Investitsiyalar auditi va baholash

1.
 
Investisiyalarni baholashning diskontlangan usuli. 
Diskontlangan pul oqimi 
Diskontlangan pul oqimi usuli orqali ma’lum bir vaqt ichida kutilayotgan 
barcha pul tushumi va to’lovlarni o’lchash uchun foydalaniladi. 
Pulning vaqt bo’yicha qiymati shundan iboratki, bugun olingan pul birligi 
kelgusida olinadigan pul birligidan yuqoriroq turishini anglatadi.Ushbu iborani 
diskontlangan metod usulida foydalaniladi. 
Ushbu holat quyidagicha izohlanadi, bugungi olingan pul qiymati % asosida 
yana investisiyaga qo’yilishi mumkin. 

---

70 
Kelgusidagi qiymatni kattaligini aniqlash uchun quyidagi formuladan 
foydalaniladi : 
n
n
K
V
FV
)
1
(
0


n
FV
- n yildan keyingi kelgusidagi investisiya qiymati 
0
V
-dastlabki investisiya qiymati 
K-
qo’yilgan kapitalni foyda olish normasi. 
n-
pullarni necha yilga qo’yilganligi. 
Misol: 
10 000 sh.b bankdan yillk 10 % foyda hisobiga qo’yiladi va har yili 3 yil 
mobaynida qayta investisiya qilinadi. Har yilgi qayta investisiyalash
(reinvestisiya) qiymati (summasi) quyidagicha aniqlanadi : 
Yil Foyizlar Yil ohiridagi barcha
investisiyalarning qiymayi 
0 1000 
1 1000 x 10% 1100 (100)
2 1100 x 10% 1210 (110) 
3 1210x10% 1331* (121) 
3
)
10
.
0
1
(
1000
*


v
F
Quyidagi formuladan foydalangan holda keltirilgan qiymat 1331 3-yil ohiridagi 
qiymati topiladi. 
n
n
K
FV
V
)
1
(
0


3
)
10
,
0
1
(
1331
1000


0
V
- keltirilgan qiymat summasi 
n
FV
-investisiya kelgusidagi qiymati n yildan so’ng 
K- qo’yilgan kapitalni daromadlilik normasi 
n-necha yilga pul qiymatini qo’yilganini ko’rsatuvchi raqam 

---

71 
2. Sof keltirilgan qiymat (NPV) metodi. 
NPV usuli shuni aniqlaydiki unda, loyihadan olinadigan foydasini barcha 
kutilayotgan pul tushumlari va to’lovlarini xozirgi vaqtdagi foydalilik stavkasi 
bilan hisoblagan holda diskontlash orqali aniqlanadi va quyidagi bosqichlarni o’z 
ichiga oladi: 
1)
Loyiha bilan bog’liq bo’lgan relevant pul oqimlari joriy qiymatini 
hisoblash 
2)
Alohida joriy pul oqimlarini jamlash 
3)
2-punktda topilgan summani dastlabki investisiya bilan 
solishtirish.Agarda joriy sof qiymat “+” bo’lsa, unda proektni qabul 
qilish kerak.
0
2
1
1
)
1
(
......
)
1
(
1
I
K
FV
K
FV
K
FV
NPV
n
n









0
I
dastlabki investisiya 
FV-
sof pul oqimlari 1 yildan to
 
n yilgacha bo’lgan davrda. 
3.Ichki daromadlilik stavkasi (IRR) 
IRR usuli diskontlash stavkasini shunday qiymatiki, keltirilgan sof pul oqimlari 
qiymatini dastlabki investisiyaga teng bo’lgani, ya’ni loyihaning sof keltirilgan 
qiymati 0 ga teng bo’lganda. 
n
n
K
FV
K
FV
K
FV
I
)
1
(
.....
)
1
(
1
2
1
1
0






