Internetda kidiruv tizimlaridan foydalanib malumot izlash


Ochiq tizimlar tushunchalari va ta’rifi



Download 380,51 Kb.
bet12/16
Sana31.12.2021
Hajmi380,51 Kb.
#229010
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   16
Bog'liq
Olimova

Ochiq tizimlar tushunchalari va ta’rifi

Xizmat - yuqori daraja komponentlari ixtiѐriga beriladigan joriy darajaga tegishli funksional imkoniyatlar to‘plamidir.

Protokol - har-xil texnik qurilmalarda ishlatiladigan, bir xil

jaraѐnlar orasidagi mantiqiy va protsedurali bog‘lanishni ta’minlovchi qoidalar to‘plamidir(2.5-rasmda protokolga izox keltirilgan)11.2.5- rasm. Inson va texnikada muloqot



Interfeys - ikkita qurilma ѐki tizimlar osti chegarasida ularning to‘liq birga ishlashini ta’minlovchi qurilmalar va protseduralar to‘plamidir. Interfeys elektrik, mexanik va funksional bog‘lanishlarn ta’minlaydi.

Ochiq tizimlar konsepsiyasi:

Etalon modelga muvofiq ma’lumot uzatish tarmog‘i katta xisobdagi turli xil apparat va dastur vositalarini amalga oshiruvchi, taqsimlangan axborot xisoblash muxiti sifatida taqdim etiladi. Ushbu muxit vertikal bo‘yicha xar biri axborot xisoblash muxiti aosiy vazifalardan birini bajaruvchi qator mantiqiy darajalarga bo‘linadi. Gorizantal bo‘yicha esa u ISO ochiq tizimi qurilishi talablari va standartlariga javob bera oladigan, ochiq tizim deb ataluvchi lokal qismga bo‘linadi. (2.5- rasm).Ochiq tizim o‘zaro bog‘lanishi‖ OTO‘B atamasini (OSI open system Interconnection) tizimlar orasidagi ma’lumot uzatish jaraѐnlariga teglishlidir, ya’ni xamkorlikda foydalanish tufayli bir – birlari uchun tizim ochiqdir.

Tarmoq protokol modeli.

Protokol modeli axborotni uzatish va ishlov berish asosiy jaraѐnlarni amalga oshirishda ob’ekt va mantiqiy modullar o‘zaro ta’sir pog‘onasida tarmoq ishi qoidalarini tasvirlab beradi. Bu modelda o‘zaro ta’sirning xamma qoidalari (protokollari) funksional ma’nosiga ko‘ra aloxida guruxlarga-protokol bloklarga birlashadi. Protokol bloklar iyerarxik tartibda joylashgan va ulardan xar biri ba’zi pog‘onadagi ob’ektlar o‘zaro ta’sir protokollar ro‘yxatidir. N pog‘onadagi vazifani N-ob’ektlar bajaradi, ular mazkur pog‘onaning maxalliy funksiyalariga ega. Protokol bloklar pog‘onalar bo‘yicha shunday bo‘lganki, N pog‘ona vazifalarini bajarishiga avvalgi (N-1) pog‘ona ob’ektlari ishtirokiga to‘liq tobe va to‘liq ishtiroki bilan ta’minlanadi. Shunday qilib xar quyi pog‘ona yuqori pog‘onaga xizmat ko‘rsatadi. N pog‘onadagi xar qanday ob’ekt faol xolatga o‘tganda quyidagilarni beradi: 1) N-ob’ektlar foydalanuvchi ma’lumotlari o‘rtasida uzatilaѐtgan va mazkur ob’ektlar birlashishi operatsiyasi bilan bog‘liq bo‘lmagan axborot;

2) (N-1) pog‘ona uchun boshqaruvchi axborotni, uning ѐrdamida N-ob’ektlarni «birlashish» muammosini muvofiqlashtiradi. Protokol modelda ob’ektlarni o‘zaro ta’sir qoidalari muayyan tarmoq uchun standartlarni aniqlaydi xamda protokol (bir pog‘onadagi ob’ektlarni o‘zaro ta’sir standartlari) va

16

interfeys (qo‘shni pog‘ona ob’ektlarini o‘zaro ta’sir standartlari) sifatida tasniflanadi. Bu tushunchalar avvalgi modellarga o‘xshash. Xalqaro standartlashtirish tashkiloti (ISO) jaxonning ko‘p mamlakatlarida axborot tarmoq va kompyuter tizimlarini tashkil qilish tajribasini taxlil qilib, xisoblash tarmoqlarini tashkil qilish konsepsiyasini ishlab chiqdi va uni ochiq tizimlar arxitekturasi deb nomladi. Bu kotsepsiyaga muvofiq ochiq tizimlar o‘zaro bog‘lanish etalonmodelini (Open System Interconnection basic reference model,OSI) ishlab

chiqildi va 1983 yilda tasdiqlandi. Mazkur model bunday tizim va tarmoqlarni ishlab chiqishni aniqlovchi va tartibga soluvchi xalqarostandartlarni kiritishga imkoniyat beradi. OSI modelida 7 pog‘ona ajratilgan OSI modelining yuqori yettinchi pog‘onasi qo‘llanish pog‘onasi bo‘lib, unda foydalanuvchilar terminal tizimlarida va ular o‘zaro xamkorlik

qiladigan tarmoqni oxirgi tizimlarida bajariladigan qo‘llanish jaraѐnlar o‘zaro xamkorligi boshqaruvi amalga oshiriladi. Shunga muvofiq yettinchi pog‘ona ob’ektlarni o‘zaro xamkorlik protokoli qo‘llanish protokoli deyiladi. Oltinchi pog‘ona-taqdimot pog‘onasi, yettinchi pog‘onadan kelganma’lumotlar mazkur tarmoqda xar qanday ma’lumot taqdim etiladigan

ko‘rinishga aylantiriladi. Bu orqali tarmoq oxirgi tizimlari sifatida kompyuterning xar xil turlarini qo‘llashni cheklamaydi. Bu yerdama’lumotlarni siqish, ularni shifrlash amalga oshiriladi.Beshinchi pog‘ona-seans pog‘ona, foydalanuvchilarni uzoqlashgan jaraѐnlari o‘rtasida aloqa seansini ochish uchun mo‘ljallangan. U shartli adreslarni, ya’ni axborotni kiritish/chiqarish nuqtalari raqami, ѐki oxirgi tizimlarni o‘zaro bog‘langan portlarini aniqlash bilan shug‘ullanadi. Ochiq tizimlar o‘zaro bog‘lanish etalon modeli.Portlarni band qilish paytidan boshlab ma’lumotlarga kirish vachiqish portlari raqamlari beriladi.To‘rtinchi pog‘ona transport pog‘onasi. Uning protokoli transport protokoli deb nomlanadi. U yuboruvchidan qabul qiluvchiga ma’lumotlar trasportirovkasini ta’minlab beradi va tarmoq bo‘yicha ma’lumotning transportirovka uslubini aniqlab beradi. Yuqori pog‘onadan keladigan ma’lumotni taqsimlab manzil va xizmat axborotli sarlavxa berish va paket

ko‘rinishida tarmoqqa uzatish mazkur pog‘ona uchun xosdir. Bu pog‘onada oxiirgi foydalanuvchiga paketlarning to‘g‘ri borish tartibini nazorat qilinadi. Uchinchi pog‘onada bajariladigan tarmoq protokoli ma’lumot paketlari marshrutini tanlashni ta’minlab beradi. Ikkinchi pog‘ona-kanal pog‘ona, tarmoq pog‘onasida tanlangan marshrutda qo‘shni punktlar bilan fizikaviy ulanish so‘rovini ta’minlab beradi va paketlarni uzatishdagi zarur ketma-ketlikni tashkil qiladi. Bunda, ular guruxga birlashishi mumkin va kadr deb nomlanuvchi tuzilmani tashkil qilishadi. Kadr xatto o‘z ichiga bitta paketni kiritsa ham maxsus sarlavxa va chegaralovchi ramkalar bilan ta’minlanadi. Shu yerdaѐq tugunda paketlarni to‘g‘ri qabul qilinganligi nazorat qilinadi va xato topilganda paketni qayta uzatishga


17

so‘rovnoma jo‘natiladi. Birinchi, fizikaviy pog‘onada uzatish muxiti bilan interfeys amalga oshiriladi va aloqa liniyasi bo‘yicha kadrlarni bitma-bit uzatilishi bajariladi. 2.7-rasm. Pog‘onali model asosida muloqot misoli.






Download 380,51 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   16




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish