Investitsion faoliyat

II BOB. 
IQTISODIYOTNI MODERNIZATSIYALASH SHAROITIDA 
O’ZBEKISTONDAGI USTUVOR TARMOQLARDA INVESTITSION 
SALOHIYATNI OSHIRISH, TASHQI VA ICHKI INVESTITSIYALARNI 
JALB ETISHNING ASOSIY YO’NALISHLARI. 
 
2.1. O’zbekiston tarmoqlariga investitsion faoliyatni oshirishning amaldagi 
tahlili. 
Ma’lumki,  O’zbekistonda  mustaqillikning  dastlabki  yillaridan  boshlab 
iqtisodiyot  tarmoqlariga  investitsiya  muhitining  jozibadorligini  oshirish  va 
investitsiya  jarayonlarini  jadallashtirish  maqsadida  qator  me’yoriy  hujjatlar  qabul 
qilinib,  doimiy  tarzda  takomillashib  bormoqda.  Bu  esa  o’z  navbatida  ,  mamlakat 
ichki  investitsiya  salohiyatining  yuksalishini  va  xorijiy  investitsiyalar  oqimining 
yildan-yilga ortib borishini, shunga mos ravishda makroiqtisodiy ko’rsatkichlar, shu 
jumladan, yalpi ichki mahsulot hajmining ham o’sib borishini ta’minlamoqda. 
O’zbekiston  Respublikasi  Prezidenti  I.A.Karimovning  2010-yilning  asosiy 
yakunlari  va  2011  yilda  respublikani  ijtimoiy-iqtisodiy  rivojlantirishning  eng 
muhim ustuvor yo’nalishlariga bag’ishlangan Vazirlar Mahkamasining majlisidagi 
ma’ruzasida  ta’kidlaganidek:  “…investitsiya  maqsadlari  uchun  uzoq  muddatli 
kreditlar  ajratish  mexanizmlarini  yanada  takomillashtirish  va  ularning  hajmini 
oshirish,  boshlang’ich  kapitalni  shakllantirish,  mikrokreditlar  berish  ko’lamini 
kengaytirish  borasidagi  ishlarni  davom  ettirish  lozim.  …Hal  qiluvchi  ahamiyatga 
ega bo’lgan yana bir muhim ustuvor yo’nalish – chet el investitsiyalarini keng jalb 
qilish,  xorijiy  investorlar  uchun  yanada  qulay  sharoitlar  yaratishga  ulkan  e’tibor 
qaratishdan iborat”
21
 
Har  qanday  davlatning  iqtisodiy  rivojlanishini  investitsiyalarni  uzluksiz 
amalga  oshirishni  talab  qiladi.  Shu  bois  investitsiyalari,  xususan  xorijiy 
investitsiyalarni ustuvor investitsion loyihalarga jalb qilishga alohida e’tibor berildi. 
- 48 -1321/3/2014                                                 
21
 I.A.Karimov. Barcha reja va dasturlarimiz vatanimiz taraqqiyotini yuksaltirish, xalqimiz farovonligini oshirishga 
xizmat qiladi. Prezident Islom Karimovning 2010 yilda mamlakatimizni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish yakunlari va 
2011  yilga  mo’ljallangan  eng  muhim  ustuvor  yo’nalishlarga  bag’ishlangan  O’zbekiston  Respublikasi  Vazirlar 
Mahkamasining majlisidagi ma’ruzasi. // Xalq so’zi, 2011 yil 22 yanvar. 

---

 
 
- 49 - 
Investitsiya  faoliyatining  erkinligi  va  rivojlanishini  ta’minlash  maqsadida  uning 
huquqiy  asosini  mustahkamlash  uchun  “Investitsiya  faoliyati  to’g’risida”gi,  “Chet 
el  investitsiyalari  to’g’risida”gi,  “Chet  ellik  investorlarning  huquqlarining 
kafolatlari va ularni himoya qilish choralari to’g’risida”gi O’zbekiston Respublikasi 
Qonunlarida  hamda  O’zbekiston  Respublikasi  Prezidentining  “To’g’ridan-to’g’ri 
xususiy  xorijiy  investitsiyalarning  jalb  qilishni  rag’batlantirish  borasidagi 
qoshimcha  chora-tadbirlar  to’g’risida”gi,  “Chet  el  investitsiyalari  bilan  bog’liq 
loyihalarni  amalga  oshirish  mexanizmini  takomillashtirish  chora-tadbirlari 
to’g’risida”gi  Farmonlari  hamda  2007  yil  4  yanvarda  PQ-554-sonli  “Investitsiya 
loyihalarini ekspertizadan o’tkazish samaradorligini oshirish borasidagi qo’shimcha  
chora-tadbirlar to’g’risida”gi qarori qabul qilindi.
22
 
Mazkur huquqiy hujjatlar xorijiy investitsiyalarni jalb qilish, xorijiy sheriklar 
bilan hamkorlikni mustahkamlash va rivojlantirish, ustuvor investitsiya loyihalarini 
amalga  oshirish  va  mamlakatda  investitsion  faollikni  oshirishni  rag’batlantirishga 
yo’naltirilgan. 
Mamlakatda  2010  yilda  2009  yilga  nisbatan  13,6  foizga  ko’p,  ya’ni  9 
milliard 700 million AQSh dollariga teng miqdordagi investitsiyalar o’zlashtirildi, 
bu  yalpi  ichki  mahsulotning  qariyb  25  foizini  tashkil  etadi.
23
  Ushbu 
investitsiyalrning  salkam  72  foizi  ishlab  chiqarish  korxonalarini  barpo  etishga, 
jumladan,  38  foizga  yaqini  asbob-uskuna  va  ilg’or  texnologiyalar  sotib  olishga 
yo’naltirildi.  
Barcha moliyaviy manbalar hisobidan texnik va texnologik qayta jihozlash 
uchun  yo’naltiriladigan  investitsiyalar  hajmi  3  milliard  800  million  dollardan 
oshgani  yoki  2010  yildagi  barcha  kapital  qo’yilmalarining  37,5  foizni  tashkil 
etgani muhim ahamiyatga egadir. 
 
- 49 -1321/3/2014                                                 
22
  O’zbekiston  Respublikasining  “Investitsiya  faoliyati  to’g’risida”gi  (24.12.1998),  “Chet  el  investitsiyalar 
to’g’risida”gi  (30.04.1998),  “Chet  ellik  investorlarni  huquqlarini  himoya  qilishni  kafolatlash  chora-tadbirlari 
to’g’risida”gi (30.04.1998) Qonunlari, O’zbekiston Respublikasi Prezidentining “To’g’ridan-to’g’ri xususiy xorijiy 
investitsiyalarni  jalb  qilishni  rag’batlantirish  borasidagi  qo’shimcha  chora-tadbirlar  to’g’risida”gi  (11.04.2005), 
“Chet  el  investitsiyalar  bilan  loyihalarni  amalga  oshirish  mexanizmini  takomillashtirish  chora-tadbirlari 
to’g’risida”gi Farmonlari (09.02.2001). 
23
 Manba: O’zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo’mitasi ma’lumotlari. 

---

 
 
- 50 - 
 
11-rasm