Interferentsiya manzarani hosil qilishning bazi usullari bilan tanishib chiqaylik. Frenel kogusi boshqarish yorug lik interferensiyasini kuza- tish

Aloqa himoyasi 41- $. Yorug'lik interferensiyasini kuzatish usullari Yorug'lik sochayotgan har qanday ikki jism (hamkorlik, ikki elek- tr lampochkasi) yonishining kogerent manbalari bo'lishi mumkin, lampaning sababi masqot soanchining jayism ish jismning alohida zarralari (atomlari va molekulalari) nurlanadigan elektro- magnit to'lqinlardan iboratdir. Bu zarralarning nurlanish sharoitlari juda tez va tartibsiz o'zgarib turadi. Yorug'lik sochayotgan ik- kita jismlar nurlanishining kogerent manbalari ishlab chiqarish uchun birinchi jismlarning barcha zarralari ishlab chiqaruvchi to'lqinlar ikki jismning barcha zarralari chiqaradigan to'lqinlar maettidan fazaqiqiqarayotgan to'lginka matidan fazaishi Amalda bunday holning qilinishi mumkin bo'lgan juda yiroq. Buning uchun kogerent manbalar sun'iy yo'1 bilan hosilni rivojlantirish: bir manbadan chiqayotgan bino "ikkiga ajratiladi". 127

Interferentsiya manzarani hosil qilishning bazi usullari bilan tanishib chiqaylik. 1. Frenel kogusi boshqarish yorug lik interferensiyasini kuza- tish. Frenel ko'zgulari bir-qator 180 'ga yaqin burchak ostida o'latilgan ikki yassi ko'zgudan iborat tizimadir (117-rasm). Kuchli S ishga tushirilishi manbayidan chiqayotgan oq yopiligini F qizil shisha bilan filtrlash orqali o'tkaziladi (filtrlash uchun boshqa ranglarni shisha olish mumkin) va monohgomatik yo'lni boshqarish) va monoxgomatik boshqarish 'zgularga tushira- miz. S manbadan kelayotgan hamda M, va M, ko'zgulardan qaytayotgan to Chdinlar E ekranning P nuqtasida kuzatuvchi- ga S, va S, manbalardan kelayotgandek tuyuladi. Rasmda S, va S, lar S manbaning M, va M, ko'zgulardagi mavhum tasvirlari ekanligi ko'rinib turibdi, ular kogerent manbalar vazifalarini o'taydi. Mak-simum yoki minimumlik shartlariga qarab agar nurlaming yo'1 ayi-rmasiga to'lqinlanayotgan butun soni yoki yarim to'lqinlarning juftlari soni, u holda Pnuqtada ishlashning maksimal darajasi (yorug'likdogi '). Agar siz nurlar yo'lining ayirmasiga yarim to lqinlaming tog soni sharoitida, u holda P nuqtada sizning minimalingiz (qorong'ilik) hosil bo'ladi. Ekranning P nuqtasidan barcha barcha nuqtalari uchun ham maksimal va minimallik shartlari shunday bo'ladi. Yorug'likning S, va S, ikki kogerent manbalaridan ekranga kelayotgan vaziyat toCHginlari interferensiyalashib, yorug "(bizning tajribamizda qizil) va kogongi yo'llarning navbatdagi joylashuvida joylashgan. bilan sariq.uashil.ko'k yoki boshqa usul bilan yoritib.biz ekranda navbatma-navbat sharoitida sariq va gora, so 'ngra uashil va qora, nihota, ko'k yoki gora yo'llarini. qo'shilgan to'lqinlar maksimum-

lari va minimumlarining o'rinlarini yogug'lanish rangiga qarab o'zgarar ekan. Masalan, qizil rang tushirilgan yorug 'va qora yo'llarning kengligi eng katta, binafsha pastga tushirilgan yorug "va qora yo'llaming kengligi eng kichik bo 1adi. Bu esa turli rangdagi uorugi. Shuni qayd qilish kerakki, qora yo'llarning hosil bo'lgan energetikasini saqlash qonuniga zid kelmaydi, chunki bunda yorug lik energiyasi yo'q bo'ladi, balki ekran bilan birga taqzimldi '. llarda yoritilganlik ikki kogerent ochilishi manbayidan yagona yoritilgangandagidan kam bo'sa, buning evaziga uoug 'yo'llarda yoritilgan ikkita yoritilgangandagidan foydalanish mumkin bo'proq bo'ladi, tunki gandagidan kam bo'sa Frenel biprizmasi Pr sindirish burchaklari juda kichik bo'lgan va ularning asoslari bilan qo'shilgan ikki prizmadan iborat (118-gasm). ndirgani uchun S manbadan kelayotgan nurlar dastasi ikkiga ajraladi va ABC sohada ustma-ust tushib bir-biri bilan integral- ferensiyalanadi. Agar shu nurlar yo'liga E ekranni boshqarishtirilsa, uning BC tomonidan interferension manzara kuzatiladi. Ekranning boshqa qismlari esa bir tekis yoritiladi.