Innovat sion

Transportda reklama
b u tu n y o i o v c h i l a r o q im ig a x iz m a t k o 'r s a -
ta d i. b u e s a o m m a d ir.
S h a x s iy k a n a ll a r . 
S h a x siy k a n a lla r q im m a t b o i m a g a n v a k o ‘p - 
c h ilik u c h u n o c h iq b o i g a n , b iro q ix tis o s la s h g a n - h a m m a u c h u n
h a m Icerak b o i m a g a n v a o q ib a td a g u r u h g a is h la y d ig a n to v a rla rg a
x iz m a t k o ‘rs a ta d i. B u a x b o ro tn i « o g ‘iz d a n o g ‘iz g a » u z a t i s h d i r -
b u n d a y u s u ld a y e tk a z is h d a a x b o ro t u z a tu v c h in in g s h a x s iy b a h o la ri 
tu fa y li e m o ts io n a l tu s g a e g a b o i a d i .
S h a x s iy k a n a lla m i re ja la s h tir is h d a i k k ita s a v o lg a j a v o b b e r is h
k e ra k : « Q a y si « q a v a t» g a ish la s h k e r a k ? » v a « Is h g a tu s h iris h m e - 
x a n iz m i q a n d a y b o i a d i ? » . Ik k ita « q a v a t» g a is h la s h m u m k in : b e v o - 
s ita g u ru h n in g o ‘z i g a v a fik rla r y e ta k c h is ig a .
141

---

K is h ila r u c h u n e sa m ifu z m e z o n la ri u q a d a r a n iq b o i m a s l i g i
m u m k in , e n g m u h im m ez;o n lard an b iri n u fu z n in g « ta s h q i b e lg is i»
- m a q o m , u n v o n v a s h a x s n in g q im m a tin i u n in g ijtim o iy r o li o rq a li 
b e lg ila y d ig a n b o s h q a la r h is o b la n a d i.
H a q iq a ta n h a m , b iz n in g o ld im iz d a « p ro fe s s o r» , « d ire k to r» , 
« m a rsh a l» , « v a z ir » y o k i « x a lq d e p u ta ti» tu rib d i d e b a y tilis h i b ila n , 
m a i u m b ir id ro k k o ‘rsa tm a la ri, ilg a ri sh a k lla n g a n b a h o la r v a ta x - 
m in la r, u m id la r is h g a tu s h a d i. M a q o m s o h ib in in g fik ri u y a s h ir in
h o la td a b o i g a n i d a n k o ‘ra. u m u m a n b o s h q a c h a t a ’s ir k u c h ig a h a m
e g a b o i a d i .
S h u n d a y q ilib , fik rla r y e ta k c h is i d e g a n d a m u a y y a n in n o v a ts io n
to v a r b ila n b o g i i q m a s a la la rd a g u ru h is h o n a d ig a n s h a x sla rn i: m e - 
bel, p a r d o z la s h m a te ria lla ri, g ila m t o ‘s h a m a la ri x a rid q ilis h v a in - 
te ry e r y a r a tis h m a s a la la rid a - in te ry e r d iz a y n e rin i, k o s m e tik a ta n la s h
m a s a la la rid a - v iz a jis tn i, o z iq -o v q a t q o ‘s h im c h a la rid a n fo y d a la n is h
m a s a la la rid a — s h ifo k o m i v a h .k .n i tu s h u n a m iz .
S h a x siy s o tu v la rn i re ja la s h tir is h d a ja v o b b e ris h lo z im b o i g a n
ik k in c h i s a v o l - b u u la m i is h g a tu s h iris h m e x a n iz m id ir. X u s u s a n , 
g u ru h g a is h la g a n h o ld a :
- siz n in g o ld in g iz g a k e la d ig a n o d a m u c h u n fo y d a n i t a ’m in la s h
(y u q o rid a k e ltir ilg a n m is o ld a n a v b a ts iz x iz m a t k o ‘rsa tish );
- siz h a q in g iz d a a x b o ro t ta rq a ta d ig a n s h a x s n i « q a y ta s o v g ‘a q i­
lish » u c h u n r e k la m a v o s ita s i b ila n t a ’m in la sh .
S o v g ‘a la r n a s ih a tla r d a n s a m a ra liro q d ir. B itta p ro fe s s io n a l m i- 
jo z la r g a u la r a in g o ‘z ta n is h la rig a b e ris h u c h u n 100 d o lla r m iq d o r- 
g a c h a m a x s u s d is k o n t k a r to c h k a la r b e ra d i. N a tija d a , ta v s iy a b e r a r 
e k a n , o d a m la r m u ta x a s s is ta k l if e ta y o tg a n s o v g 'a d a is h tiro k et- 
g a n d a y b o i a d i . P ro fe s s io n a ln in g b a h o s ig a k o 'r a , b u n d a y a m a liy o t 
u n g a o lin a d ig a n ta v s iy a la rn i 1 0 % g a o s h iris h im k o n in i b e rd i. N im a
b o i g a n d a h a m , s iz n in g ta v s iy a h a q id a g i iltim o s la rin g iz sa m a ra d o r- 
lig i u la m i h is e tib b o i a d i g a n b ir o n ta n a rs a b ila n h a m ro h lik q ilg a n d a
y u q o riro q b o i a d i .
F ik rla r y e ta k c h ila r ig a ish la b , u la m i n a tija d a n m o d d iy m a n fa a td o r 
q ilin g . U la r g a ta v s iy a b o ‘y ic h a k e lg a n h a r b ir k ish i u c h u n fo iz b e -
142

---

rin g . T a v s iy a la m i e s a x u d d i o ‘sh a ta v s iy a x a tla r i y o r d a m id a k u z a - 
tis h m u m k in .
M a h a lliy k a n a l l a r .
M a h a lliy k a n a lla r o ‘z n o m id a n k e lib c h iq q a n
h o ld a m a h a lliy g u r u h la r g a x iz m a t k o 'r s a ta d i. A x b o r o tn i k e ra k li 
p a y td a k e ra k li j o y g a k e lg a n la r o la d i.
M a h a lliy k a n a l l a r b iz n i o m m a v iy s o tu v la r e m a s (c h u n k i b u n i 
h a m m a h a m s o t i b o la o lm a y d i), b a lk i to v a rn in g q im m a t e k a n lig i 
y o k i m a x s u s v a z i f a l a r g a y o ‘n a ltirilg a n lig i (m a s a la n , k o ly a s k a la r
fa q a t y o s h b o l a li o i la la r g a - k a tta g u r u h g a k e ra k , q im m a t k o ly a s - 
k a la m i f a q a t y o s h b o la s i b o i g a n b a d a v la t o ila - k ic h ik g u ru h x a r id
q ila o la d i) b ila n q is q a r tir ilg a n s o tu v la r q iz iq tir g a n h o la td a z a ru rd ir. 
B u h o la td a o m m a v iy k a n a lla r d a n f o y d a la n is h - a s o s s iz r a v is h d a p u l- 
n i k o ‘k k a s o v u r is h d ir .
M is o l: ik k ita z o o l o g g a q o ‘r iq x o n a d a g i n o s o r o g la m i s a n a b c h i- 
q is h to p s h irild i. B ir in c h i z o o lo g v ijd o n a n b u n g a b ir o y v a q t sa rfla d i. 
I k k in c h i z o o lo g e s a o x irg i k u n k e ld i v a u h a m s a n a b c h iq d i. V a , a ja b - 
la n a rlis i, u l a m i n g n a tija la r i b ir x il c h iq d i. B irin c h i z o o lo g h a y r o n
b o ‘lib ik k in c h i z o o l o g d a n q a n d a y q ilib b u n in g u d d a s id a n c h iq q a n - 
lig in i s o ‘ra d i. I k k i n c h i z o o lo g : « M e n s h u n i b ila m a n k i, B A R C H A
y o ‘lb a rs la r H A R K U N I a y n a n S H U Y E R D A s u v ic h a d i, m e n u la rn i 
m a n a s h u y e r d a s a n a b c h iq d im » , - d e b j a v o b b e rd i v a u la m in g s u v
ic h a d ig a n j o y i n i k o ‘rs a td i.
X u l o s a q ilib s h u n i a y t is h m u m k in k i, u la r n in g y u r a d ig a n y o ‘lla - 
rin i to p ib , bu y o ‘ld a o ‘z in in g a x b o r o ti b ila n b o ‘lis h m u m k in
b o ‘lg a n b ir p a y t d a p o t e n s ia l m ijo z la r n i b u tu n s h a h a r b o ;y l a b iz la s h
s h a r tm i k a n ?
B u g u n g i k u n d a t u g 'r u q x o n a d a n c h iq a y o tg a n y o s h o n a la r n in g
k o ‘p c h ilig i r e k la m a b u k le tla r i v a b e p u l ta g lik n a m u n a la r i, b o la la r 
o z u q a s i v a g o i d a k la r u c h u n k o s m e tik a m a h s u lo tla ri t o ‘p la m in i 
s o v g ‘a t a r i q a s i d a o lm o q d a . B o la la r k o s m e tik a s i m a r k a la r i b ila n ta n i- 
s h u v k o ‘p in c h a a y n a n s h u n d a y b o s h la n m o q d a . B u n d a y m a h s u lo tla r
is h la b c h iq a r u v c h i fir m a la r , a s o s a n , t o v a r la m i s iljitis h n in g s h u u s u li- 
d a n f o y d a la n a d i. A lb a tta , u la r t o ‘g ‘r id a n t o ‘g ‘ri re k la m a s iz is h b a - 
ja r m a y d i, b iro q e n g k a tta s a m a r a n i k e n g m iq y o s li te le v iz io n re k la -
143

---

m a e m a s, b a lk i p e d ia trla r o rq a li (fik rla r y e ta k c h ila ri o rq a li sh a x siy
k a n a l), t u g 'r u q x o n a la r o rq a li v a y o s h o n a la r u c h u n ix tis o s la s h g a n
n a s h r la r o rq a li s iljitis h y o rd a m berm oqda..
Ik k ita a n i q l i k k iritib o 'ta m iz :
« S u v lo q la r» d o im iy (b iz d a n d o im o m u s ta q il) v a m a x s u s ta s h k il 
q ilin g a n ( t e m a ti k k o ‘rg a z m a la r, b a y ra m v a s h o u la r, ta q d im o tla r, 
te m a tik m a ’r u z a la r v a h .k .) b o ‘lish i m u m k in .
O y o q b ila n y u r is h , k c f z ( k o ‘ris h ) v a q u lo q (tin g la sh ) b ila n « y u - 
ris h » m u m k in .
S h u n d a y e k a n , m a h a lliy k a n a lla r (« s u v lo q la r» ) ta b iiy (u y e r g a
b o rila d i) v a a x b o r o t (tin g la n a d i v a k o ‘rila d i) tu rla rd a b o T is h i m u m ­
k in . u la m i a lo h id a k o ‘rib c h iq a m iz .