Iqtisod 9 sinflar Mavzu: Tadbirkorlik

Valuta kursi nega o’zgaradi: Valuta kursining o‘zgarishiga, odatda, unga bo‘lgan talab va taklifning o‘zgarishi sabab bo‘ladi. Agar Rossiyaning O‘zbekiston tovarlariga bo‘lgan talabi O‘zbekistonning Rossiya tovarlariga bo‘lgan talabidan kamaysa, Rossiya rublining O‘zbekiston so‘miga nisbatan kursi ko‘tariladi. Ya’ni, bir rubl oldin 40 so‘m turgan bo‘lsa, endi 42 so‘m bo‘ladi. Aksincha boisa, rublning kursi tushadi. Ba’zida, davlat tashqi savdoni tartibga solish, mamlakat ichki bozorini himoya qilish maqsadida, valuta kurslarini rasmiy ravishda oshirishi yoki kamaytirishi ham mumkin. Bunga, muomaladagi milliy valutani ko‘proq chiqarish yoki kamaytirish orqali ham erishish mumkin. Masalan, muomalaga ko‘p miqdorda milliy valuta chiqarilsa, uning chet el valutasiga nisbatan hajmi ko‘payib, milliy valuta kursi tushadi. Chet el valutasining kursi esa ko'tariladi. Ba’zida davlat milliy valuta kursini ko‘tarish maqsadida, markaziy bank zaxirasidagi chet el valutasini ko‘p miqdorda ichki bozorga chiqaradi. Bu holda, bozorda bir birlik milliy valutaga mos kelgan chet el valutasining miqdori oshadi, ya’ni chet el valutasining kursi tushadi. Demak, xuddi tovarlar kabi bozorda chet el valutasi ko'paysa, uning narxi - ya’ni kursi tushar ekan. Davlat milliy valutasining kursi, mamlakat iqtisodiyotining ko‘zgusi hisoblanadi. Uning bir tekis, asta-sekin o'zgarishi mamlakat iqtisodiyotining sog‘lom rivojlanayotganligidan darak beradi.