Innovative solutions for the use of new types of alternative energy sources and energy saving devices

Qalin qatlamli termistor pastalari. 
Qalin plyonkali pastalar termistor 
materiallarining mayin kukunlari va organik moddalardan iborat. Eng ko’p 
ishlatiladigan termistor pastalari nikel-marganets NiMn
2
O
4
ga asoslangan bo'lib, bu 
yerda nikel qisman Co bilan aralashtiriladi. Qisman CuO va ZnO bilan 
almashtirilgan NiMn
2
O
4
asosida ishlab chiqilgan past qarshilikli qalin plyonkali 
termistorlar qatlamlarining Rengen nurlar difraksiyasi (RND) va Skanerlovchi 
elektron mikroskop(SEM) qurilmalari yordamida olingan natijalar quyida 2 va 3-
rasmlarda keltirilgan. Turli xil moddalarda qarshilikning temperaturaga bog`liqligi. 
4-rasmda keltirilgan. 

---

305 
INNOVATIVE SOLUTIONS FOR THE USE OF NEW TYPES OF ALTERNATIVE ENERGY
SOURCES AND ENERGY SAVING DEVICES
 
2-rasm, O'zgartirilgan nikel 
marganets NiMn
2
O
4
(qisman ZnO 
va CuO bilan almashtirilgan) 
asosidagi termistor kukuni va 
pastalarining rengen 
difraksiyasi(RND) 
3-rasm 850ᵒC da 10 min davomida
qizdirilgan NTC qalin plyonkali termistor 
qatlamlarining skanerlovchi elektron 
mikroskop(SEM)dagi tasviri : 
Cu0,25Ni0,5Zn1,0Mn1,25O
4
va 
Cu0,4Ni0,5Mn
2
,1O
4
: (a va b) mos 
ravishda namuna yuzalari va (c) va d) mos 
ravishda namuna kesmalari
4-rasm. Turli xil moddalarda qarshilikning temperaturaga bog`liqligi 

---

306 
INNOVATIVE SOLUTIONS FOR THE USE OF NEW TYPES OF ALTERNATIVE ENERGY
SOURCES AND ENERGY SAVING DEVICES
 
Metall oksidli termistorlar haroratga bog'liq bo'lgan boshqa qurilmalarga nisbatan 
yuqori sezuvchanligi (1-jadval), yuqori aniqligi, barqarorligi, ishlash tezligining 
yuqoriligi, ixchamligi va narxi pastligi bilan ajralib turadi. Shuning uchun ular turli 
xil elektronika asboblarida qo'llash uchun ko'proq mos keladi: PTC va NTC 
termistorlari ko'p yillar davomida disk va chip shaklidagi elektr komponentlar 
sifatida keng ishlab chiqarildi, ammo NTC termistorlari harorat o'lchovlarida 
ko'proq qo'llaniladi. NTC termistorlari turli metall oksidlari yordamida - 100 dan 
1200ᵒC gacha bo'lgan keng ish harorati oralig'ini qamrab oladi (1-jadval).