Inson nutqi haqida asosiy tushunchalar Режа

Маълумки, нутқ нафас чиқариш фазасида вужудга келади. Нутқ давомидаги нафас олиш нафас чиқаришга нисбатан қисқароқдир, чиқариш эса узоқроқдир.

• Маълумки, нутқ нафас чиқариш фазасида вужудга келади. Нутқ давомидаги нафас олиш нафас чиқаришга нисбатан қисқароқдир, чиқариш эса узоқроқдир.
• нутқ вақтидаги нафас чиқариш кўкрак қафаси нафас чиқарувчи мушаклари ва ҳиқилдоқ кўп қисмини эгаллаган овоз пайчаларининг фаол ҳаракатига боғлиқ,

• Одатдаги нафас олишда овоз туйнуги кенг очилади ва учбурчак шаклга келади. Ҳаво бу туйнукдан бемалол ўтади. Эшитишда нуқсони бўлган болалар ва нутқи йўқ болаларда кўпинча нутқий нафаснинг нуқсонлари кузатилади: улар кўп миқдрода ҳаво тўлдириб юборади ёки аксинча, етарлича нафас олмайди, шунингдек, нутқда ҳавони режасиз сарфлайди. Товуш кучи чиқараётган ҳаво зўриқиши ва овоз бойламлари тебранишининг амплтудасига боғлиқ

Ўпка кўпроқ ҳаво билан тўлганда ва катта тезликда баланд овоз юзага келади. Лекин ҳалқумда юзага келадиган овоз кучи жуда заиф бўлади, унинг кучи резенатор ёки (надстав) найчада пайдо бўлади. Шу тарзда овознинг кучи ва баландлиги ҳосил бўлади.

• Ўпка кўпроқ ҳаво билан тўлганда ва катта тезликда баланд овоз юзага келади. Лекин ҳалқумда юзага келадиган овоз кучи жуда заиф бўлади, унинг кучи резенатор ёки (надстав) найчада пайдо бўлади. Шу тарзда овознинг кучи ва баландлиги ҳосил бўлади.

Товуш – бaлaндлиги, кучи вa тембри бÿйичa фaрқ қилaди.

• Товуш – бaлaндлиги, кучи вa тембри бÿйичa фaрқ қилaди.
• Эркaклaрдa хиқилдоқ вa товуш бурмaчaлaри ÿлчaмнинг, болaлaр вa aёллaргa қaрaгaндa кaттaлиги туфaйли, эркaклaрдa товуш бир октaвaгa пaст бÿлaди. Товушни синиши ёки унинг мутaцияси бaлоғaт ёшигa етгaндa (12-16 ёшлaр орaсидa) юзaгa келaди.
• Ўғил болaлaрдa товуш дискaнт ёки aльтдaн тенор, бaритон ёки бaсгa ÿтaди, қизлaрдa эсa – сапрaногa ÿтaди

Артикуляцион бўлим – Артикуляцион бўлимнинг асосий аъзоси тилдир, чунки у ҳамма унли ва ундош товушларни ҳосил бўлишида қатнашади. Товушларнинг баландлиги ва аниқлиги резанаторлар ёрдамида ҳосил бўлади. Резанаторлар ҳалқум, оғиз,бурун бўшлиғидан иборат, бу бўшиқлар товушларни таллафуз этишга имкон яратади.

• Артикуляцион бўлим – Артикуляцион бўлимнинг асосий аъзоси тилдир, чунки у ҳамма унли ва ундош товушларни ҳосил бўлишида қатнашади. Товушларнинг баландлиги ва аниқлиги резанаторлар ёрдамида ҳосил бўлади. Резанаторлар ҳалқум, оғиз,бурун бўшлиғидан иборат, бу бўшиқлар товушларни таллафуз этишга имкон яратади.