Intellektual tizimlar



Download 1,79 Mb.
Pdf ko'rish
bet33/104
Sana04.06.2023
Hajmi1,79 Mb.
#948714
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   104
Bog'liq
Intelektual tizimlar

 
V. 
BILIMLARNI TAQDIM ETISh MODELLARI (FREYMLI MODEL) 
5.1. Freymli modellar 
Turli xildagi modellar imkoniyatlarini o‘ziga bog‘lovchi namoyishlarni ishlab 
chiqishga intilish, fremli namoyishlarni paydo bo‘lishiga olib keldi. 
Freym 
(angl. 
Frame - karkas yoki rom
) - bu ayrim standart holat yoki abstrakt 
ko‘rinishlarni namoyish etishga asoslangan bilimlar strukturasidir. 
Har bir freym bilan quyidagi ma’lumotlar bog‘langan:
1. 
Freymdan qanday foydalanish haqida; 
2. 
Freymni bajarishdan qanday natijalar kutish kerakligi 
3. 
Kutganingiz oqlanmasa nima qilish kerak. 
Freymlarning yuqori bosqichlari fiksirlangan bo‘ladi va o‘zi bilan xuddi shu 
freym bilan tasvirlanish mohiyatini yoki haqiqiy xolatlarni namoyon qiladi. Quyi 
bosqichlar freymni chaqirganda ma’lumotlar bilan to‘ldiriladigan slotlar bilan 
namoyish qilinadi. Slotlar - ayrim atributlarning to‘ldirilmagan mazmunlaridir.
Shuningdek, ko‘rinishni yoki holatni namoyish qilishga yo‘naltirilgan 
modellar ham 
freym
deb ataladi.
Freym strukturasini quyidagi tasavvur qilish mumkin: 
FREYM NOMI: 


43 
( 1-chi slot nomi: 1-chi slot mazmuni), 
(2-chi slot nomi: 2-chi slot mazmuni), 
………………………………………… 
(N-chi slot nomi: N-chi slot mazmuni), 
Odatda freym tizimlari kiritilgan freymni ma’lum bir holatga mos keltirib 
bo‘lmaydigan xollar foydalaniladigan axborot qidiruv tarmog‘i ko‘rinishida 
namoyon bo‘ladi, ya’ni slotlarga ushbu slot bilan bog‘liq bo‘lgan shartlarni qoniqtira 
oladigan lar biriktirilmasa. 
Bunday xollarda tarmoq boshqa freymni qidirish va taklif etish uchun xizmat 
qiladi. 
Fremlar ma’lumotlar omborida saqlanadigan freym-namunalar yoki 
prototiplar va kelib tushayotgan ma’lumotlar asosida haqiqiy holatlarni ko‘rsatish 
uchun yaratiladigan freym-ko‘chirmalarga bo‘linadi.
Freym modeli yetarlicha universal hisoblanadi, chunki u dunyo haqidagi turli 
xildagi bilimlarning hammasini quyidagilar orqali ko‘rsatib berish imkonini beradi: 
1. 
Ob'yektlar va tushunchalarni anglatib beruvchi freym-strukturalar (kiritma, 
garov, veksel); 
2. 
freym-rollar (menedjer, kassir, mijoz); 
3. 
freym-stsenariylar (inqiroz, yig‘ilish, aktsionerlar) 
4. 
freym-holatlar (avariya, qurilmaning ish rejimi) va boshqalar. 
Freymlar nazariyasining muhim xossa semantik tarmoqlar nazariyasidan 
o‘zlashtirishi hisoblanadi. Va freymlarda hamda semantik tarmoqlarda ketma-ketlik 
AKO-aloqalarga (A-Kind-of=bu) bog‘liq amalga oshadi. AKO sloti freymga aniq 
tartiblashmagan iyerarxiyaning yuqori bosqichini ko‘rsatadi, ya’ni analogli 
slotlarning mazmunlari o‘tkaziladi.

Download 1,79 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   104




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish