Инвестиция фаолияти ва инвестиция сиёсати

Asosiy fondlarning shakllanishida kapital qo’yilmalarning roli

• Nazariya va amaliyotda bir yildan ortiq xizmat qiluvchi vositalar asosiy fondlar, bir yilgacha xizmat qiluvchi vositalar aylanma mablag’lar sifatida tan olinadi.
• Asosiy fondlarning iqtisodiy mohiyati shundaki, moddiy-mulkiy qiymatlik ko’rinishidagi asosiy fondlar korxona ishlab chiqarish jarayonida mehnat vositasi sifatida ko’p marotaba ishlatiladi (foydalaniladi) va ularning qiymati asta-sekin qismlarga bo’lingan holda tovar (mahsulot) bahosiga o’tib boradi. Asosiy fondlarning muhim xususiyati mehnat vositasi sifatida amal qilishi, ishlab chiqarish siklida ko’p marotaba ishlatilishi va ular qiymatining mahsulot bahosiga ko’chib o’tishi bilan tavsiflanadi.

Kapital qo’yilmalarning texnologik tuzilishi

• Kapital qo’yilmalarning texnologik tuzilishi deganda kapital qo’yilmalarning xarajat turlari bo’yicha qandaydir ob’ekt qurilishiga ketgan xarajatlar tarkibi va uning jami smeta qiymatidagi ulushi tushuniladi.
• Mohiyat jihatdan, kapital qo’yilmalarning texnologik tuzilishi kelgusida barpo etilayotgan korxona ishlab chiqarish asosiy fondlarining aktiv va passiv elementlariga sarflangan xarajatlar nisbatini anglatadi

Aktiv elementlar deganda, o’z qiymatini bevosita mahsulot yoki xizmatlar tannarxiga o’tkazuvchi, bevosita amortizatsiyalanuvchi elementlar va ob’ektlar tushuniladi, bularga texnologik uskunalar, mashina va qurilmalar qiymati misol bo’ladi.

• Aktiv elementlar deganda, o’z qiymatini bevosita mahsulot yoki xizmatlar tannarxiga o’tkazuvchi, bevosita amortizatsiyalanuvchi elementlar va ob’ektlar tushuniladi, bularga texnologik uskunalar, mashina va qurilmalar qiymati misol bo’ladi.
• Passiv elementlar o’z qiymatini tannarx tarkibiga bilvosita kiritib boruvchi ob’ektlar va vositalar qiymatini anglatadi, ularga bino va imoratlar, mebel, ofis jihozlari, kompyuter texnikasi, moddiy va nomoddiy ob’ektlar misol bo’la oladi.