Inson va tuproq” kitobi “Jayron” ekologik markazi

Bedana- (Coturnixcoturnix)—tovuqsimon larturkumining qirgʻovulsimonlar oilasiga mansub mayda parranda. Erkagining patlari sargʻish-qoʻngʻir, koʻndalangoq- sargʻish yoʻlli, tanasi ning kki yoni boʻylab qizgʻish yoki qora yoʻllar oʻtadi. Makiyoni qoramtir, koʻkragida qora yoki qizgʻish xollari bor. Bedana Yevropa, Afrika va Osiyoning gʻarbiy qismida tarqalgan. Oʻzbekistonning choʻl, togʻoldi, yassi togʻli mintaqalarida va toʻqaylarda koʻp uchraydi. Xatti-harakati tovuqnikiga oʻxshaydi. Ogʻirligi 80—145gramgacha bo`ladi. Bedana aprel—may oylarida shimolga, kuzda avgust—sentabrda janubga gala boʻlib uchib oʻtadi. Bedana qosh qorayganda, tunda serharakat boʻladi, kunduzi pana joyda bekinib yotadi. Oʻsimliklar urugʻi va barglari, baʼzan hasharotlar bilan oziqlanadi. Yer ustidagi chuqurchaga xas-choʻp toʻshab uyaquradi. Makiyoni9—20tagacha tuxum qoʻyib, 15—17 kun bosib yotadi. Koʻpayish davrida erkagi juda chiroyli sayraydi. Bedananing goʻshti mazali, tuxumi tansiq taom sifatida iste`mol qilinadi. Oʻzbekistonda ishqibozlar bedanani tuzoq va matrap(toʻr) bilan ovlaydilar, sayratish, urishtirish maqsadlarida toʻrqovoqda boqishadi. Ayrim joylarda soqov yoki yapon(S.Japonicus) bedanasi fermalarda goʻshti va tuxumi uchun boqiladi. Tuxum beruvchi bedana zotlari bir yilda 250—300 dona tuxum beradi, tuxumining ogʻirligi 10—14 gramm bo`ladi. AQSh da bedananing ogʻirligi 250 gramm keladigan, goʻshti uchun boqiladigan "Faraon" zoti yaratilgan.