Invesтitsiyalar hisobi

Dt «A» korxonaga investitsiyalar 110000
Dt «V» korxonaga investitsiyalar 6000000
Kt «Pul mablag`lari» 6110000
Hisobot yili tugab, aktsiyadorlar yig`ilishi qaroriga ko`ra, «A» korxona har bir aktsiyaga 250 so`mdan dividend e`lon qildi. Bu to`g`risida rasmiy hujjatga ega bo`lgach, «XYZ» sotib olingan 100 aktsiyaga tegishli bo`lgan (100 ta aktsiya x 250 so`m q 25000 so`m) dividend summasiga o`zida quyidagi buxgalteriya yozuvini amalga oshirdi.
Dt «Hisoblangan dividendlar» 25000
Kt «Dividend ko`rinishidagi daromadlar» 25000
Hisobot yilini «V» korxona 2500000 so`m foyda bilan yakunladi. Aktsiyadorlar yig`ilishi qaroriga ko`ra foyda summasining 1000000 so`mi dividend sifatida taqsimlanishga kelishildi. Shunga ko`ra muomaladagi har bir aktsiyaga 200 so`mdan
(1000000 so`m : 5000 ta aktsiya ) dividend to`g`ri keldi. Bu xo`jalik muomalasi «XYZ» korxonasi buxgalteriyasida quyidagicha o`z aksini topdi:
a) hisoblangan dividend summasiga
Dt «Olinadigan dividendlar» (1000 x 200) 200000
Kt «Dividend ko`rinishidagi daromadlar» 200000
b) sof foyda summasi tarkibida yuzaga kelgan ulushga esa
( 1500000 x 20 % q 300000)
Dt «V» korxonaga investitsiyalar» 300000
Kt «Dividend ko`rinishidagi daromadlar» 300000
Ushbu usulda dividendlarni hisoblangandan ko`ra ortiqroq summada qaytishi, investitsiya qilingan korxonada ulushni kamayishini bildiradi. Misol uchun, «V» kompaniya «XYZ» korxonasiga 250000 so`m miqdorida dividend to`lab berdi. Bu holatda «XYZ» korxonasi quyidagi buxgalteriya yozuvini rasmiylash-tirishi lozim:
Dt «Pul mablag`lari» «V» 250000
Kt «Dividentlar» 200000
Kt «V» korxonaga investitsiyalar» 50000
Investitsiyalar bilan bog`liq boshqa yo`nalishlardagi daromadlarni hisobga olish muomalalariga «Investitsiyalarni bir toifadan ikkinchisiga o`tkazish tartibi» va «Investitsiyalar chiqimini hisobga olish tartibi» mavzularini ko`rib chiqish jarayonida to`xtalib o`tamiz.