Investitsiyalar: manbalari, baholash va samaradorlik

Xo’jalik yurituvchi sub’ektlarda sof foyda va aktivlarni kapitallashtirish.
XYuSning barcha moliyaviy resurslari o’z mablag’lari hisobidan,moliya va kredit bozorlaridan jalb qilinadigan resurslar hisobidan,uzoq va qisqa muddatli kreditlar hamda kreditorlik qarzlaridan iboratbo’lgan qarz mablag’-lari ko’rinishidagi resurslardan tashkil topadi.
XYuSning o’z mablag’lari quyidagilar manbalar hisobi-danshakllanadi:

• 
  mahsulotni realizatsiya qilishdan olingan tushum;
  
• 
  moliyaviy operatsiyalardan keladigan daromadlar;
  
• 
  investitsion faoliyatdan olingan daromadlar;
  
• 
  boshqa daromadlar.
  

Shuningdek, o’z faoliyati hisobidan pullarning kelib tushishiamortizatsiya ajratmalari, chiqib ketgan mol-mulkni sotish, maqsadlitushilmalar, qurilishda ichki resurslarni mobilizatsiya qilish, XYuSishtirokchilarining a’zolik va boshqa badallarining kelib tushishihisobidan ham amalga oshirilishi mumkin.

Moliyaviy bozordan jalb qilinadigan resurslar aktsiya,obligatsiya va boshqa qimmatli qog’ozlarning emissiyasi va sotilishinatijasida va shuningdek, kreditlar hisobidan shakllanadi.

Amaliyotda hamma vaqt ham foydaning mazmuni bir xil tarzda ifodalanaverilmaydi. Odatda, foyda deganda XYuS, firma, korporatsiyalar va boshqa xo’jalik yurituvchi sub’-ektlar ishlab chiqarish-xo’jalik faoliyatining umumlashti-rilgan tarzda baholovchi ko’rsatkich, daromadning mahsulotni ishlab chiqarish va realizatsiya qilish bilan bog’liq bo’lgan barcha xarajatlar ustidan oshgan qismi tushuniladi.

Amaliy faoliyatda esa “foyda”ning barcha tushuncha-larini quyidagi uch guruhga bo’lish mumkin:

• 
  realizatsiya qilinadigan tovar (xizmat)lar sotish bahosi bilan ularni ishlab chiqarish xarajatlari o’rtasi-dagi farq sifatida aniqlanadigan foyda;
  
• 
  sof aktivlarning yil oxiridagi va yil boshidagi miqdorlarining farqi sifatida aniqlanadigan faoliyat-ning ayrim davriga tegishli bo’lgan foyda (uning kapital-lashtirilganligi);
  
• 
  foydani kapitaldan olingan daromad sifatida tushu-nish.