Иншоотлар ҳисоблаш схемалари ва уларнинг классификацияси

Иншоотлар ҳисоблаш схемалари
ва уларнинг классификацияси

МАЪРУЗА РЕЖАСИ:

• Иншоотлар ҳисоблаш схемаларини танлаш
• Иншоотлар классификацияси.

унинг соддалаштирилган ва идеаллаштирилган кўриниши бўлиб, бирламчи хоссалари сақланади ва иккинчи даражали хоссалар эътиборга олинмайди.

унинг соддалаштирилган ва идеаллаштирилган кўриниши бўлиб, бирламчи хоссалари сақланади ва иккинчи даражали хоссалар эътиборга олинмайди.

Иншоотнинг ҳисоблаш схемаси –

Иншоотнинг асосий элементларини ҳисобий схемада тасвирланиши

l
l
b
h
b
h
h
l1
l2
l2
l1
h
Бир ўлчамли
(тўғри ва эгри стерженлар)
Икки ўлчамли
(қобиқлар ва пластиналар)
Уч ўлчамли
(ҳажмий жисмлар)
Ўқ чизиғи
b, h << l
h << l1 , l2
Ўрта сирти
l
b
h
b ~ l ~ h

Иншоотлар элементларининг тугунларда боғланишига кура

Бикир
Шарнирли
(эластик) қайишқоқ
Таянчларнинг ҳисобий схемада тасвирланиши
Бикир таянчлар
Шарнирли таянчлар

Юклар ва таъсирларнинг таснифланиши

– қўйилиш усулига кўра
– таъсир характерига кўра
– таъсир муддатига кўра
тўпланган
ёйилган

Чизиқ бўйича
Сирт бўйича
Ҳажм бўйича
статик
динамик
Зарб юклари
Вибрацион таъсирлар
Доимий
муваққат
– табиий ҳолатда
кучлар( юклар )
кинематик ( таянчлар чўкиши )
Ҳарорат ( иссиқлик)
бошқалар ( электромагнит,
биохимик ва бошқ. )

Иншоот (конструкция) ҳисоблаш схемаларининг шакллантирилиши

Башня
«Россия»
“BIRD’S NEST”
NATIONAL STADIUM, BEJING
330m x 270m x 45m

Иншоотлар ҳисоблаш схемаларининг классификацияси

– элементларининг типига кўра
– кинематик табиатига кўра
– элементларнинг жойлашувига ва юкларнинг йўналишига кўра
стерженли системалар
пластинали-қобиқли системалар
массив системалар
комбинацияли системалар
текис системалар
фазовий системалар
геометрик ўзгармас системалар
геометрик ўзгарувчан системалар
оний ўзгарувчан системалар
– статик аниқ ёки ноаниқлигига кўра
– таянч реакцияларнинг йўналишига кўра
статик аниқ системалар
статик ноаниқ системалар
ҳовонли системалар
ҳовонсиз системалар

Текис стерженли системаларнинг асосий типлари

Балка
Рама
Арка
Ферма
Комбинацияли
системалар

Назорат саволлари

Назорат саволлари

• Ҳисоблаш схемаси деганда нима тушунилади?
• Ҳисоблаш схемасини танлаш нималарга боғлиқ?
• Ҳисоблаш схемасида элементларнинг турли типлари қандай тасвирланади?
• Иншоотлар ҳисоблаш схемалари қандай белгиларига кўра таснифланади?
• Иншоотлар ҳисоблаш схемалари геометрик ўлчамлари (элементларининг типига кўра) бўйича қандай таснифланади?
• Ҳисоблаш схемасида элементлар бирикиши ва таянч қурилмалари шартли (идеаллаштирилган) тасвирланишининг қандай кўринишлари мавжуд?
• Юклар ва таъсирлар қандай белгиларига кўра таснифланади?
• Нима учун битта иншоот учун бир нечта вариантда ҳисоблаш схемаларини танлаш мумкин?
• Ишлаш хусусиятига кўра иншоотлар қандай таснифланади?