Inson va tuproq” kitobi “Jayron” ekologik markazi

Sun`iy charm-

Sun`iy ko`l-

Sun`iy o`rmon-

Sun`iy yo`ldosh- biror osmon jismi atrofida orbita boʻylab harakatlanadigan kosmik apparat. Dunyoda birinchi marta SSSRda Yer sunʼiy yoʻdsoshi (YESI) (1957), Quyosh (1959), Oy (1966), Venera (1975) Sunʼiy yoʻldoshlari, AQSH da Mars Sunʼiy yoʻldoshlari (1971) uchirilgan. YESY ning minimal uchish balandligi 140–150 km, maksimal uchish balandligi bir necha yuz ming km. Orbita boʻylab aylanish davri 1,5 soatdan bir necha sutkagacha.

Surxon davlat qo`riqxonasi-Surxondaryo viloyati Sherobod tumaniningshimoliy g'arbiy tomonida joylashgan bo`lib, u Orol - Payg'ambar va Ko'hitong tog'tizmasining sharqiy qismida joylashgan ikki mustaqil bo’limlardan iborat.Orol Payg'ambar bo`limi 3092 gektar yer maydonni egallab, u 1971- yil xalqaro vaO'zbekiston Respublikasining "Qizil kitobi"dan o'rin olgan Buxoro bug'usi(Xongul) ni vodiy-to'qayzorlarida saqlab qolish maqsadida tashkil etilgan. 1986 yilda Ko'hitong davlat buyurtmaqo'riqxonasi Orol-Payg'ambar qo'riqxonasi bilan qo'shilib, 24554 gektar maydongaega Surxon davlat qo'riqxonasi tashkil topgan, ushbu yer maydonining 9284gektari o'rmonzorlar bilan qoplangan. Qo'riqxona yo'qolib ketish arafasida turganMarxur va Buxoro qo'yini saqlab qolish maqsadida tashkil etilgan. Qo'riqxonada 578 xil o'simlik turlari o'sadi, ulardan 22xili O'zbekiston Respublikasi "Qizil kitob"iga kiritilgan. Shundan 17 turi efirmoyli, 13ta oziq-ovqatbob, 11 ta manzarali, asalsaqlovchilar va boshqalardir.Hayvonot olami xilma-xil: 60 turdagi sutemizuvchilar, 290 turdagi qushlar Surxondavlat qo'riqxonasida istiqomat qiladi.