|
Pedagogic monitoring
Pedagoglar kasbiy mahoratining asosiy komponentlaridan biri o‘quv-tarbiya jarayonini to‘g‘ri va samarali boshqara olishdir. Buning uchun pedagogning texnik va uslubiy bilimlami puxta egallagani yetarli emas. Pedagog o‘z ishi, faoliyati natijalarini tahlil qilishi, o‘quvchi-talabalarda qiyinchilik tug‘dirayotgan sabablami o‘z vaqtida aniqlashi, bu qiyinchiliklami o‘quvchi-talabaga individual yondoshish jarayonida bartaraf qila olishi lozim. 0 ‘quv-tarbiya jarayonini boshqarishning bunday tarzda takomillashtinsh vosita va yo‘llaridan biri ilmiy jihatdan asoslangan psixologik-pedagogik diagnostikadir. 1-chizma. Diagnostika qilish haq • ida umumiy tushuncha 0 ‘quvchi (taJaba)ning o‘zlashtirishini o‘rganish J r \ 0 ‘qishdagi qiyinchiliklami o‘rganish V J л O'qishga ta’sir qilayotgan ijtimoiy, oilaviy omillami o‘rganish f 'N Diagnostika natijalari va ta lim-tarbiyajarayonini to g‘ri rejalashtirish Diagnostika fanining asosiy maqsadi o‘quvchi-talabalar psixologiyasining turli sohalaridan psixologiya va pedagogikaga oid bilimlar berish, ayniqsa, shu fanlaming ilmiy tadqiqot metodlarini amalda qo‘llashga o‘rgatishdir. Shuning uchun mazkur kurs, asosan, amaliy xususiyatga ega boiish bilan birga nazariya bilan ham uyg‘unlashgan. Masalan: 1. Ilmiy asoslangan diagnostik metodlarsiz bolalaming ta’lim muassasasiga tayyorligini bilish mumkin emas. 2. Pedagogik diagnostikasiz nvojlantiruvchi ta’lim samaradorligini kuzatib boimaydi. 3. Turli metodlaming nisbiy mahsuldorligini, o‘qitishning shakl va vositalarini baholash. a) diagnostik metodlarsiz o‘quvchi-talabalammg turli yosh davrlaridagi intellektual rivojlanganlik darajasini belgilash o ia mashaqqat; b) o‘quvchi-talabalarga individual yondoshish uchun zarur boigan ularning individual xususiyatlari haqidagi ma’lumotlami to‘play olmaymiz. Bugungi kunda psixologik-pedagogik diagnostikaning o‘rni, ahamiyati qanchalik katta ekanini hech kim inkor qilmaydi Individual yondoshish, o ‘quvchi va talabalaming individual xususiyatlarini o‘rganish shart ekanligi bir qancha davlat hujjatlanda ham aks ettirilgan. Pedagogik diagnostika pedagogika va psixologiya fanlarining oralig‘idagi soha bo‘lib, o'quvchi-talaba shaxsini, uning individual xususiyatlari, rivojlanish dinamikasi va ularga ta’sir qiluvchi omillami o‘rganadi. Pedagogik diagnostika ta’lim samaradorligi, ish mazmuni, olib borilgan pedagogik faoliyatni tahlil qilishda katta ahamiyatga ega bo‘lib, ilg‘or ta’lim muassasalarida bu ish uslubiy muvaffaqiyatli tarzda amalga oshirilmoqda. Shu asosda yutuqlar mustahkamlanib, yo‘l qo'yilgan kamchilik va nuqsonlarni tahlil qilish asosida bosh strategik yo'nalishlar belgilab olinmoqda va yuqori darajadagi pirovard natijalar qoiga kiritilmoqda. Shu borada savol tug‘iladi. - bola qobiliyati, imkoniyati, bilimi, egallagan ko‘nikmalarining o‘lchovi bormi9 - bolaning bilimi va ko‘mkmalarini belgilashga o‘qituvchi aralashgani ma’qulmi yoki o'ziga o‘zi baho bergani afzalroqmi? Anashunday savollarga eng maqbul asoslarda javob berish pedagogik diagnostikaning predmetidir. Ushbu maqsadni ro‘yobga chiqarish yo‘l-yo'riqlari, metodik mexanizmlarini ishlab chiqish, joriy etish muhim vazifadir. 3-chizma. Pedagogik diagnostika: Birinchidan, individual ta’lim jarayonini jadal lash tiradi. 6 Ikkinchidan, pedagogik jarayonda ishtirok etuvchilarnmg bilimi natijalarini va ta’lim sifati darajasini aniqlab beradi Uchinchidan, o‘qitish ishlari jarayonida yo‘l qo‘yilishi mumkin bolgan kamchiliklami minimum darajaga keltirishga yordam beradi. To‘rtinchidan, ishlab chiqilgan ta’limiy mezon, kriteriyalar orqali o‘quvchitalabaning sinfdan-sinfga (kursdan-kursga) o‘tishida, mutaxassislikka qabul qilinishida minimal talablarga javob berishini belgilaydi. Keyingi yillarda pedagogik diagnostika quyidagi funksiyalami o‘z ichiga olmoqda: 1. Analitik - ta’lim-tarbiya jarayonim olib borishda ta’limda yaratilgan sharoit va natijalar orasidagi o‘zaro bog‘liqlikning sabablarini o ‘rganish. 2. O fz-o‘zini diagnostika!ash - o‘quvchi-talabaning o‘zlashtirish darajasi, tarbiya topganligi va rivojlanish komponentini aniqlash. 3. Baholash - pedagogik jarayon qatnashchilari faoliyatidagi miqdor-sifat baho ko‘rsatkichlami bashorat qilish. 4. Korreksiyalash - o‘qituvchi va o‘quvchi-talaba faoliyatida yuz berishi mumkin bo‘lgan kamchiliklami minimum holatga keltirish. 5. Yo‘naltiriIganlik - yangi maqsadlami belgilashda o‘quv jarayonida yuz berishi mumkin bolgan kamchiliklaming oldini olish. 6. Axborotlashtirish - pedagogik jarayon qatnashchilarini doimiy ravishda qo‘lga kiritilayotgan muvaffaqiyatlardan xabardor qilib borish.
Do'stlaringiz bilan baham: |
