal va kiyim-kechak, 6% - Mehmonxonalar, bar va restoranlar, asosiy oziq-ovqat va ayniqsa sezilarli - sabzavotlar. Narxlarning ushbu keskin o'sishi natijasida, mamlakatda 80-yillarning boshidan beri, mamlakatda iqtisodiy inqiroz yuz berganidan beri bilmagan. Ispaniya hukumati evroga o'tish inflyatsiyani kuchaytirishda rol o'ynaganini tan oldi. 2003-2004 yillarda. Evroga o'tish natijasida paydo bo'lgan inflyatsiya muammosi evroga o'tish natijasida paydo bo'lmaganligi aniq bo'ldi. Shunday qilib, 2003 yilda o'rtacha inflyatsiya darajasi 2,9% ni tashkil etdi va 2004 yilda - 3,0% ni tashkil etdi. 2004 yil oktyabr va noyabr oylarida yillik inflyatsiya darajasi 3,5% dan oshdi va Evropa Ittifoqi standartlariga muvofiq, bu mamlakatlarning evro hududidagi davlatlar taxminiga ko'ra, inflyatsiya 2,0% dan oshmasligi kerak. Источник: https://awgm.ru/uz/nacionalnoe-hozyaistvo-ispanii-obshchaya-harakteristika-ekonomiki.html 2000-yillarda jiddiy muammo ispan sanoatining raqobatbardoshligi bo'lib, u Evroga o'tishdan beri hali ham sezilarli bo'ldi. Xorijiy tashvishlar hali ham asosiy rol o'ynadi. Masalan, ular deyarli barcha avtomobil zavodlari mamlakatning yalpi ichki mahsulotining 6 foizini ishlab chiqaradigan deyarli barcha avtomobil zavodiga egalik qiladi. Mahsulotlarining qariyb 80 foizi eksportga kirishdi. Faqat bir nechta tarmoqlarda mahalliy kompaniyalar etakchi o'rinlarni egallashga muvaffaq bo'lishdi. Ispaniyada xorijiy sarmoyalar ishtirokida ko'plab ish o'rinlari yaratildi, ko'plab ish o'rinlari katta xorijiy sarmoyadorlar katta ahamiyatga ega edilar. Shunday qilib, Ispaniya tashqarisida R & D qoidalariga ko'ra, ular Ispaniyadan tashqarida ispaniyalik ishlab chiqaruvchilarning o'zlarini rivojlantirishga sarmoya kiritmaganlar. Yevropa Ittifoqining sharqqa kengayishi, mahalliy ishlab chiqaruvchilar uchun vaziyat yomonlashdi. Biroq Ispaniya kabi, YUVUNING NIMA A'zolari nisbatan arzon ishchi kuchlari va yangi bozorlarni rivojlantirish istiqbollari bilan xorijiy investorlarni jalb qildilar.
14 ta ishlab chiqarish tarmoqlarida mamlakatlarning muayyan pozitsiyasini tahlil qilib, Ispaniyaning deyarli beshta sohalarida, deyarli barcha texnologik sathida, avtomobil ehtiyot qismlari va aksessuarlarini ajratib turadigan beshta tsifikatsiyadan tasnifga muvofiq (o'ninchi) Dunyo), sanoat mashinalari va uskunalari (15-o'rin), organik va noorganik kimyo, metallga ishlov berish buyumlari (o'n uchinchi o'rin), metallga ishlov berish buyumlari (o'n uchinchi o'rin) va poyabzal (uchinchi o'rin). Ammo axborot-kommunikatsiya texnologiyalari sohasida raqobatbardoshlik va elektron tarkibiy qismlar ishlab chiqarish sohasidagi raqobatbardoshligi to'g'risida u faqat uchinchi mamlakatda. Ispaniyaning eng mashhur 100 taniqli brendlari orasida, ammo sanoat rahbarlari, "Freeot" (Tillecation), Telefonica (Energiya), "Preass" (to'y liboslari) va "Ljad" (chinni buyumlar), shuningdek, birinchi Truika Zara Zara Zarara shahriga kiritilganlar birinchi besh kunlik - "Tuz eritilishi" (mehmonxona ishi). Global brendga ega bo'lish muhim raqobatdosh ustunlik va iqtisodiyotning yuqori darajada rivojlanishi belgilaridan biri hisoblanadi. Eng yosh sanoat kon qazib olinadi. Ispaniya minerallarga boy, bu simobni qazib olishdagi dunyo rahbarlaridan biridir (yiliga 1,5 ming tonna) - bu (yiliga qariyb 1,5 ming tonna). Asosan uch million tonna; asosan Uels maydonida; ; Evropada polimetal va uran rudalarini qazib olish, kumush chiqiladi. Kon boshqarmasi (1996 yilda 1,4 million tonna). Biskaya, Santander, Lugo, Oviyeo, Kvarts, Kvarts, oltin, kaltaklar va boshqa neft va gaz import qilinadi. Har yili o'tkaziladigan neft qazib olish 30 million tonnani tashkil etadi va ehtiyojlarning 10 foizidan kam qamrab oladi. Ispaniya dunyoda to'qqizinchi o'rinni va metall o'z ichiga olgan xom ashyoni qazib olishda Evropa Ittifoqi mamlakatlari orasida birinchi o'rinni egallaydi. Energiya dunyodagi eng qirg'in joyidir. Kemalar muhandislik tarmoqlari orasida ajratilgan (Eski markazlar mamlakatning shimolida joylashgan: Sanbayner, sharqiy), Sharqiy: El Ferol, Valo, "Karbao", "Valensiya" va "Barselona" Janubda: "Sevilya", Kadiz, shu jumladan "Volkswagen" ning 1996 yildagi "Volkswagen" kontsernining 1996 yilda 2,2 millionlik kontsert; markaziy tarmoqlar va elektr tarmog'i. Kimyoviy, engil, oziq-ovqat sanoati va qurilish materiallari ishlab chiqarish uchun uskunalar ishlab chiqarish ishlab chiqildi.
To'qimachilik va charm-poydevor sanoatida engil sanoat (Ispaniya, poyabzal eksportilarining 4 foizi). Oziq-ovqat sanoatida vinochilik ajratilib, ulardan faqat Frantsiya va Italiya ishlab chiqarish uchun, 1996 yilda 1,7 million tonna; Ispaniya zaytun moyi ishlab chiqarishda global etakchi hisoblanadi (5,5 million tonna) yiliga, meva va sabzavot va konservalangan oziq-ovqat. Ispaniya eng yuqori darajadagi avtomobillar, kemalar va gaz kompressorlari va gaz kompressorlari va gaz kompressorlari va kimyoviy buyumlar, neft ishlab chiqarishining yarmi shimolda joylashgan. Sharqiy (Kataloniya), mamlakatning shimoliyati (Asturias, Kanabria, Baskiya mamlakati) va Bigk Madridda.
Yoqilg'i-energetika kompleksi (Tek) da, Ispaniya o'zlarini o'zlarini mustaqil ravishda mustaqil ravishda taqdim etmaydi va xorijiy eksport qiluvchilarga bog'liq. 2004 yilda mamlakat iste'mol qilingan energiya tashuvchilarining 78,9 foizini import qildi. Ispaniya o'zining neft zaxiralariga ega, ularning rivojlanishi 1964 yilda boshlangan. 2005 yil yanvar oyiga kelib, tasdiqlangan neft zaxiralari soni 21,6 million tonnaga etdi. 2004 yilda neft qazib olish hajmi 255 ming tonnagacha kamaydi, garchi 1990 yilda 1,4 million tonna edi. Ushbu pasayish neft va gaz zaxiralarini qidirishda sarmoya etishmasligi natijasidir. 2009 yilda neft iste'moli 63,673 ming tonnani tashkil etdi. Deyarli barcha neft chet eldan olib kelinadi. Mamlakatda 7 ta neft konlari faoliyat yuritadi (Alga, Ayoluengo, Barracuda, Baqalbaca, CAPRABANCA, CIPIRON, ROBABALLO). Ularning eng kattasi (Kasbranka) mamlakatning O'rta er dengizi javonida joylashgan. Yaqinda Ispaniya hukumati muqobil energiya va gidroenergetika manbalariga katta e'tibor qaratmoqda, alternativ energiya bo'yicha beshta investor mamlakatga kiradi. Источник: https://awgm.ru/uz/nacionalnoe-hozyaistvo-ispanii-obshchaya-harakteristika-ekonomiki.html Iqtisodiyot tarkibida qishloq xo'jaligi tomonidan maxsus o'rin egallaydi. Unda Ispaniya mehnatga sazovor bo'lgan aholisining 2,3% ishlaydi. Er egalari kichik guruhlar mamlakat janubida yirik er uchastkalariga tegishli. Asosiy ko'rsatkichlar: dunyoda sharob ishlab chiqarishda, to'rtinchi - tsitrus ishlab chiqarishda dunyoda Ispaniya? Zaytun va zaytun moyi. Ispaniya, shuningdek, bug'doy ishlab chiqaruvchisi (ekish joylarining 20 foizi), guruch (dunyodagi eng yuqori hosil), bodom, tamaki va sabzavotlari). Bu Evropadagi eng katta baliq ovlash floti. Dengiz va baliq qazib olish va qayta ishlash uchun, Ispaniya o'ntalikda qistirmoqda. Chorvachilik muvaffaqiyatli rivojlanmoqda: echkilar va qo'ylar qurg'oqchil tumanlarda va shimoliy qoramollarda boqiladi. Ispaniya baliq va dengiz mahsulotlari (1996 yilda 1,1 million tonna) baliq ovlash bo'yicha eng yaxshi o'ntalikka kiradi va ularni qayta ishlash yangi baliq va konservalangan baliqni katta eksport qiladi. Baliqchilikning asosiy qismi Bask va Galitiya sohilida olib borilmoqda. SARDIN, Heck, MacRel, Anchov va Cod eng hayajonli. Har yili Ulovning 20-25 foizi konservalangan oziq-ovqat mahsulotlarida qayta ishlanadi. Источник: https://awgm.ru/uz/nacionalnoe-hozyaistvo-ispanii-obshchaya-harakteristika-ekonomiki.html Evropa Ittifoqining asosiy iqtisodiy sheriklari, birinchi navbatda Buyuk Britaniya, Frantsiya, Germaniya va Polsha. O'z navbatida Ispaniya poytaxti ham TNK orqali Evropa kosmosida ishlaydi. Evropaning barcha mamlakatlarida elektr energiyasini ishlab chiqarish va taqsimlash qobiliyatiga egalik qiladi, uning mavjudligi ayniqsa, Italiyada (7 foizni tashkil etish sohasi) va Frantsiyada (bozorning 15 foizi). Teleminiika Germaniya, Italiya, Shveytsariya va Avstriyadagi uchinchi avlod mobil aloqalari uchun litsenziyalarga ega. Jug'rofiy joylashuvi tufayli portugaliyalik bozorning rivojlanishi kuzatilmoqda: ikkala pireneyning ham temir yo'l va bank tizimlari tobora ko'proq o'zaro ta'sirga ega bo'lib, hamma narsani yanada yaqinroq ta'sirga aylantirmoqda. Ispaniyaning "BSCH" - Portugaliyadagi bank operatsiyalarida uchinchi yirik kredit bozorining 10 foizini nazorat qiladi. Ispaniya poytaxti - to'qimachilik va oziq-ovqat sanoatida, ko'chmas mulk operatsiyalarida, chakana savdo-sotiqda ("Kortan ingleviya", "inditeeks", "inditex") va boshqalar, shuningdek, kam ba'zan oila, firmalar ishlab chiqarishni amalga oshirmoqda. Masalan, masalan, avtoulov qismlarini ishlab chiqaruvchisi, ularning 70 foizi to'rt qit'ada tarqalgan korxonalarda ishlab chiqariladi; Frantsiya "Nina Ricsi" ni sotib olgan Antonio Puig kompaniyasi parfyumeriyasi; Frantsiya, Misr va Maroko shahridagi filiallar va qo'shma korxonalar bilan "Mondraon" kooperativ kompleksi; Xitoyda ko'zoynagi uchun jantlar va boshqalarni ishlab chiqaradigan "indo". Lotin Amerikasidagi Ispaniya poytaxtining konsentratsiyasi ayniqsa kuchli. Bu ikkala tarixiy va madaniy sabablarga ko'ra. Argentina, Braziliya, Chili, Meksika va Peruda asosan strategik ahamiyatga ega sohalarda - energetika, telekommunikatsiya, bank tizimiga yo'naltirilgan. Energiya sohasida ispaniyalik "Rekol" ning mavjudligi juda sezilarli darajada sezilarli darajada sezilarli darajada sezilarli darajada, shuningdek, Ispaniya kompaniyalari, shuningdek, Ispaniyalik kompaniyalar "tugaydi" va "Iberdrola". Teleminiika, 86 milliard dollarni kapitallashtirish, ispan va portugal dunyodagi eng yirik telekommunikatsion kompaniyasi - 100 millionga yaqinlashmoqda. Ispaniya banklari lotin sakkiz mamlakatining shaxsiy pensiya tizimlarida to'plangan mablag'larning 45 foizini nazorat qiladilar. Amerika. Lotin Amerikasidagi ikkita etakchi "SCH" va "BBVA" banklari o'z vataniga qaraganda ko'proq xodimlar ishlaydi. Источник: https://awgm.ru/uz/nacionalnoe-hozyaistvo-ispanii-obshchaya-harakteristika-ekonomiki.html "Barselona"-Madridisisisisisisisisisisisdagi yo'l tarmog'i asosan bask, Kataloniya, Andalusiya, Andalusiya, ekstrura va galiaa bog'laydigan 6 ta avtomagistrallar yo'lida markazlashtirilgan. Bundan tashqari, avtomobil yo'llari Atlantika va O'rta er dengizi sohillari bo'ylab bo'lib o'tadi. Birinchi temir yo'l 1848 yilda qurilgan. 2004 yilda temir yo'l masofasining umumiy uzunligi 14781 km, shundan 8791 km, keng miqyosda (1665 mm), standart trek (1435 mm) 998 km. (barcha barcha joriy 25 kV), tor trassa (1040 mm), Tor 815 km, tor trassa (914 mm) (barcha elektrlashtirilgan). Bugungi kunda Ispaniya Malaga, Sevilya, Madrid, "Barselona" va "Valladolid" ga aloqador 1272 km balandlikdagi temir yo'l liniyalari mavjud. Agar 2020 yilga kelib, Ispaniya tezyurar temir yo'l liniyalarining ulug'vor dasturi yakunlansa, 2020 km (4300 milya) tezyurar temir yo'llari (4300 milya) 3 soatdan kamroq vaqt ichida madridni olishingizga imkon beradi Barselona 4 soat ichida. Madrid aeroporti (Barajon) 2008 yilda yo'lovchilar tomonidan 50,8 million yo'lovchilar eng ko'p yuklab olingan aeroportlardan biri hisoblanadi. "Barselona" aeroporti (El Prat) 2008 yilda 30 million yo'lovchini xizmat qildi. Kamroq yuklangan aeroportlar Grand Kanariya, Malaga, Valonka, Sevile, Mallorka, Aliante va Bilbao shahrida joylashgan.
Ispaniya 2014 yilga qadar millionga yaqin elektr transport vositalariga ega bo'lishni rejalashtirmoqda, hukumatning energiya tejash va takomillashtirishni takomillashtirish rejasi doirasida. Источник: https://awgm.ru/uz/nacionalnoe-hozyaistvo-ispanii-obshchaya-harakteristika-ekonomiki.html Tez orada Ispaniya evro hududidagi muammoli mamlakatlar ro'yxatini to'ldirishi mumkin. Bu joriy yilda mamlakat byudjet maqsadlariga erisha olmasa, bu amalga oshirilayotgan mamlakatning maqsadlariga erisha olmasa, ehtimol, iqtisodiy o'sish va ishsizlikning o'sishi. 2011 yilda Fokus iqtisodiyoti, Ispaniyaning byudjeti taqchilligi tomonidan olib borilayotgan 22 xalqaro bank va ilmiy-tadqiqot institutlari tomonidan o'tkazilgan tahlilchilar YaIMning 6,5 foizini tashkil etadi. Moliya vazirligi yil oxiriga qadar bir necha bor 6 foizga yetishi haqida va'da berdi. 2010 yilda Bosh vazir Sapatero Sotsialistik hukumati eng maqbul fikr-mulohazalarni qabul qildi: 2009 yilda byudjet taqchilligi 11% dan 9% gacha pasayishiga olib keldi. Bundan tashqari, mehnat qonunchiligining islohoti va pensiya jamg'armasi islohoti bilan investorlarning ishonchini kuchaytirdi. Ispaniya rasmiylari 2013 yilga qadar byudjet taqchilligi 3 foizga kelishini va'da qildi, bu ko'rsatkich Evropa Ittifoqi mamlakatlari uchun eng yaxshi chegaradir. Ammo 2011 yil iqtisodiy o'sishning taxmin qilinganini 1,3% ga, ehtimol, yilni 0,8% dan yuqori darajaga ko'taradi. Iqtisodiyotning o'sishining pasayishi, yuqori ishsizlik, xususiy sektorda qabul qilinish darajasi va Ispaniyaning iqtisodiy pasayish darajasi o'z zimmasiga yuklangan majburiyatlar bo'yicha. 2010 yil oktyabr oyida Standard va kambag'allar Ispaniyaning uzoq muddatli kredit reytingini "AA" bilan uzoq muddatli prognoz bilan "AA" bilan "AA" bilan amalga oshirdi. Evropada Evropa Ittifoqining tarqatilishini davom ettirishga bog'liq suveren qarzdorlik inqirozi. Tahlilchilarga ko'ra byudjetning ulkan teshiklari qarz darajasini oshiradi va ular bilan bog'liq xarajatlarning pasayishi umuman inqirozni kuchaytirishi mumkin. Shunga qaramay, iqtisodchilarning bir qismi hali ham ispaniyalik hukumati byudjet taqchilligini kamaytirishi mumkinligiga amin. Ishonch garovi - bu rasmiylarning byudjet daromadini ko'paytirish choralari. Xususan, Ispaniya hukumati 2008 yilda bekor qilingan hashamatli soliqni korporatsiya solig'i va vaqtincha tiklash to'g'risida qaror qabul qildi. Biroq, mintaqaviy hokimiyat va ijtimoiy himoya organlari maqsadlarga erishilmasa, 2010 yilda Markaziy hukumatning boshqa darajalarida byudjet mablag'lari miqdorida byudjet mablag'lari bilan qoplanmasligi ehtimoli yuqori. Aksariyat tahlilchilarga ko'ra, 2001 yilda Ispaniyaning byudjeti taqchilligi yalpi ichki mahsulotning 6 foizidan oshadi va hatto mintaqada ham kam mahsulot miqdori 8 foizni tashkil etadi. Shu bilan birga, Ispaniyada erta saylovlarda iqtisodiy muammolar fonida, markazlashtirilgan milliy xalq partiyasi ishonchli g'alabaga erishdi. Dastlabki ma'lumotlarga ko'ra, parlamentdagi mutlaq ko'pchilik - bu 350 o'rinni egallab, 350 o'rinni egallab, kuchli muxolifat partiyasi yoki tubsizlar emas. Saylov natijalari bilan shakllantirilgan yangi hukumat 2012 yilda kamchilikni kamaytirish imkoniyatlarini qidiradi.
60-yillarning boshlarida barqarorlashtirish rejasi qabul qilindi, keyinchalik "Ispaniyaning iqtisodiy mo''jizasi" kabi mashhur bo'ldi. 1960-1974 yillarda iqtisodiy ko'rsatkichlar yiliga o'rtacha 6,6 foizga o'sdi, bu dunyoning boshqa mamlakatlariga nisbatan (Yaponiya bundan mustasno). Ispaniya kashf etilishi global kurort markazi sifatida eng muhim rol o'ynadi. 1959-1974 yillarda 3 milliondan ortiq ispanlar o'z vatanlariga pul topish uchun ish izlab mamlakatni tark etishdi. 1973 yildagi energetika inqirozi ispaniyada hayratda qoldi, chunki uning boshqa mamlakatlarga qaramligi tufayli, 1975 yilda ishsizlik 21% ga ko'tarildi. Ammo 80-yillarda Ispaniyada iqtisodiy o'sish yana boshlandi. O'sish sur'atlari 1960 yillarga qaraganda past bo'lgan bo'lsa-da, G'arbiy Evropada eng yuqori bo'lib qolgan. Biroq, bu holda ishlab chiqarish inflyatsiya va yuqori ishsizlik bilan birga bo'lingan (mehnatga layoqatli yoshdagi aholining 22 foizigacha). 90-yillarda mamlakat Ittifoqida etakchi o'rinni egalladi (garchi bu qabul qiluvchi bo'lsa-da, bu qishloq xo'jaligini qo'llab-quvvatlash uchun subsidiyalar va ba'zi sohalardan Evropa fondlarining ba'zi sohalaridan olinadi). Mamlakat iqtisodiyotida AQSh, Frantsiya, Germaniya, Buyuk Britaniya, Shveytsariya tomonidan kuchli pozitsiyalar mavjud. Ular mashinasozlik va metallurgiya korxonalarining 50 foizidan ko'prog'iga egalik qiladilar. Ispaniyaning 8 ta yirik moliyaviy-sanoati va bank guruhlari (Marce, Fierro, uriko, Harriges, Ruiz-Mateos va boshqalar) aktsiyadorlik aktsiyalarining qariyb 40 foizi.
2004 yilda Ispaniya eksporti 135 milliard evroni tashkil etdi, import - taxminan 190 milliard evro. Tashqi savdo sohasidagi asosiy sheriklar - Evropa Ittifoqi mamlakatlari, AQSh, Lotin Amerikasi. Sapatero boshchiligidagi ISRP hukumati Merkosur bilan iqtisodiy aloqalarni rivojlantirishga katta e'tibor beradi. Ispaniya ushbu tashkilot va Evropa Ittifoq o'rtasidagi vositachi bo'ldi. 2003 yildan beri Merkosurdan Evropa importi 21,8 foizga o'sdi va 2005 yil oxirida 30 milliard evrodan oshdi. Katta portlar: Bilbao, Barselona; Neft - algekiraas, santa cruz de Treneife, Tarbagona, ko'mir - gikil. Mallorkadagi plyaj. Beach ta'limi Ispaniyada turizmning asosiy tarmog'i. Ispaniya xalqaro turizmning eng yirik markazlaridan biridir (1997 yilda Evropa Ittifoqi mamlakatlaridan 95 foiz sayyohlar, masalan, asosiy sayyohlar - Kosta Dorada, Kosta Blanada, Kosta Blanada). Kosta -Del-Tuz. 2004 yilda Ispaniya 53,6 million chet ellik sayyohlarga tashrif buyurdi (dunyoda 2-o'rin). 2004 yilda sanoat daromadlari - qariyb 35 milliard evro. Evropa Ittifoqi mamlakatlaridan sayyohlarning 65 foizdan ortig'i. Ushbu sohada 1,3 million kishi ish bilan ta'minlangan .. Ispaniya bank tizimi Evropada eng barqarorlardan biridir. Uning o'ziga xos xususiyatlari orasida quyidagilarni ajratish mumkin: bank kontsentratsiyasi, shuningdek, kredit tashkilotlar, valyuta kontsentratsiyasi (395), valyuta zaxiralari (13,9 milliard evro), xususiy banklarning keng tarmog'i va davlat tejash chiptalari. 100% Ispaniya poytaxti bo'lgan milliy banklar tomonidan dominant rol o'ynaydi. Bozor boyliklarining narxi bo'yicha etakchi - 1999 yilda ikkita yirik bankning birlashishi natijasida tashkil etilgan "Santerer Sental Ispaniya" moliyaviy guruhidir. YaIM - 798,67 mlrd. (2004). Uning o'sishi 2,6% ni tashkil etdi.
Ispaniya - yangi industrializatsiya mamlakati. Germaniya, Frantsiya, Italiya va Buyuk Britaniyadan keyin beshinchi yirik keng miqyosli evropa iqtisodiyoti. 1999 yilda u (valyutalarning paritet qobiliyati bo'yicha) 754,7 milliard AQSh dollarini, Rossiyada esa 887,7 ni tashkil etdi. Davlat indikatori, Ipsion Spews Rossiyadan uch baravar oshdi (1999 yil) - har bir kishi uchun 6067 mingga qarshi yiliga 19145 ming dollar. Ispaniya - bu nima bilan faxrlanish kerak. Evropa Ittifoqida qishloq xo'jaligi mahsulotlarini assortiment bo'yicha 1-o'rinni egallab, u dunyodagi 5-o'rinni va Evropada avtomobillar ishlab chiqarish uchun Evropada 3-o'rinni egallaydi. Ispaniya rivojlangan iqtisodiyot bilan iqtisodiyotning odatiy tarmoq tarkibiga ega. Ishlab chiqarish sanoati sanoat asoslari hisoblanadi. Asosiy pozitsiya shaxsiy iste'mol mahsulotlari ishlab chiqarishni o'z ichiga oladi. So'nggi o'n yilliklarda, Ispaniya dunyoning eng rivojlangan mamlakatlarining evolyutsiyasining eng ajoyib tendentsiyalaridan biri bo'lib, "Iqtisodiyot iqtisodiyoti" dan o'tish (ya'ni ishlab chiqarishning o'ziga xos xarajatlarini kamaytirish uchun yirik korxonalarda ishlab chiqarish kontsentratsiyasi) " Turli xillikni tejash "(turli xil sut mahsulotlari bo'lgan kichik korxonalarni tashkil etish).
1986 yilda Evropalik iqtisodiy hamjamiyatda qo'shilgandan keyin Ispaniyaning pozitsiyasi sezilarli darajada o'zgardi. Yevropadagi mamlakatning iqtisodiy tuzilmalarini "ajratish" zarurati mavjud. ECEC-ga qo'shilgandan so'ng, Ispaniya juda dinamik rivojlanishda davom etdi. EIning yalpi ichki mahsulotiga 15 yillik a'zoligi deyarli uch baravar o'sdi. Agar ushbu tashkilotga qo'shilish vaqtida, 2000 yilning boshida YaIMning yarmi, 2000 yillarning boshigacha ta'sir ko'rsatdi. - allaqachon 80% dan ortiq. Albatta, Ispaniya iqtisodiyotini birinchi bosqichda qayta qurish iqtisodiyotni rivojlantirishning pasayishiga olib keldi. Biroq, bu asosan an'anaviy sanoat va yangi sanoat tarmoqlari bilan bog'liq edi, yangi, avangard yo'nalishlari jadal rivojlanib boraverdi. Qiyin holatda, qora metallurgiya EI mamlakatlari uchun po'lat etkazib berish qat'iyan cheklangan va Ispaniya ortiqcha ishlab chiqarish ob'ektlarini yo'q qilishga majbur bo'ldi. 90-yillarda deyarli uchinchi qisqartirildi. Ish joylari metallurgiyada yiqildi. Kemailding ulushi sezilarli darajada pasaydi (deyarli 25%) va boshqa metallulyar sanoat tarmoqlari. Shu bilan birga, avtomobilsozlik sog'liqni saqlashni davom ettirmoqda, bu tashqi kapitalning kirini susaytirmaydi. Yangi Evropa, Amerika va Yaponiya firmaidagi qurilish omillaridan biri, asosan "Valensiya" da yuqori malakali ishchilarning hayoti uchun qulay ekologik sharoitdir. Yuqori texnologiyali sohalarga ko'proq e'tibor berila boshlandi. Elektronika rivojlanishining sur'atlari juda yuqori - yiliga 18% gacha. Ammo shunga qaramay, texnik bilim olishning kuchli bog'liqligi hanuzgacha saqlanib qoladi. Evropa Ittifoqi bilan yaqinlashish amaliy ilmiy tadqiqotlarni rivojlantirishga yordam berdi. 1986 yildan boshlab R & D xarajatlari to'rt baravar oshdi. To'g'ri, o'rta jihozlarga erishish uchun Ispaniya fan xarajatlarini kamida uch-uch yoki yarim marta oshirish kerak bo'ladi. Robotlar, mikroelektrlar ishlab chiqarish bo'yicha dasturlarni moliyalashtirish dasturlari. Qishloq xo'jaligida chuqur o'zgarishlar ro'y bermoqda. Ko'pchilik va avvalambor, Ispaniyaning an'anaviy tarmoqlari eng qiyin vaziyatda edi. Uzumzorlar keskin qisqargan edi, sharob ishlab chiqarish deyarli 30 foizga kamaydi, chunki Ispaniya uchun 2700 ming tonna uzum grafi. Zaytun moyi ishlab chiqarish pasaydi. Xanabiy nobotchilarning ommaviy norozilik namoyishlari 1988 yilda hukumatni qabul qilingan majburiyatlarga muvofiq, uzumzorlar va zaytun daraxtlarini qisqartirishga qodir emasligi to'g'risida rasmiy ravishda xabardor qilish uchun hukumatni rasmiy ravishda xabardor qilishga majbur qildi. Источник: https://awgm.ru/uz/nacionalnoe-hozyaistvo-ispanii-obshchaya-harakteristika-ekonomiki.html Download 55,17 Kb. Do'stlaringiz bilan baham:
|
Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha
yuklab olish