Инсон ҳаётий фаолияти хавфсизлиги таълимотининг юзага келиш сабаблари, мақсади ва мазмун-моҳияти

Биогеоценоз
Гидросфера
Атмосфера
Фауна
Человек
Флора
Литосфера
Э к о т о п
Б и о ц е н о з
Схема взаимодействия компонентов биогеоценоза
СХЕМА ФОРМИРОВАНИЯ ЭЛЕМЕНТАРНОГО ПРИРОДНОГО ЛАНДШАФТА
СХЕМА ФОРМИРОВАНИЯ АНТРОПОГЕННОГО ЛАНДШАФТА
KOSMOS
BIOSFERA
TEXNOSFERA
Ilm va ma’rifat
Hurmat e’tibor qozonish
Ijtimoiy ehtiyojlar
Xavfsizlik va himoyalanganlik
Fiziologik ehtiyojlar
INSONNING EHTIYOJLARI(А. МАSLOVU)

• Ҳаёт фаолияти хавфсизлиги – бу, табиий ва техноген тавсифда келиб чиқувчи хавф ва унинг таъсиридан одамни муҳофаза қилиш услублари ҳамда воситаларини ўрганувчи фан соҳаси ҳисобланади.
• Hayot faoliyati xavfsizligi – bu, tabiiy va texnogen tavsifda kelib chiquvchi xavf va uning ta’siridan odamni muhofaza qilish uslublari hamda vositalarini o‘rganuvchi fan sohasi hisoblanadi.

• Hayot faoliyat xavfsizligining ob’ekti – biotexnosfera, predmeti esa – xavfsizlik va muhofaza uslublari hisoblanadi.
• Xavfsizlikni boshqarish tizimi mutloq xavfsizlikning asosiy maqsadi sifatida tan olinishiga asoslanishi talab qilinadi.

HFX fanining vazifalari

• Xavflarni identifikatsiyalash (aniqlash) - o'rganilayotgan faoliyatda yuzaga kelgan xavflarni batafsil tahlil qilish;
• Narxlarni imtiyozlar bilan taqqoslab odamlar va atrof-muhitni identifikatsiya qilingan xavflardan himoya qilish. Himoya muayyan printsiplar, usullar va vositalarga asoslangan;
• Faoliyatdagi qoldiq xavflardan himoya qilish, chunki mutlaq xavfsizlikni ta'minlash mumkin emas: jarayonlarni o'rganish va modellarini qurish xavflarni bashorat qilish, bartaraf etish; printsiplarini, metodlari va vositalarini ishlab chiqish hamda qo’llash.

Risk - muayyan inson faoliyati natijasida yuzaga kelgan xavf ta’sirining miqdoriy tavsifi(xavfning chastotasi).
Muayyan vaqtga namoyan(sodir) bo’lgan xavflar sonining ularning sodir bo’lish ehtimollari soniga nisbati:
R = n / N,
bu erda R – risk, (1 / yil);
n- ma'lum bir vaqtda(yil) sodir bo’lgan xavflar soni;
N - ayni shu vaqtda xavflarni sodir bo’lish ehtimollarini soni.
Riskni boshqarish yo’llari

• xavfsizlikni texnik tizimlarini takomillashtirish;
• xodimlarni tayyorlash va o'qitish;
• favqulodda vaziyat boshqaruvini yaxshilash.
• Xavflarni boshqarishning texnik, tashkiliy va ma'muriy usullari bilan birgalikda iqtisodiy metodlarni joriy etish.
• Bularga quyidagilar kiradi: sug'urta, zarar uchun tovon puli to’lash, risk to'lovlari va boshqalar.