Инсон камолоти индекси (human development index)

ИНСОН КАМОЛОТИ ИНДЕКСИ

ИНСОН КАМОЛОТИ ИНДЕКСИ (HUMAN DEVELOPMENT INDEX)

МУНДАРИЖА
Инсон камолоти индекси тарихи
Индекснинг таркибий индикаторлари
Ўзбекистоннинг дунёдаги ўрни
Паст кўрсаткичли мезонлар бўйича глобал рейтингда пешқадам бўлган давлатлар
Хулосалар
Таклифлар

Инсон камолоти индекси тарихи

Индекс 1990 йилда Покистон молия вазири Маҳбуб-ул-Ҳақ бошчилигидаги бир гуруҳ иқтисодчилар томонидан ишлаб чиқилган
Индекснинг концептуал тузилиши 1998 йилда Иқтисодиёт бўйича Нобел мукофоти лауреати Амартя Сена томонидан яратилган

Индексни Юритувчи Ташкилот

1990 йилда Инсон камолоти тўғрисидаги биринчи ҳисобот инсон фаровонлигини ошириш учун янги ёндашувни тақдим этди. Инсон камолоти - ёки инсон тараққиёти ёндашуви - бу одамлар яшайдиган иқтисодиётнинг бойлигини эмас, балки инсон ҳаётининг бойлигини кенгайтиришдир.
Индекс Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Тараққиёт Дастури томонидан юритилади.
Одамлар
Танлов
Имкониятлар

Индекснинг Таркибий Қисмлари

Умр давомийлиги ва соғлиқ
Кутилаётган умр давомийлиги
Умр давомийлиги индекси
Ўртача таълим давомийлиги
Кутилаётган таълим давомийлиги
Таълим индекси
Аҳоли жон бошига ЯМД
Даромад индекси
Муносиб турмуш даражаси
Инсон камолоти индекси

Кутилаётган умр кўриш давомийлиги

Касалланиш ва унинг ёйилиши тўғрисидаги маълумотларни йиғиш
Аҳоли табиий ҳаракатининг кўрсаткичлари
Аҳолининг механик ҳаракати кўрсаткичлари
Аҳоли жисмоний ривожланиш кўрсаткичлари
Мамлакат соғлиқни сақлаш тизимидаги ушбу кўрсаткичларни яхшилашга хизмат қилади

Кутилаётган умр давомийлиги индекси

Кутилаётган умр кўриш давомийлиги - янги туғилган чақалоқнинг яшаши мумкин бўлган йиллар сони, агар туғилиш пайтидаги ўлимнинг ёшга оид кўрсаткичлари бутун ҳаёти давомида бир хил бўлса.
Life Expectancy - 20 85-20
Касалликларнинг ривожланиш даражаси, туғилиш, оналар ўлими кўрсаткичлари орқали таҳлил қилинади
Масалан: 70,9 – 20 = 50,9 = 0,783 85 - 20 65