Инсон ахлоқининг муҳим мезонларини

Axloq- bu jamiyatda qabul qilingan, odamlar o'rtasidagi munosabatlarni tartibga solish uchun mo'ljallangan normalar va qadriyatlar tizimi.
Ahloqiy- bir vaqtning o'zida umuminsoniy, universal xarakterga ega bo'lgan o'zining ichki tamoyillariga shaxs tomonidan qat'iy rioya qilish.
Axloq va axloqni solishtirish
Axloq va axloq o'rtasidagi farq nima?
Axloq va axloq - bu axloq fanining yurisdiktsiyasi ostidagi asosiy falsafiy kategoriyalardir. Ammo ularning ma'nosi boshqacha. Axloqning mohiyati shundan iboratki, u insonning muayyan xatti-harakatlari yoki xatti-harakatlarini buyuradi yoki taqiqlaydi. Axloq jamiyat tomonidan shakllantiriladi va shuning uchun u doimo ma'lum bir guruh (milliy, diniy va boshqalar) manfaatlariga javob beradi. O'ylab ko'ring, hatto jinoyatchi klanlarning ham o'ziga xos axloqi bor! Shu bilan birga, ularga jamiyatning boshqa bir qismi - o'z asoslari va me'yorlari bilan majburiy ravishda qarshilik ko'rsatadi va bundan kelib chiqadiki, bir vaqtning o'zida juda ko'p turli xil axloqlar bo'lishi mumkin. Odatda axloq qonunda (kodeksda) mustahkamlangan bo'lib, u muayyan xatti-harakatlar normalarini o'z ichiga oladi. Ushbu qonunga muvofiq shaxsning har bir xatti-harakati jamiyat tomonidan salbiy yoki ijobiy baholanadi. Qizig'i shundaki, bitta jamiyatda axloq vaqt o'tishi bilan tanib bo'lmaydigan darajada o'zgarishi mumkin (masalan, bu XX asrda Rossiyada sodir bo'lgan), xatti-harakatlarning to'g'ridan-to'g'ri qarama-qarshi tamoyillarini buyuradi.
Axloq mazmunan o'zgarmas va shaklan nihoyatda sodda. U mutlaq va inson (va insoniyat) manfaatlarini bir butun sifatida ifodalaydi. Asosiy axloqiy me’yorlardan biri – o‘ziga nisbatan o‘zgaga bo‘lgan munosabat, o‘z yaqiniga mehr-muhabbatdir, ya’ni axloq dastlab zo‘ravonlik, nafrat, kamsitish, kimningdir huquqlarini poymol qilishni qabul qilmaydi. Eng axloqli, o'ylamay turib, axloqiy ishlarni qilgan odamdir. U shunchaki o'zini boshqacha tuta olmaydi. Axloq birinchi navbatda o'zini o'zi tasdiqlashga qaratilgan, axloq esa boshqa shaxsga befarq qiziqishni ko'rsatishga qaratilgan. Axloq idealga, olamga eng yaqin.
41. Qadriyatlar, ularning tabiati va tasnifi.