Instituti huzuridagi

AVTOMOBIL TUZILISHI O’QUV AMALIYOTIGA

ajratilgan soatlar miqdori:

O’quvchining umumiy o’quv yuklamasi 60 soat, shu jumladan mashg’ulot turlari bo’yicha ajratilgan soatlar:

№	Mashg’ulot turlari	Ajratilgan soat	Shu jumladan semestrlar bo’yicha
			I	II	III	IV	V	VI
1.	Auditoriya jami yuklamasi	60
2.	Nazariy mashg’ulot
3.	Amaliy mashg’ulot	60
4.	Seminar
5.	Laboratoriya mashg’uloti
6.	Kurs ishi( loyihasi)
7.	Yakka tartibli mashg’ulot
8.	O’quvchining mustaqil ishi

Tuzuvchilar : _________________Avtomobil tuzilishi o’quv amaliyoti o’qituvchisi
Taqrizchilar: _________________________________________

Avtomobil tuzilishi o’quv amaliyotinining ishchi o’quv dasturi va ekspert guruhining xulosasi ta’lim muassasasining 2020 yil “____”_______dagi pedagogik kengashida muhokama qilindi, tasdiqlashga va o’quv jarayoniga tadbiq etishga qaror qilindi. Bayonnoma №_______.

III.Mundarija

1	O’quv amaliyoti (moduli)ning maqsad va vazifalari, o’zlashtirish natijasi
2	O’quv amaliyoti (moduli)ning mashg’ulot turlari bo’yicha mavzular rejasi va mazmuni
3	O’quv amaliyoti mavzulari
4	O’quv amaliyoti (moduli)ning moddiy- texnik ta’minoti
5	Amaliyot (moduli)ning o’zlashtirish darajasini nazorati va baholash.
6	Tavsiya etilgan adabiyotlar va saytlar ro’yxati

IV. O’quv amaliyoti (moduli)ning maqsad va vazifalari, o’zlashtirish natijasi

Ўзбекистон Республикасида автомобил транспортининг ривожланиш босқичлари ва автомобил саноатини барпо қилиш муаммолари. Автомобиллар классификацияси. Автомобиллар умумий тузилиши ва уларнинг тавсифномалари ҳақидаги билимларни ўрганиш.

Фанни ўрганиш натижасида ўқувчилар қуйидаги билимларга эга бўлишлари керак:

• 
  автомобилларнинг умумий тузилиши;
  
• 
  двигателларни умумий тузилиши ва иш цикллари;
  
• 
  двигател ва механизм системалари тузилиши ва ишлаш принципи;
  
• 
  совитиш тизими, мойлаш тизими.;
  
• 
  бензинли, газ баллонли, дизель двигателларнинг таъминлаш тизими;
  
• 
  бошқариш органларининг вазифаси ва тузилиши.
  

Фанни ўрганиш натижасида ўқувчилар қуйидаги кўникмаларга эга бўлишлари керак:

• 
  автомобилларни тузилишини бўлакларга бўлиб ўрганиш;
  
• 
  двигателларни механизм ва системалари тузилиши буйича амалий машғулотларни мустақил равишда бажариш;
  
• 
  автомобилларнинг трансмиссияси, юриш қисми, бошқариш, органларини тузилиши буйича амалий машғулотларни мустақил равишда бажариш;
  
• 
  барча турдаги автомобилларни тавсифномаларини махсус маълумотнома асосида тузиб чиқиш.
  

V. O’quv fani (moduli)ning mashg’ulot turlari bo’yicha mavzular rejasi va mazmuni

Yuqoridagilarni inobatga olgan holda fanning mazmuni quyidagi mavzulardan iborat qilib belgilandi:

1-mavzu. Кириш. Хавфсизлик техникасини ўрганиш.Автомобиль тузилиши ҳақида умумий маълумот.

2-mavzu. Двигателнинг умумий тузилиши, иш жараёнлари ва цикллар.

3-mavzu.Кривошип–шатун механизми. Газ тақсимлаш механизми.

4- mavzu.Совитиш тизими. Мойлаш тизими.

5- mavzu. Бензинли двигателларнинг таъминлаш тизими. Газ баллонли двигателнинг таъминлаш тизими. Дизель двигателнинг таъминлаш тизими.

6- mavzu. Трансмиссиянинг умумий тузилиши. Илашиш механизми. Узатмалар қутиси. Кардан узатмалар. Кўприклар.

7- mavzu. Рама. Осмалар.

8- mavzu. Ғидирак ва шиналар. Кузов ва кабиналар.

9- mavzu. Руль бошқармаси. Тормоз тизими.

10- mavzu. Синов.

Amaliy mashg`ulotlarda olingan bilimlarni o`zlashtirish va mustahkamlashga qaratilgan bo`lib,zamonaviy jihozlangan o’quv amaliyoti xonalarda o`tkaziladi.Mustaqil ishlarni tashkil etish va o`tkazishda o`quvchilarni amaliy darslarni o’zlashtirishini hisobga olgan holda alohida vazifa va topshiriqlar berish tavsiya etiladi.

№	Mavzular nomi	Ajratilgan soat	Mashg`ulot turi	Ta`lim metodlari	Ta`lim vositalari	Мавзунинг қисқача мазмуни	O`quvchining auditoriyada bajaradigan (mustaqil) topshiriqlari	Foydalanilgan adabiyotlar
1	Кириш. Хавфсизлик техникасини ўрганиш.Автомобиль тузилиши ҳақида умумий маълумот.	6	Amaliy	Savol-javob, ko`rgazma	Darslik, Kompyuter va proyektor, maketlar	Машғулот мазмуни, ўқувчиларни автохўжаликларнинг ички таркиби, иш вақти тартиби билан таништириш. Машғулот дастури билан II-III разрядли чилангар бажарадиган ишлар тавсифи билан таништириш. Жиҳозлар билан ва хавфсизлик техникаси билан таништириш. Автомобиль тузилиши ҳақида умумий маълумотга эга бўлиш.	Mavzuga oid yangilik izlash,mavzuni mustahkamlash.	О.У.Салимов “Автомобилларни тузилиши, техник хизмат кўрсатиш ва таъмирлаш”, “Илм Зиё” Тошкент-2014йил.
2	Двигателнинг умумий тузилиши, иш жараёнлари ва цикллар.	6	Amaliy	Savol-javob, ko`rgazma	Darslik, Kompyuter va proyektor, maketlar	“Двигатель” тушунчаси. Двигателнинг вазифаси ва турлари. Двигателнинг механизмлари ва тизими. Ички ёнув двигателининг ишлаш тартиби. Асосий тушунча ва параметрларини аниқлаш. Юқори ва пастки чекка нуқталар, кривошип радиуси, поршень йўли, ёниш камерасининг ҳажми, цилиндрининг ишчи ҳажми, цилиндрнинг тўла ҳажми, сиқиш даражаси.	Mavzuga oid yangilik izlash,mavzuni mustahkamlash.	О.У.Салимов “Автомобилларни тузилиши, техник хизмат кўрсатиш ва таъмирлаш”, “Илм Зиё” Тошкент-2014йил.
3	Кривошип–шатун механизми. Газ тақсимлаш механизми.	6	Amaliy	Savol-javob, ko`rgazma	Darslik, Kompyuter va proyektor, maketlar	Кривошип-шатун механизмининг вазифаси. Унинг деталлари. Цилиндрлар блоки, каллаги, шатун-поршень гуруҳи, тирсакли вал, подшипниклар, маховик, картернинг вазифалари ва тузилиши. Двигатель ишончилигини ва узоқ ишловчанлигини оширувчи конструктив ва технологик тадбирлар. Механизм вазифаси ва турлари. Газ тақсимлаш фазалари. Уларнинг двигатель ишига таъсири	Mavzuga oid yangilik izlash,mavzuni mustahkamlash.	О.У.Салимов “Автомобилларни тузилиши, техник хизмат кўрсатиш ва таъмирлаш”, “Илм Зиё” Тошкент-2014йил.
4	Совитиш тизими. Мойлаш тизими.	6		Savol-javob, ko`rgazma	Darslik, Kompyuter va proyektor, maketlar	Тизимнинг вазифаси, турлари. Ўта совутиш ва етарли совутмасликини двигатель ишига таъсири. Суюқлик билан совутиш тизимининг умумий тузилиши ва ишлаш тартиби. Совутиш тизими қисмларининг вазифаси ва тузилиши. Двигатель иссиқлик режими доимийлигининг аҳамияти ва бу доимийликни ушлаб туриш усуллари. Мойлаш тизими қисмларнинг вазифалари, тузилиши ва ишлаш тартиби. Двигателнинг ишончли ва узоқ муддат ишлаш тартибида майин фильтрлашнинг аҳамияти.	Mavzuga oid yangilik izlash,mavzuni mustahkamlash.	О.У.Салимов “Автомобилларни тузилиши, техник хизмат кўрсатиш ва таъмирлаш”, “Илм Зиё” Тошкент-2014йил.
5	Бензинли двигателларнинг таъминлаш тизими. Газ баллонли двигателнинг таъминлаш тизими. Дизель двигателнинг таъминлаш тизими.	6	Amaliy	Savol-javob, ko`rgazma	Darslik, Kompyuter va proyektor, maketlar	Тизимнинг вазифаси. Тизимнинг умумий тузилиши ва ишлаш тартиби. Тушунчаларни аниқлаш: ёнувчи аралашма, ишчи аралашма, аралашманинг алангаланиш чегаралари. Оддий карбюратор, унинг схемаси ва ишлаш тартиби. Сиқилган ва суюлтирилган газ баллон қурилмасининг умумий тузилиши ва ишлаш тартиби. Газ баллонли автомобил двигателлари учун ёқилғилар. Автомобиль двигателларида газ ёқилғисидан фойдаланишнинг мақсадга мувофиқлиги, газ баллон жиҳозлари ва арматураларининг вазифалари, тузилиши ва ишлаш тартиби. Дизель двигателларидан фойдаланишнинг тежамкорлиги. Узатиш тизимининг схемалари, уларнинг ишлаш тартиби ва қиёсий баҳолаш. Дизель двигателларида ёнувчи аралашма ҳосил қилиш. Инжекторли двигателларнинг ёнилғи пуркаш тизиимининг вазифаси, тузилиши. Ёнилғини узатиш тизими. Ёнилғини узатиш тизимининг ишлаш тартиби.	Mavzuga oid yangilik izlash,mavzuni mustahkamlash.	А.Мухитдинов, Ж.Қулмухамедов “Транспорт воситаларининг тузилиши”, “Таълим нашриёти” Тошкент-2019йил.
6	Трансмиссиянинг умумий тузилиши. Илашиш механизми. Узатмалар қутиси. Кардан узатмалар. Кўприклар.	6	Amaliy	Savol-javob, ko`rgazma	Darslik, Kompyuter va proyektor, maketlar	Трансмиссиянинг вазифаси. Ҳозирги замон автомобиллар трансмиссияларининг турлари. Трансмиссия агрегатлари. Трансмиссия схемалари, механик, гидромеханик ва электромеханик трансмиссияларнинг умумий тузилиши ва қиёсий тавсифлари. Узатмалар қутисининг вазифалари, турлари. Шестерняли босқичли узатмалар қутисининг схемаси ва ишлаш тартиби. Узатиш сони. 4-5 босқичли узатмалар қутисининг тузилиши ва ишлаш тартиби. Узатмалар қутисининг бошқариш механизми. Бошқарилувчи кўприк: вазифаси турлари. Бўлинмаган олдинги кўприк: балкаси, бурилиш цапфалари, шкворенлари, ступицалари, гупчаклари. Бикир кўприк. Уларнинг тузилиши, ўрнатилиши, маҳкамланиши ва ишлаш тартиби.	Mavzuga oid yangilik izlash,mavzuni mustahkamlash.	А.Мухитдинов, Ж.Қулмухамедов “Транспорт воситаларининг тузилиши”, “Таълим нашриёти” Тошкент-2019йил.
7	Рама. Осмалар.	6	Amaliy	Savol-javob, ko`rgazma	Darslik, Kompyuter va proyektor, maketlar	Раманинг вазифаси, турлари ва тузилиши. Тортиш-тиркаш қурилмасининг тузилиши. Шасси элементларининг рама билан боғланиши.Османинг вазифаси. Асосий турлари. Мустақил номустақил осмалар, уларнинг тузилиши ва ишлатилиши. Рессоралар: турлари, тузилиши ва уларнинг маҳкамаланиши. Уч ўқли автомобил осмаларининг тузилиши ва ишлаш тартиби.	Mavzuga oid yangilik izlash,mavzuni mustahkamlash.	А.Мухитдинов, Ж.Қулмухамедов “Транспорт воситаларининг тузилиши”, “Таълим нашриёти” Тошкент-2019йил.
8	Ғидирак ва шиналар. Кузов ва кабиналар.	6		Savol-javob, ko`rgazma	Darslik, Kompyuter va proyektor, maketlar	Чуқур ва ясси тугунли ғилдиракларнинг тузилиши. Шиналарнинг ғилдиракка маҳкамлаш усуллари. Якка ва қўшалоқ ғилдиракни гупчакка маҳкамлаш, дискасиз ғилдирак тузилишининг ўзига хослиги. Шиналарнинг вазифалари ва турлари. Камерали ва камерасиз шиналарнинг тузилиши. Кузов ва кабина вазифалари. Юк автомобиллари кузовининг тузилиши.	Mavzuga oid yangilik izlash,mavzuni mustahkamlash.	А.Мухитдинов, В.Саттивалдиев, Ш.Хакимов “Транспорт воситалариниг тузилиши”, “Таълим нашриёти” Тошкент-2014йил.
9	Руль бошқармаси. Тормоз тизими.	6	Amaliy	Savol-javob, ko`rgazma	Darslik, Kompyuter va proyektor, maketlar	Руль бошқармасининг вазифаси: асосий қисмлари ва уларнинг вазифалари. Автомобилнинг бурилиши схемаси. Руль юритмасининг вазифаси. Рул механизмининг вазифаси, тури, тузилиши ва ишлаш тартиби. Дамас, Нексия, Исузу автомобиллари рул механизмлари тузилишининг ўзига хослиги.Тормоз тизимларнинг турлари. Тормоз механизмларининг турлари. Барабан типли колодкали тормоз схемаси. Колодкага кучларининг таъсири. Барабан типли колодкали тормоз схемаси. Колодкага кучларнинг таъсири.	Mavzuga oid yangilik izlash,mavzuni mustahkamlash.	А.Мухитдинов, В.Саттивалдиев, Ш.Хакимов “Транспорт воситалариниг тузилиши”, “Таълим нашриёти” Тошкент-2014йил.
10	Синов.	6	Amaliy	Test sinovi, amaliy topshiriq	Darslik, Kompyuter va proyektor, maketlar	Ўқувчиларни дастур асосида амалиётни бажаришни назорат қилиш. Кўникма ва малакаларини ошириш учун шароит яратиб бериш. Ўқувчиларни якуний назорат синовини ўтказиш.	Mavzuga oid yangilik izlash, mavzuni mustahkamlash.