ATB “Xalqbank”ida xorijiy valyuta bilan bog‘liq operatsiyalar valyuta amaliyotlari bo‘limi shug‘ullanadi. Asosan ATB “Xalqbank”i xorijiy valyutalaridan Rossiya rubli, AQSH dollari, yapon iyenasi, Buyuk Britaniya funt sterlingi, qozoq tengesi bilan operatsiyalar olib boradi Tovarlar va xizmatlarni markazlashtirilmagan eksport bo'yicha sotishdan olingan chet el valyutasidagi tushumning 50 foizi, markazlashtirilgan eksport bo'yicha sotishdan olingan chet el valyutasidagi tushumning 100 foizi vakolatli banklarga majburiy sotilishi kerak. Mijozlaming hisobvaraqlariga tovarlar va xizmatlami markazlashtirilmagan eksport bo'yicha sotishdan olingan chet el valyutasidagi tushum kelib tushganda quyidagi buxgalteriya yozuvi beriladi: Valyutadagi bosh kitobda:
Dt 10501- “Boshqa banklardagi vakillik hisobvaraqlari- Ностро”,
Kt 20200-“Talab qilib olinguncha saqlanadigan depozitlar”-eksportchi korxonaning valyutadagi tranzit hisobvarag'i.
Mijozlaming chet el valyutasidagi eksport tushumlaridan amaldagi qonunchilikda belgilangan tartibda 50 foizi majburiy sotilgandan so'ng valyuta mablag'larining qolgan qismi ulaming joriy valyuta hisobvarag'iga o'tkaziladi: Valyutadagi bosh kitobda:
Dt 20200-“Talab qilib olinguncha saqlanadigan depozitlar” - eksportchi korxonaning valyutadagi tranzit hisobvarag'i -eksport tushumining 100 foiz summasi,
Kt 20200-“Talab qilib olinguncha saqlanadigan depozitlar” - eksportchi korxonaning joriy valyutadagi hisobvarag'i —eksport tushumining 50 foiz summasi,
Kt 17101- "Valyuta pozitsiyasi" hisobvaraqlari - majburiy sotish uchun ajratilgan eksport tushumining 50 foiz summasi.
So'mdagi bosh kitobda:
Dt 17101-"Valyuta pozitsiyasi" hisobvaraqlari,
Kt -Eksportchi korxonaning so'mdagi hisobvarag'i - majburiy sotishdan kelib tushgan summasi.
Vakolatli banklar tomonidan valyuta tushumining bir qismi korxonalar tomonidan majburiy sotilishi tartibida sotib olingan chet el valyutasidagi mablag'lar belgilangan tartibda birjadan tashqari valyuta bozorida operatsiyalami amalga oshirish uchun foydalaniladi.
Markaziy bank tomonidan korxonalar tomonidan chet el valyutasidagi tushumning majburiy sotilishi tartibida sotib olingan mablag'lar O'zbekiston Respublikasi Markaziy bankining valyuta zahiralariga o'tkaziladi, uning balansida hisobga olinadi va O'zbekiston Respublika valyuta birjasida sotish yo'li bilan milliy valyutani barqarorlashtirish tadbirlariga sarflanadi. Vakolatli banklar tomonidan markazlashtirilgan va markazlashtirilmagan eksport bo'yicha valyuta tushumini o'tkazish bo'yicha operatsiyalami hisobga olish va majburiy sotishni amalga oshirish tartibi O'zbekiston Respublikasi Markaziy banki tomonidan belgilanadi.
ATB Xalqbank o‘z mijozlari bilan quyidagi operatsiyalarni bajarishda hamkor hisoblanadi:
erkin almashtiriladigan valutada va O‘zbekiston Respublikasi milliy valutasida banklararo kreditlarni jalb qilish.
Konversion operatsiyalar–tijorat bankida O’zbekiston Respublikasi rezidentlari bo’lgan jismoniy shaxslar va yakka tartibdagi tadbirkorlarga chet el valyutasini naqd pulsiz shaklda valyuta ayirboshlash operatsiyalarini amalga oshirish jarayoni xisoblanadi. «Xalqbank» ATB tasarrufidagi barcha filiallarida O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2013-yil 1-yanvardagi 1914-sonli Qarori va O’zbekiston Respublikasi Adliya Vazirligida 2017 yil 6 noyabrda 2944-son bilan ro’yxatga olingan «Tijorat banklarda jismoniy shaxslar bilan valyuta ayirboshlash operatsiyalarini amalga oshirish tartibi to’g’risida»gi Nizomlariga muvofiq konversion operatsiyalar bo’limlari va Valyuta ayirboshlash shoxobchalari tashkil qilingan. Quyidagi 1-jadvalda O'zbekiston Respublikasi Markaziy banki tomonidan valyuta operatsiyalari bo'yicha buxgalteriya hisobi, statistik va boshqa hisobotlarni yuritish, shuningdek, bojxona va boshqa majburiy to'lovlari uchun xorijiy valyutalarning so'mga nisbatan belgilangan qiymati hamda «Xalqbank» ATB tomonidan sotish va sotib olish uchun belgilagan qiymatlari 12.05.2021 sanaga berilgan:
1-jadval
